Een nieuwe interpretatie van een oude inscriptie op een Zweedse ring onthult inzicht in de manier waarop de Vikingen met geld en schulden omgingen. De Forsa Ring-inscriptie – of Forsaringen in het Zweeds – beschrijft enkele van de enorme bedragen die deel uitmaakten van de Viking-economie en is de oudst bekende juridische tekst in Scandinavië. De nieuwe analyse wordt beschreven in een onderzoek dat onlangs is gepubliceerd in Scandinavische economische geschiedenisrecensie.
Wat is een Forsa-ring?
De Forsa Ring is een 45 cm brede ijzeren ring die werd ontdekt in Hälsingland, Zweden. Het dateert uit de 9e of 10e eeuw en zou een deurknop zijn geweest voor een kerk in Hälsingland. Dit soort eedringen waren gebruikelijk in zowel Viking- als Angelsaksische kringen.
[Related: Some modern-day Scandinavians lack the ancestral diversity of Vikings.]
De inscriptie op de ring bevat bijna 250 runen, of letters uit het alfabet dat door de Vikingen en andere Germaanse volkeren werd gebruikt. De inscriptie zelf beschrijft hoe de Vikingen op een flexibele en praktische manier met boetes omgingen.
‘De Forsaringen-inscriptie uksa … auk aura tua werd eerder geïnterpreteerd als betekenend dat boetes moeten worden betaald met zowel een os als twee tijdperken zilver”, zegt Rodney Edvinsson, co-auteur van het onderzoek en economisch historicus van de Universiteit van Stockholm. “Dit zou betekenen dat de schuldige partij met twee verschillende soorten goederen zou moeten betalen, wat zowel onpraktisch als tijdrovend zou zijn.”
Nieuwe vertaling
In modern Engels is de nieuwe vertaling van de Force Ring:
Eén os en [also/or] twee öres zilver voor een staf om het heiligdom voor de eerste keer in goede staat te herstellen; twee ossen en [also/or] vier tijdperken zilver voor de tweede keer; maar voor de derde keer vier ossen en acht zilverstukken.
Door de vertaling van woorden in twijfel te trekken alk ten opzichte van de vorige interpretatie verandert de betekenis zodat boetes kunnen worden betaald met één os of met twee öra’s zilver. Eén öre was ongeveer 25 gram zilver.
“Dit wijst op een veel flexibeler systeem, waarbij zowel ossen als zilver als betaaleenheden kunnen worden gebruikt”, aldus Edvinson. ‘Als iemand gemakkelijker toegang had tot ossen dan tot zilver, zou hij zijn boete met een os kunnen betalen. Omgekeerd, als iemand zilver had maar geen ossen, kon hij betalen met twee tijdperken zilver.’
Dit systeem zorgde ervoor dat meerdere betaalmethoden tegelijkertijd konden worden gebruikt, waardoor de complexiteit van transacties werd verminderd en het voor mensen gemakkelijker werd om te betalen. De nieuwe interpretatie komt ook meer overeen met hoe het systeem later onder regionale wetten functioneerde.
“Als economisch historicus zoek ik vooral naar historische gegevens die economisch logisch zijn, dat wil zeggen dat ze in andere hedendaagse of historische economische systemen passen. De waardering van een os op twee öre, oftewel 50 gram zilver, in het 10e-eeuwse Zweden lijkt op hedendaagse waarderingen in andere delen van Europa, wat wijst op een hoge mate van integratie en uitwisseling tussen verschillende economieën”, aldus Edvinson.
Viking-economie
Tijdens de Vikingtijd kostte een os 2 öre zilver of 50 gram zilver. Dat komt neer op ongeveer 100.000 Zweedse kronen of $9.610 vandaag. Vergeleken met de uurwaarde van het werk was de boete op de Forsa-ring behoorlijk hoog.
[Related: Horned helmets came from Bronze Age artists, not Vikings.]
Eén öre was waarschijnlijk hetzelfde als negen Arabische dirhams, een munteenheid die wijdverbreid was onder de Vikingen. De gebruikelijke prijs voor een slaaf of bediende – ook wel slaaf genoemd – was 12 öre zilver, oftewel ongeveer 600.000 Zweedse kronen ($57.653). Ter vergelijking: als een vrij man een moord pleegde, was de boete die aan de familie van het slachtoffer werd betaald om verder bloedvergieten te voorkomen – het vergild – veel groter, namelijk ongeveer 5 kilogram zilver. Dat is ongeveer 10 miljoen Zweedse kronen of $960.000.
Het belangrijkste verschil in waarde tussen een slaaf en een vrije man weerspiegelt de machtsdynamiek in de slavenmaatschappij.