Wat je moet weten: NPR

ISTANBOEL – Iran houdt vrijdag verkiezingen om een ​​opvolger te kiezen voor zijn president, die vorige maand omkwam bij een helikoptercrash.

Iraanse critici wijzen er snel op dat de verkiezingen in het land niet vrij of eerlijk zijn, en dat de ongekozen opperste leider de meeste macht heeft. De president is echter de hoogste gekozen functionaris en kan invloed uitoefenen op het binnenlands en sommige buitenlandse beleidsmaatregelen.

Hier zijn enkele van de belangrijkste dingen die u moet weten over de presidentsverkiezingen in Iran.

Wanneer zijn de verkiezingen in Iran?

Het stemmen in Iran begint op vrijdag 28 juni om 8.00 uur, terwijl de stembureaus om 18.00 uur lokale tijd sluiten. De resultaten zouden tegen zaterdag bekend kunnen worden.

Dit zijn geen regelmatig geplande verkiezingen; het was de bedoeling dat ze pas volgend jaar zouden plaatsvinden. Maar de regering riep zogenaamde vervroegde verkiezingen uit na een helikoptercrash op 19 mei waarbij president Ebrahim Raisi, de minister van Buitenlandse Zaken en andere functionarissen om het leven kwamen.

Mohammad Mokhber, die tot waarnemend president werd benoemd, behoort niet tot de kandidaten.

Wie stelt zich kandidaat voor het presidentschap van Iran?

De Iraanse Guardian Council, die belast was met het doorlichten van kandidaten, bracht de lange lijst terug tot slechts zes kandidaten: vijf harde conservatieven en één hervormer.

Volgens Iraanse media hebben echter voorafgaand aan de stemming van deze week twee kandidaten zich teruggetrokken uit de race. Eén daarvan is Amirhossein Ghazizadeh Hashemi, hoofd van de Stichting Martelaren en Veteranenzaken, die een van Raisi’s vice-presidenten was. De tweede is de burgemeester van de hoofdstad Teheran, Alireza Zakani. Hij is ook geen reformist.

Dan blijven er nog vier kandidaten over.

Mohammed Bagher Qalibaf: De 62-jarige Qalibaf is voorzitter van het Iraanse parlement en voormalig burgemeester van Teheran. Hij heeft uitgebreide militaire connecties en werd al vroeg gezien als een leider.

Saeed Jalili: De 58-jarige Jalili, een conservatieve en voormalige nucleaire onderhandelaar met sterke antiwesterse opvattingen, is een veteraan uit de oorlog tussen Iran en Irak in de jaren tachtig, waarin hij een been verloor. Daarvoor was hij lid van de Iraanse Hoge Nationale Veiligheidsraad.

Masoud Pezeshkian: De enige hervormingsgezinde kandidaat is met zijn 69 jaar ook de oudste. Hij riep op tot een groter bereik naar de buitenwereld als middel om de Iraanse economie te verbeteren.

Mostafa Pourmohammadi: De 64-jarige is de enige sjiitische moslimgeestelijke die zich kandidaat stelde voor deze verkiezingen. Hij heeft onder meer gewerkt bij het Iraanse ministerie van Binnenlandse Zaken en de inlichtingendiensten.

Waarom is het resultaat belangrijk?

De hardliners van Iran streven ernaar de controle over het presidentschap te behouden, en critici zeggen dat de Guardian Council daarvoor de basis heeft gelegd. Dit is niet hetzelfde als het hebben van macht; in Iran berust de macht om de belangrijkste beslissingen te nemen bij de Opperste Leider.

Maar nu Ayatollah Ali Khamenei nu 85 jaar oud is, wordt er wijdverbreid gespeculeerd over wie hem zou kunnen vervangen. Wijlen president Raisi zelf werd beschouwd als Khamenei’s beschermeling en mogelijke opvolger.

Hervormingsgezinde kiezers zouden graag een verrassende presidentiële overwinning voor hun kandidaat zien – hoewel Pezeshkian’s recente campagneoptredens sommige mensen, waaronder jongere kiezers, teleurgesteld hebben gemaakt over zijn standpunten.

Toch zijn er tekenen dat de Iraanse Opperste Leider een duidelijke boodschap wil afgeven dat zelfs de relatief mild reformistische ideeën van Pezeshkian – zoals een grotere betrokkenheid bij andere landen – onaanvaardbaar zijn. Khamenei heeft de hervormingsgezinde kandidaat uitgekozen voor kritiek toen hij zei dat hij degenen die geloven dat “alle wegen naar vooruitgang” uit de Verenigde Staten komen, niet moet steunen.

Behoudens het onverwachte verwachten waarnemers niet veel verandering uit deze stemming.

Geen van beide kandidaten belooft bijvoorbeeld een beleid te voeren dat controversieel zou zijn, zoals het aanpakken van de strikte islamitische kledingvoorschriften voor vrouwen die leidden tot de arrestatie van de 22-jarige Mahsa Amini in 2022 door de zogenaamde moraliteitspolitie van Iran. Haar dood tijdens hechtenis, die volgens de missie van de Verenigde Naties onwettig was, leidde tot protesten in het hele land, wat wordt gezien als de grootste dreiging van het regime sinds het aan de macht kwam.