Tijdens een hoorzitting voor het Hooggerechtshof van de VN noemde Zuid-Afrika dinsdag het beleid van Israël ten aanzien van de Palestijnen “een extreme vorm van apartheid” en betoogde dat de bezetting van het gezochte grondgebied voor een mogelijke Palestijnse staat “fundamenteel illegaal” is.
De hoorzitting bij het Internationale Gerechtshof in Den Haag is een van de twee zaken over Israël, onderdeel van een gezamenlijke poging om het gezag van het hof en het mondiale bereik van de VN te gebruiken om de oorlog in Gaza te stoppen en de wettigheid van Israëls beleid tegenover de Palestijnen te onderzoeken. .
Vanaf deze week en gedurende zes dagen hoort de rechtbank argumenten over het gedrag van Israël, naar aanleiding van een verzoek van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties meer dan een jaar geleden. Aan de andere kant, een zaak die in januari begon, beschuldigt Zuid-Afrika Israël van het plegen van genocide in zijn voortdurende oorlog tegen Hamas in Gaza.
Israël heeft de beschuldigingen krachtig afgewezen.
De laatste procedure, die maandag begon, concentreert zich op de wettigheid van Israëls ‘bezetting, vestiging en annexatie’ van gebieden met een Palestijnse meerderheid, waaronder de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Zuid-Afrika en vele andere landen die hebben gevraagd om naar de rechter te stappen, betogen dat de decennialange bezetting van Israël het recht op zelfbeschikking van de Palestijnen schendt en dat het veiligheidsapparaat, inclusief de gigantische muur, neerkomt op rassenscheiding.
Meer dan vijftig landen en drie regionale blokken zullen de komende week voor de rechtbank van vijftien rechters verschijnen, een niveau van deelname dat nog nooit eerder bij de rechtbank is gezien.
Hoorzittingen over het Israëlische beleid zijn urgent geworden te midden van het bloedvergieten van de Gaza-oorlog. Ze komen minder dan een maand nadat een rechtbank Israël had bevolen zijn aanvallen op door Hamas gecontroleerd gebied te beteugelen in geval van genocide.
Van de rechtbank wordt verwacht dat zij vragen over de wettigheid van Israëls gedrag beantwoordt met een niet-bindend advies.
Palestijnen “worden nog steeds onderworpen aan discriminerend beleid inzake ruimtelijke ordening en ruimtelijke ordening, straffende sloop van huizen en gewelddadige invallen in hun dorpen en steden”, zei de Zuid-Afrikaanse ambassadeur in Nederland, Vusi Madonsela, dinsdag tegen de rechtbank.
Israël heeft de beschuldigingen dat het land een apartheidssysteem leidt al lange tijd van de hand gewezen. Het noemt dergelijke beschuldigingen een belediging en wijst op een geschiedenis van veroordeling door VN-organen en tribunalen.
Ook op dinsdag heeft de uit 22 leden bestaande Arabische groep van de VN een resolutie ingediend bij de Veiligheidsraad waarin wordt opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza. De Verenigde Staten spraken voor de derde keer hun veto uit over de resolutie.
Israël zei dat het niet zou deelnemen aan de hoorzittingen van deze week in Den Haag, omdat het uitgangspunt voor de rechtbank ongerechtvaardigd en bevooroordeeld was. Vorig jaar diende Israël een brief in bij de rechtbank, waarin hij betoogde dat de focus van de procedure niet lag op het “erkennen van Israëls recht en de plicht om zijn burgers te beschermen”, het erkennen van de veiligheid van Israël, of het rekening houden met al lang bestaande overeenkomsten met de Palestijnen om te onderhandelen over een “permanente territoriale overeenkomst”. status, veiligheidsregelingen, nederzettingen en grenzen”.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei maandag in een verklaring dat de zaak “deel uitmaakte van een Palestijnse poging om de resultaten van een politiek akkoord zonder onderhandelingen te dicteren.”
De Gaza-oorlog, die volgens het ministerie van Volksgezondheid van Gaza meer dan 29.000 mensen heeft gedood en die vorig jaar begon met een door Hamas geleide terreuraanval op Zuid-Israël waarbij 1.200 mensen om het leven kwamen, staat bovenaan de publieke opinie, maar is niet de oorlog die het meest relevant is. voor deze discussies.
Israël veroverde in de oorlog van 1967 met zijn Arabische buren de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem op Jordanië en de Gazastrook op Egypte. Israël beëindigde de bezetting van Gaza in 2005. Het beschouwt delen van de bezette Westelijke Jordaanoever als betwist gebied en heeft daar nederzettingen gebouwd, die een groot deel van de wereld als illegaal beschouwt. Na de oorlog van 1967 annexeerde Israël Oost-Jeruzalem formeel en claimde de verenigde stad als hoofdstad.
Zuid-Afrika en andere sprekers voerden aan dat de proliferatie van Joodse nederzettingen, waarvan vele volwaardige steden waren, suggereerde dat de bezetting niet tijdelijk maar permanent was.
Steun voor de Palestijnen is lange tijd een strijdkreet geweest in Zuid-Afrika, en de regerende partij, het African National Congress, heeft het beleid van Israël vaak vergeleken met dat van Zuid-Afrika uit het apartheidstijdperk.
In zijn betoog van dinsdag zei dhr. Madonsela, een Zuid-Afrikaanse diplomaat, herinnerde zich de geschiedenis van rassenscheiding in haar land en verwees naar een van de beroemdste critici van de apartheid, aartsbisschop Desmond Tutu.
Onder verwijzing naar afzonderlijke rechtssystemen, regels voor landbestemming, wegen en huisvestingsrechten voor Palestijnen, zei hij dat Israël een “tweeledig systeem van wetten, regels en diensten” heeft ingevoerd dat de Joodse kolonisten ten goede komt en tegelijkertijd “de Palestijnen rechten ontzegt”.
De heer Madonsela citeerde de verklaring van aartsbisschop Tutu uit 2010, waarin de Nobelprijswinnaar zei dat Israël op de Westelijke Jordaanoever een “tweebevolkingssysteem” handhaaft, dat preferentiële diensten, ontwikkeling en voordelen biedt aan Joodse kolonisten, terwijl het zware omstandigheden oplegt aan de Palestijnen. In mijn boek is dit apartheid. Het is onhoudbaar.”
Zuid-Afrikanen zien “een nog extremere vorm van apartheid die tegen de zwarte mensen in mijn land is geïnstitutionaliseerd”, zei Madonsela. Hij zei dat Zuid-Afrika een bijzondere plicht heeft om de praktijk van apartheid aan de kaak te stellen, waar deze ook voorkomt. Hij riep Israël ook op om de scheidingsmuur tussen Israël en de Westelijke Jordaanoever te ontmantelen, die in 2004 door een rechtbank werd bevolen en nog steeds overeind staat.
Woensdag zullen de Verenigde Staten hun argumenten presenteren.
De rechters zullen naar verwachting ongeveer vijf maanden nodig hebben om hun advies uit te brengen.