New York Parks-commissaris Robert Moses in 1958.
Getty-afbeeldingen
We vergeten altijd de waarheid over macht. Elke generatie moet er opnieuw aan worden herinnerd dat het geen persoon is, geen ambt, maar een macht die uiteindelijk zelfs de beste persoonlijkheid met de beste bedoelingen corrumpeert en vervormt.
Ik heb er veel over nagedacht toen ik mijn roman schreef De toekomst. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in het schrijven over macht; de meeste van mijn boeken gaan over hoe machtssystemen ons veranderen en hoe wij ze veranderen. De toekomst gaat over misschien wel de machtigste individuen op de planeet van vandaag: technologiemiljardairs die grotendeels vrij zijn van belastingen en overheidsbeperkingen, zonder termijnlimieten, zonder verantwoording te hoeven afleggen aan degenen onder ons die ‘burgers’ zijn van hun online territorium. Hoe zijn zij daar gekomen? Waarom is het zo moeilijk om te leven buiten de infrastructuur die ze hebben gebouwd? En hoe heeft het feit dat zij het centrum van zoveel macht waren, hen veranderd?
Er was één boek dat een groot verschil maakte in mijn denken.
In 1974 publiceerde Robert Caro een onvergelijkbaar, buitengewoon boek, Machtsmakelaar, die zijn hoed opzette voor Robert Moses, de grote bouwer van infrastructuur – wegen en bruggen, parken en tunnels en openbare gebouwen – van New York City. Mensen die hem persoonlijk kenden, wisten dat hij een tiran en een pestkop was, een man wiens plannen allang geen zin meer hadden, behalve als een manier om meer macht te verwerven.
Machtsmakelaar het is 1.100 pagina’s lang, maar het is zo boeiend en zo fascinerend dat een paar honderd pagina’s meer welkom zouden zijn. Het laat zien dat Moses begon als een idealist – een man die er al vroeg in zijn carrière naar verlangde om babyverschoontafels te bouwen in parken in New York City – maar zo veranderd werd door de macht dat hij uiteindelijk vitale infrastructuurprojecten onderdrukte omdat hij het niet kon helpen die de leiding over hen heeft. Op de achterkant van mijn exemplaar stonden de vragen waarvan ik zeker weet dat de meeste lezers zichzelf deze stelden toen ze er doorheen liepen: “Hoe had dit kunnen worden gestopt? Wat moet ik doen?” Daarachter schuilt een andere vraag: hoe kunnen we dit vroeg genoeg opmerken en nu snel genoeg handelen?
Het gebeurt, zo leren we van Caro, eerst met veel tamtam. Iemand doet iets dat puur goed is voor de gemeenschap. Moses bouwde een prachtige vrijetijdsvoorziening op Jones Beach, iets dat de levens van gewone mensen veranderde. Hetzelfde geldt voor technologiemiljardairs. De voordelen van communicatietechnologie in de afgelopen twintig jaar zijn opmerkelijk geweest. Het zou te lang duren om ze allemaal op te sommen, maar sommige dingen die als kind sciencefiction waren, waren: gratis videogesprekken; bewegende kaarten die u precies vertellen waar u zich bevindt; directe toegang tot boeken, muziek, kunst en ideeën van miljarden mensen over de hele wereld. Het vermogen om verbanden te leggen, gedachten te delen zonder grenzen, elk item te vinden dat je nodig hebt… deze dingen zijn buitengewoon. En lekker. Nou, dat is waar het begint.
Van Machtsmakelaar we leren ook dat het daar nooit eindigt. Mensen die populaire dingen hebben gemaakt – belangrijke, prachtige dingen – zullen veel speelruimte hebben in de publieke opinie. Meer dan zou moeten. Dus als het volgende, en het volgende, en het volgende niet zo goed zijn, is het voor het publiek gemakkelijk om hen te vergeven. Mensen hielden ervan om contact op te nemen met de Facebook-vrienden van Mark Zuckerberg, maar niet van datamining. Oh goed. Mensen genoten van de visie van Tesla, dus de vele online cheerleaders van Elon Musk kunnen de deskundige kritiek op The Boring Company niet accepteren, of dat hij Twitter/X griezeliger maakt, of dat OpenAI, het bedrijf dat hij hielp oprichten, een van de bedrijven is die in de positie zijn om duizenden dollars te verdienen. Zo niet miljoenen banen zijn overbodig. Als Amazon van Jeff Bezos dingen voor elkaar krijgt – of in ieder geval extreem snel verzendt – wordt de publieke verbeelding afgeleid van het feit dat het bedrijf op zoveel belangrijke gebieden een virtueel monopolie is geworden.
Nou, dit is hoe het gaat. Dit gaat (nogmaals) niet over de persoonlijkheid van het individu. Het gaat om macht. Ik zou niet rationeel kunnen denken als ik zoveel macht en geld had, en jij ook niet. Ik begon te geloven dat ik deze macht en rijkdom had verworven door mijn eigen buitengewone genialiteit, zonder enig geluk, en dat mijn interesses en ideeën het beste waren afgestemd op de behoeften van de hele wereld. Mijn persoonlijkheidsgebreken zouden worden vergroot, mijn kwetsbare zelf zou monsterlijk worden. Dit zijn de effecten van energietoxiciteit.
Robert Moses wist dat een manier om macht te verwerven eenvoudigweg het veroveren van het land is: begin met het bouwen van iets, en dan lijkt het te moeilijk, te impopulair, te verkwistend om het af te breken en opnieuw te beginnen. Dit is ook de filosofie van Silicon Valley: ‘beweeg snel en maak dingen kapot’. Veel dingen zijn gebouwd voordat de wetten om ze te besturen waren bedacht, laat staan geschreven, laat staan aangenomen door de wetgevende macht.
Wat je leert van Robert Caro Machtsmakelaar is dat de enige manier om dit te stoppen is via de checks and balances die met de wetgeving gepaard gaan. Niemand is zo belangrijk dat de wet exclusief voor hen is gemaakt. En als de wetten die we hebben in nieuwe situaties niet stroken met ons gevoel van eerlijkheid en rechtvaardigheid, dan hebben we nieuwe wetten nodig.
Als het oneerlijk lijkt dat de bedrijven die de diensten produceren die we nodig hebben erop kunnen aandringen dat we ermee instemmen al onze gegevens aan hen te geven voordat we die gebruiken, dan hebben we nieuwe wetten nodig. Als het er niet alleen maar op lijkt dat uiterst nuttige online vertalers worden opgeleid met behulp van het werk van menselijke vertalers, maar zonder deze mensen financieel te compenseren, dan hebben we nieuwe wetten nodig. Als het volkomen verkeerd lijkt dat, nadat we een manier hebben bedacht om onze gedachten en ideeën te delen – na in feite een nieuw soort tas te hebben uitgevonden om ideeën in te bewaren – sociale media en andere online bedrijven nu het eigendom claimen van ze doen wat ze willen met die gedachten… dus dan hebben we nieuwe wetten nodig.
Wat je leert door te lezen Machtsmakelaar is hoe ver een mens kan gaan als het publiek kijkt naar de grote dingen die hij heeft gebouwd zonder de schade te onderzoeken die hij heeft aangericht. Als we allemaal verwikkeld zijn in mediacircussen, in cultuuroorlogen, in spannende bewegingen… zouden we moeten nadenken over wie de eigenaar is van de communicatiemiddelen en wie er baat bij heeft als we, in plaats van nieuwe wetten te maken om ze te controleren, allemaal gebiologeerd zijn door hun kracht van afleidende aandacht.
Naomi wethouder De toekomst, uitgegeven door 4th Estate, is de nieuwste selectie voor de New Scientist Book Club. Schrijf je in en lees hier met ons mee
Onderwerpen: