Het besluit van het Israëlische Hooggerechtshof om de wetgevende controle op de rechterlijke macht af te wijzen, maakt voor nu een einde aan de nutteloze pogingen van de extreemrechtse regering van Benjamin Netanyahu om de rechtbanken te verkleinen, die al negen maanden van protesten hadden teweeggebracht die pas eindigden toen Hamas Israël op 7 oktober aanviel.
De protesten verdeelden Israël diep, maar de oorlog die daarop volgde verenigde het land, waarbij zelfs piloten en reservisten die hadden gezworen militaire oefeningen te negeren, onmiddellijk voor de strijd opdaagden voordat ze werden opgeroepen.
Als de uitspraak van de rechtbank van maandag dit oorlogszuchtige vernisje heeft weggenomen, en opnieuw de cultuuroorlog in het hart van de Israëlische politiek heeft laten zien, zou dhr. Netanyahu en zijn regering reageerden met hernieuwde oproepen tot eenheid in oorlogstijd om te proberen hun verliezen te minimaliseren. Het was een andere versie van Netanyahu’s argument tegen bijna elke criticus van zijn prestaties en zijn beleid – dat dit allemaal onderwerpen zijn die ‘na de oorlog’ moeten worden besproken.
De beslissing van het hof, hoe belangrijk ook, zal naar verwachting weinig of geen invloed hebben op het verloop van de oorlog zelf.
“Ik denk niet dat het besluit iets zal veranderen”, zegt Amit Segal, een politiek columnist voor de Israëlische krant Yedioth Ahronoth, die berichtte over het uitgelekte vonnis en wordt beschouwd als een nauwe band met de heer Netanyahu. Zelfs vóór de oorlog zei hij: “Netanyahu beschikte om zo te zeggen niet over voldoende artillerie om zijn tegenstanders te overweldigen.” Daarom helpt dit oordeel dat tijdens de oorlog komt hem, zei Segal, omdat “hij het gebrek aan reactie kan rechtvaardigen, en na de oorlog zal hij dringender zaken hebben”, zoals zijn eigen politieke overleving.
Maar oordeel en oorlog zijn op de een of andere manier met elkaar verbonden, omdat beide cruciaal zijn voor de toekomst en toekomstige identiteit van Israël. Israël beschouwt de oorlog als existentieel – de beste manier om zijn reputatie in de regio als onuitroeibaar en als baken van veiligheid voor Joden over de hele wereld te herstellen. De beslissing van het hof raakt de kern van het debat over de vraag of Israël een bloeiende democratie zal blijven, wat essentieel is voor de bijzondere relatie met het Westen.
In engere zin oordeelde de rechtbank dat de rechterlijke macht in staat moet zijn om het vermogen van een gewone meerderheid in het Israëlische parlement, de Knesset, te controleren om de basiswetten van het land en het democratische karakter van de staat te veranderen. De mogelijkheid van substantiële juridische veranderingen door middel van een speciale stemming met een grotere meerderheid bleef open.
De heer Netanyahu en zijn bondgenoten hebben betoogd dat de rechtbanken te veel macht hebben over de wetgeving van gekozen wetgevers, te liberaal zijn en ondemocratisch worden gekozen.
Critici van de heer Netanyahu, wiens proces wegens beschuldigingen van corruptie nog gaande is, zeiden dat de uitspraak van de rechtbank de aard van een evenwichtige democratie in een land zonder grondwet en hogerhuis heeft gered. Sommigen, zoals voormalig openbaar aanklager en voormalig rechter bij het Hooggerechtshof, Menahem Mazuz, noemden het ‘het belangrijkste vonnis sinds de oprichting van de staat’.
Tot nu toe zei de heer Mazuz in een telefonisch interview: “De Knesset was van mening dat ze kon doen wat ze wilde: vaststellen dat er overdag twee zonnen zijn en ‘s nachts vier.” De rechtbank oordeelde echter “dat er grenzen zijn aan de bevoegdheden van de Knesset, dat het onmogelijk is het democratische of joodse karakter van de staat te schaden, dat er grenzen zijn.” Dit, zo zei hij, zou een andere en betere overeenkomst mogelijk kunnen maken op de weg “tussen het juridische en het politieke systeem”.
Maar de uitspraak “speelt ook in op de bestaande kwesties van de cultuuroorlog in Israël”, zegt Bernard Avishai, een Israëlisch-Amerikaanse analist in Jeruzalem. “Er ontstaat steeds meer een kloof tussen mensen die denken dat de oorlog te winnen is en – net als Netanyahu – dat het enige doel van Israël is om sterker en formidabeler te worden, en degenen die denken dat de oorlog in die zin niet te winnen is, dat we een soort van oorlog nodig hebben. vanuit diplomatiek oogpunt kunnen we niet doorgaan met het vervreemden van de rest van de wereld, de regio en de Verenigde Staten, waar we onze wapens vandaan halen”, zei hij.
De uitspraak van de rechtbank ‘maakte deze groeiende spanning nog levendiger tussen degenen die een plausibele diplomatieke oplossing willen en degenen die willen terugkeren naar de status quo van vóór de oorlog, die dezelfde mensen zijn die de rechtbank in diskrediet wilden brengen’. zei Avishai.
De heer Netanyahu en zijn bondgenoten, zo voegde hij eraan toe, dringen aan op een “Joodse staat die over het hele land Israël zou regeren”, inclusief de annexatie van grote delen van de Westelijke Jordaanoever en zelfs, zoals sommige ministers hebben gesuggereerd, de hervestiging van Gaza. , terwijl “de rechtbank werd gezien als een poging tot liberalisering van het land, wat een uitdaging was voor de status quo en voor de voorstanders van annexatie en het ‘Land van Israël’.
Volgens Dahlia Scheindlin, een Israëlische analist en enquêteur, “is er een direct verband tussen de uitkomst van deze oorlog en de aard van Israël, wat voor soort staat het zal zijn en of het nog steeds kan beweren democratisch te zijn.”
De oorlog, zei ze, “was een belangrijke versneller voor de meest verreikende plannen van de extreemrechtse regering, waaronder annexatie, mogelijke verdrijving en volledige, formele Joodse soevereiniteit over het hele land en zijn bevolking.”
Er wordt verwacht dat Netanyahu de uitspraak zal gebruiken om te blijven proberen zijn krappe meerderheid in het parlement te versterken, voortbouwend op zijn coalitie met religieuze nationalisten en extreemrechts. Netanyahu heeft al geweigerd enkele van de hardste uitspraken van zijn bondgenoten over de annexatie van de Westelijke Jordaanoever en de hervestiging van Gaza te veroordelen. Hij presenteerde zichzelf als een essentieel bolwerk tegen de kritiek van de rest van de wereld, inclusief de Verenigde Staten, en tegen het hele idee, waar president Biden de voorkeur aan gaf, van een toekomstig Gaza dat wordt geregeerd door een ‘nieuw leven ingeblazen’ Palestijnse Autoriteit.
In een recent voorbeeld zei dhr. Netanyahu steunde zijn extreemrechtse minister van Financiën, Bezalel Smotrich, die het verzoek van de heer Biden verwierp dat Israël een deel van het Palestijnse belastinggeld dat het namens de autoriteit int voor zijn werknemers in Gaza, zou overdragen aan de Palestijnse Autoriteit, wat erop duidde dat hij zou aftreden. de overheid.
“Bibi is nog steeds hun kampioen”, zei de heer Avishai.
De heer Netanyahu maakte onlangs tijdens een persconferentie op zaterdag ook duidelijk dat hij niet van plan is af te treden, zelfs niet na de oorlog, ook al zakt zijn Likud-partij weg in de opiniepeilingen. Uit een opiniepeiling van Channel 13 bleek dat de verkiezingen Likud nu slechts 16 zetels zouden opleveren en, samen met de huidige coalitiepartijen, slechts 45 zetels in de Knesset met 120 zetels, vergeleken met 38 zetels voor Netanyahu’s rivaal Benny Gantz en 71 zetels voor oppositiepartijen.
Mevrouw Scheindlin, de enquêteur, zei dat de gecoördineerde oproep van de Likud tot eenheid in oorlogstijd na de uitspraak van de rechtbank politiek verstandig was, omdat zelfs aanhangers van de partij zich minder zorgen maakten over de herziening van de rechterlijke macht dan over andere kwesties, waaronder de uitkomst van de oorlog. De heer Segal zei echter dat de uitspraak de steun voor de Likud zou kunnen versterken, omdat veel kiezers van de partij er boos over zouden zijn.
Toch is de roep om eenheid en de beschuldiging dat de uitspraak van de rechtbank de oorlogsinspanningen schaadt ‘behoorlijk cynisch’, zei mevrouw Scheindlin, ‘omdat de wetshervorming het land feitelijk kapot heeft gemaakt.’
De heer Netanyahu zei dat “de beslissing van de rechtbank in strijd is met het verlangen van het volk naar eenheid, vooral in tijden van oorlog”, terwijl Itamar Ben Gvir, de minister van Nationale Veiligheid, zei: “In een tijd waarin onze soldaten hun leven geven voor het volk van Israël in Gaza elke dag besloten de rechters van het Hooggerechtshof hun geest te verzwakken.”
De subtekst, zei mevrouw Scheindlin, is dat “niets wat ons niet bevalt mag gebeuren totdat de oorlog voorbij is, en de oorlog zal nooit voorbij zijn”, althans niet voor een lange tijd.
Nathan Odenheimer bijgedragen rapportage vanuit Jeruzalem.