Debetkaarten worden al lang gepromoot als vervanging voor contant geld.
Maar een ingewikkeld systeem van ondoorzichtige vergoedingen heeft voor de betalingssector een omzetmogelijkheid van miljarden dollars gecreëerd en ervoor gezorgd dat veel consumenten te veel betaalden.
Het is niet langer zo dat een debetkaart bij een aankoop altijd lagere klantkosten met zich meebrengt dan een creditcard. En als die kaart in een digitale portemonnee zit, opgeslagen op een smartphone, kan de afschrijving weer anders zijn.
De kwestie is een politiek brandpunt geworden te midden van de toenemende druk op de kosten van levensonderhoud, wat de Reserve Bank ertoe heeft aangezet haar herziening van het systeem te schetsen.
“Het betalingssysteem is opzettelijk ondoorzichtig en ingewikkeld, want waar geld is, is geld”, zegt Brad Kelly, medeoprichter van het Independent Payments Forum, dat pleit voor systeemhervormingen.
‘Debet is het goedkoopst [compared to credit cards]maar dit komt niet tot uiting in de prijs die aan handelaren of consumenten wordt aangerekend.”
Voorstanders van hervormingen willen de 6,9 miljard dollar aan jaarlijkse kaartkosten die Australische banken, betalingsplatforms en mondiale kaartbedrijven in rekening brengen, verlagen en het systeem herstructureren om kleine bedrijven en hun klanten te helpen.
Betalingsspelers beweren dat de kosten voor het accepteren van contant geld hoger zijn voor bedrijven dan voor kaarten, waarbij kosten worden besteed aan noodzakelijke infrastructuur en diensten, waaronder netwerken en fraudepreventie.
Hoe zijn we hier terechtgekomen?
Decennia lang werden debetkaarten gepresenteerd als een verstandig alternatief voor creditcards, die in de jaren negentig berucht werden omdat ze gebruikers in de problemen brachten in een tijdperk van meedogenloze kredietaanbiedingen, meestal ongevraagd.
Debetkaarten zijn van oudsher afhankelijk van Eftpos, een binnenlands betalingssysteem dat dateert uit de jaren tachtig, waarbij voor transacties een veegbeweging van de kaart nodig is.
De grote creditcardmaatschappijen, Visa en Mastercard, hebben hun aanwezigheid op de debetmarkt versterkt door sinds 2005 samen te werken met grote Australische banken en zijn dominante spelers geworden die gebruik maken van tap-and-go-technologie.
De meeste debetkaarten hebben nu een dubbel netwerk, wat betekent dat transacties via de netwerken van de kaartmaatschappijen of Eftpos kunnen worden gerouteerd, hoewel ze meestal via de Visa- en Mastercard-systemen lopen; een kwestie die de RBA waarschijnlijk zal overwegen.
Hoe werken kaarttransacties?
Elke keer dat een klant een debet- of creditcard gebruikt, wordt de handelaar een betalingsacceptatievergoeding in rekening gebracht, die bestaat uit verschillende kosten die ervoor zorgen dat alle financiële partijen die bij de transactie betrokken zijn, worden betaald.
Tot deze partijen behoren bijvoorbeeld banken en betaalplatformen waarbij de webwinkelier zich heeft aangesloten, zoals Square of Tyro. Ook de financiële instelling van de kaarthouder en het kaartnetwerk worden betaald.
De grote retailers onderhandelen rechtstreeks met de kaartnetwerken extreem goedkope prijzen en kunnen daardoor vaak alle kosten op zich nemen. Daarom betalen klanten in de grote supermarkten geen toeslag voor kaarten.
Maar transactiekosten voor kleine bedrijven kunnen aanzienlijk zijn. Die kosten mogen ze volgens de mededingingstoezichthouder tegen een toeslag doorberekenen aan de klant, maar retailers mogen er geen extra geld aan verdienen.
In de ogen van de consument maakt dit het kleine bedrijf tot een tolverzamelaar, maar het geld wordt feitelijk gedistribueerd naar banken, betalingsplatforms en kaarthuizen.
“Het zijn geen kleine bedrijven die klanten afzetten”, zegt Kelly.
Grote detailhandelaren hebben geprofiteerd van “een paar dure deals”, zegt hij, en vervolgens kan de betalingssector “de prijs voor kleine bedrijven alleen verhogen via banken en betalingsdienstaanbieders”.
Transactiekosten kunnen volgens RBA, die toezicht houdt op de betalingssector, aanzienlijk variëren – van minder dan 0,2% tot ruim 2% van de transactiewaarde.
Transacties via Eftpos zijn over het algemeen het goedkoopst, gevolgd door de debetsystemen Visa en Mastercard.
De duurste zijn creditcards, een vorm van ongedekte schulden. Gebruikers profiteren ook van het verzamelen van punten en beloningen en traditioneel worden voor dit privilege hogere transactiekosten in rekening gebracht.
Het kostenverschil komt echter niet noodzakelijkerwijs tot uiting in de vergoeding die aan de klant wordt aangerekend.
Er verschijnen frustraties en tekortkomingen
Als de meeste pinpasgebruikers bescheiden tarieven zouden moeten betalen, zou deze praktijk onverminderd kunnen voortduren. Maar steeds meer mensen merken dat ze vaak hoge kosten betalen.
Dit komt meestal door de ‘vaste’, ‘gecombineerde’ of ‘gebundelde’ betalingsplannen die aan verkopers worden aangeboden, wat betekent dat klanten een vast tarief moeten betalen, ongeacht of ze een goedkope debetkaart of een exclusieve beloningsgenererende creditcard gebruiken.
Zoals de naam al doet vermoeden, zijn kaarttypen gemengd.
“Die Amex-klant die naast je in de rij staat, moet naar je toe leunen en je op de schouder tikken en je bedanken voor het subsidiëren van hun volgende reis naar Thailand”, zegt Warwick Ponder, medeoprichter van het Independent Payments Forum.
Hij zegt dat dit betekent dat jongere generaties, die de grootste gebruikers van debetkaarten zijn, gebruikers van dure creditcards subsidiëren.
Ponder zegt dat de vaste en gemengde modellen een beleid verdraaien dat wordt gepromoot door de RBA, genaamd ‘least cost routing’, dat is ontworpen om betalingen via het goedkoopste netwerk, meestal Eftpos, te verwerken.
Dit was bedoeld om te betekenen dat verkopers, en op hun beurt klanten, een eerlijk tarief in rekening zouden worden gebracht voor hun type kaart, inclusief een hoger tarief voor creditcardgebruikers.
Bij het blended model mag een bank of betaalplatform zoals Square de leverancier een bepaalde transactievergoeding in rekening brengen, bijvoorbeeld 1,6%. Bij de RBA-beoordeling wordt onderzocht of ze die transacties vervolgens via het goedkope Eftpos-netwerk verzenden en het verschil in eigen zak steken.
Banklobbyisten beweren dat handelaren vrij moeten zijn in de keuze van hun betalingsoptie en zeggen dat sommige bedrijven de veiligheid van pakketten met een vaste prijs waarderen.
Mark McKenzie, CEO van de Australasian Convenience and Petroleum Marketers Association, zegt dat de tariefstructuren te complex zijn, waardoor sommige marketeers onbedoeld intekenen op pakketten die slecht zijn voor hen en hun klanten.
“Je hebt een masterdiploma in financiële dienstverlening nodig om met complexe structuren om te kunnen gaan”, zegt McKenzie.
“Het doel van een klein bedrijf is niet om daar maar een expert te worden op het gebied van handelaarsvergoedingen.”
Moeten toeslagen verboden worden?
In een recent parlementair onderzoek zei Andrew Irvine, CEO van de National Australia Bank, dat hij een “schandalige” opslag van 10% op een kop koffie had betaald. Dergelijke beschuldigingen waren inconsistent en ontbeerden transparantie, zei hij.
Sommige leden van de banksector steunen een verbod op extra vergoedingen, in lijn met delen van Europa en sommige Amerikaanse staten.
Kleine bedrijven beweren echter dat dit een oneerlijke last zou zijn, die in het voordeel zou zijn van grotere bedrijven die contracten met verlaagde tarieven hebben afgesloten.
In plaats daarvan roepen voorstanders van hervormingen op tot verplichte en echte ‘least cost routing’ waarvan verkopers en klanten op alle platforms, inclusief mobiel en online, profiteren.
Gecombineerde en gebundelde pakketten moeten worden verboden en de transparantie van de vergoedingen moet aanzienlijk worden verbeterd, aldus degenen die verandering zoeken.
McKenzie zegt dat het van cruciaal belang is dat het betalingssysteem transparanter wordt.
“Banken moeten een eerlijk rendement krijgen voor die dienst, maar de producten moeten zo worden gebouwd dat de handelaar betaalproducten gemakkelijk kan vergelijken”, zegt hij.
“Het gebrek aan transparantie op dit moment rond de structuur van deze systemen betekent dat het niet als een echte markt functioneert.”