Soms, wanneer een dier in contact komt met een roofdier, is zijn laatste poging om te overleven volledig stil te liggen of “dood te spelen”. Maar wat gebeurt er daarna? Wetenschappelijk wordt dit post-contact-immobiliteit genoemd, de stappen die sommige dieren zetten na Het handelen van de doden lijkt sterk geïndividualiseerd en willekeurig. Een onderzoek naar kleine insecten gepubliceerd op 22 augustus in het tijdschrift PLATTE EEN ze hebben ontdekt dat het vrijwel onmogelijk is om te voorspellen hoe lang iemand voor dood zal blijven spelen of wat hij zal doen als hij denkt dat de kust veilig is, en ze kunnen hun reactie op de situatie afstemmen.
Waarom doen dieren alsof ze dood zijn?
Sommige dieren lagen volkomen stil om een roofdier te laten denken dat het een rottend karkas was dat gevaarlijk was om te eten. Sommige slangen scheiden zelfs bloed en poep af, waardoor het lijkt alsof ze nog verder in ontbinding verkeren en helemaal niet meer smakelijk zijn. Opossums zijn waarschijnlijk de bekendste dieren die deze tactiek gebruiken, maar het is ook waargenomen bij haaien die op hun buik gaan staan als ze worden benaderd door een roofdier, bij gedomesticeerde kippen en meer.
[Related: These snakes play dead, bleed, and poop to avoid being eaten.]
In deze nieuwe studie werd gekeken naar mierenlarven (Euroleon nostra’s) – een groep van meer dan 2000 soorten kleine pluizige insecten die bekend staan om hun gravende en etende mieren. Kevers hebben de neiging veiligheid te zoeken door zich te graven in het materiaal waarin ze leven. Uit een onderzoek uit 2021 naar mierenlarven door hetzelfde team bleek dat de insecten volkomen stil werden nadat wetenschappers ze individueel hadden gehanteerd toen het tijd was om ze te wegen. Het kan een echte uitdaging zijn om nauwkeurige metingen van deze kleine beestjes te krijgen, omdat ze zich over de schaal kunnen verplaatsen. Het team zag echter dat de mierenlarven meer dan genoeg tijd volkomen stil bleven om hun gewicht te dragen.
Context is belangrijk
Voortbouwend op dat onderzoek observeerde het team hoe mierenleeuwen reageerden op een waargenomen roofdier. Ze gebruikten geautomatiseerde videotracking van incidentele bewegingen van insecten op verschillende substraten – of verschillende lagen zand, grond of ander materiaal waarin ze leven.
Ze ontdekten dat de acties van de mier nadat hij klaar is met dood spelen afhankelijk zijn van de beschikbare ontsnappingsroutes, inclusief dieper graven of zich in de bovenste laag nestelen. Het ontwaak- en ontsnappingsgedrag was zeer individueel en onvoorspelbaar, waarbij een van de mierenhopen meer dan een uur volkomen stil bleef.
“We besloten dit zogenaamde ‘faking death’-gedrag te onderzoeken en ontdekten dat de hoeveelheid tijd dat individuele mieren bewegingloos blijven voor een bepaald individu, zegt evolutiebioloog Nigel Franks, co-auteur van de studie en emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Bristol in Engeland, aldus een verklaring.
Hun kiemrust na contact was volledig willekeurig, maar grotendeels voorspelbaar onder insecten. Dit is vergelijkbaar met de manier waarop radioactieve atomen bewegen.
“Net als bij radioactieve atomen is het onvoorspelbaar wanneer een individu van toestand verandert, maar het populatiepatroon is volkomen voorspelbaar,” zei Franks.
[Related: Female frogs appear to play dead to avoid mating.]
Het team is van mening dat dit betekent dat dood spelen als een adaptieve actie wordt beschouwd. Door deze onvoorspelbaarheid zou het roofdier niet weten hoe lang hij moet wachten totdat zijn potentiële prooi opnieuw begint en herkenbaarder wordt. Mierenleeuwen lijken het vermogen te hebben aangepast om te wachten tot ze weten dat het veilig is voordat ze verhuizen. Het is echter ook mogelijk dat een roofdier dat een mierenhoop draagt, de mier op een harder oppervlak laat vallen, zoals beton, waar hij zich niet zo gemakkelijk kan ingraven. Verder onderzoek is nodig om deze scenario’s te testen.
‘Onze studie is mogelijk de eerste die vaststelt wat dieren doen nadat ze zich dood hebben gespeeld, en we laten zien dat wat ze doen afhankelijk is van de context. Het is een compromis”, zei Franks. “Ons werk opent dus het studiegebied van het leven na de dood bij een groot aantal dieren die gesimuleerde dood, thanatosis, of wat wij liever immobiliteit na contact noemen, vertonen.”