De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft maandag een resolutie aangenomen waarin wordt opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza, waarmee een einde komt aan een patstelling van vijf maanden waarin de Verenigde Staten hun veto uitspreken over verschillende oproepen om de oorlog te beëindigen, terwijl de humanitaire tol van Israëls militaire offensief toeneemt.
Het besluit werd aangenomen met 14 stemmen voor. De Verenigde Staten onthielden zich van stemming, waardoor de resolutie werd aangenomen. Na de stemming barstte de raad in applaus los.
“Eindelijk, eindelijk, neemt de Veiligheidsraad zijn verantwoordelijkheid”, zei de Algerijnse VN-ambassadeur Amar Bendjama, het enige Arabische lid van de raad. “Het reageert eindelijk op de oproepen van de internationale gemeenschap.”
Israël bekritiseerde onmiddellijk de Verenigde Staten omdat zij de resolutie hadden toegelaten. Het kantoor van premier Benjamin Netanyahu in Israël noemde de stap “een terugtrekking uit het consistente Amerikaanse standpunt sinds het begin van de oorlog” en zei dat Amerikaanse terughoudendheid “de oorlogsinspanningen schaadt, evenals de pogingen om de gijzelaars te bevrijden.”
In reactie hierop heeft dhr. Netanyahu zei dat hij geen Israëlische delegatie naar Washington zou sturen om gesprekken op hoog niveau te voeren met Amerikaanse functionarissen over de geplande operatie in de stad Rafah in het zuiden van Gaza – een publieke berisping aan het adres van president Biden, die op zoek was naar ontmoetingen.
Woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Matthew Miller, noemde het besluit ‘een beetje verrassend en ongelukkig’.
De Verenigde Staten hebben niet voor de resolutie gestemd omdat ze de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober niet veroordeelden en vanwege andere zorgen over de formulering, zei hij tijdens een briefing in Washington. Maar andere aspecten van de resolutie “waren in overeenstemming met ons langetermijnstandpunt – het allerbelangrijkste: dat er een staakt-het-vuren zou moeten komen en dat er gijzelaars zouden worden vrijgelaten, wat volgens ons het standpunt van de Israëlische regering was.”
Over de revolutionaire resolutie, die werd ingediend door tien niet-permanente leden van de Raad, werd tot het laatste moment intensief onderhandeld. De Verenigde Staten streefden naar een verandering in de tekst die een ‘permanent staakt-het-vuren’ in de oorlog tussen Israël en Hamas verving door een ‘permanent staakt-het-vuren’, aldus diplomaten, en wilden een taal waarin beide partijen werden opgeroepen voorwaarden te scheppen die laat de gevechten stoppen.
Er wordt opgeroepen tot een staakt-het-vuren tot het einde van de heilige maand Ramadan, die nog twee weken te gaan heeft.
Hoewel resoluties van de Veiligheidsraad als internationaal recht worden beschouwd en een aanzienlijk politiek en juridisch gewicht met zich meebrengen, beschikt de Raad niet over de middelen om ze af te dwingen. De raad kan strafmaatregelen nemen, zoals sancties tegen overtreders, maar zelfs dat kan op obstakels stuiten als een vetohoudend lid zich tegen de maatregel verzet. Israël schendt momenteel een resolutie uit 2016 die het land verplicht de uitbreiding van de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever stop te zetten.
In de loop der jaren hebben de Verenigde Staten hun veto uitgesproken over tientallen resoluties van de Veiligheidsraad waarin kritiek op Israël werd geuit; hij heeft zich zelden ingehouden, en als hij dat wel doet, zeggen analisten, is dat een duidelijk signaal van Washingtons ongenoegen over de Israëlische actie of het Israëlische beleid.
In 2009, tijdens de laatste dagen van het presidentschap van George W. Bush, onthielden de Verenigde Staten zich van de wapenstilstandsresolutie uit 2009 over de vorige oorlog in Gaza. Onder president Barack Obama onthield hij zich in 2016 van een resolutie over de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. En drie maanden geleden onthield hij zich opnieuw van een resolutie over humanitaire hulp aan Gaza.
“De belangrijkste variabele is dat de regering-Biden duidelijk niet blij is met het militaire standpunt van Israël nu, en het toestaan van deze resolutie was een relatief milde manier om hun bezorgdheid te uiten”, zegt Richard Gowan, een expert van de Verenigde Naties op het gebied van internationale crises. Groep. “Maar de terughoudendheid is een niet al te gecodeerde hint aan Netanyahu om de operaties, vooral rond Rafah, in toom te houden.”
Terwijl beelden van uitgehongerde kinderen, bloedbaden en massale vernietiging van de civiele infrastructuur vanuit Gaza de ronde deden, nam de mondiale woede tegen Israël toe, samen met de druk op de VS om hun trouwe steun aan Israël te heroverwegen en hun macht te gebruiken om het conflict te beëindigen.
“Als dergelijke misdaden op klaarlichte dag worden gepleegd tegen weerloze burgers, inclusief vrouwen en kinderen, is het juiste om te doen, het enige wat je moreel, juridisch en politiek kunt doen, er een einde aan maken,” zei Riyad Mansour, een Palestijnse vertegenwoordiger. in de Verenigde Naties, in de Raad.
De resolutie die maandag werd aangenomen eist de onvoorwaardelijke en onmiddellijke vrijlating van alle gijzelaars, maar stelt zijn eisen voor een staakt-het-vuren niet afhankelijk van de vrijlating van de gijzelaars – een van de bezwaren van Israël.
Sinds het begin van de oorlog in oktober is de druk op de Veiligheidsraad om op te roepen tot een staakt-het-vuren toegenomen. De leden ervan, vooral de Verenigde Staten, zijn zwaar bekritiseerd omdat ze er niet in zijn geslaagd de vrede en stabiliteit in de wereld te handhaven.
De Amerikaanse ambassadeur Linda Thomas-Greenfield zei dat de resolutie werd aangenomen in lijn met de diplomatieke inspanningen van de Verenigde Staten, Qatar en Egypte om tot een staakt-het-vuren te komen in ruil voor de vrijlating van gijzelaars die in Gaza worden vastgehouden. Ze zei dat de VS terughoudend waren omdat ze het niet eens waren met alles wat in de resolutie stond, inclusief het onvermogen om de aanvallen van Hamas van 7 oktober te veroordelen.
“Een staakt-het-vuren van welke duur dan ook moet gepaard gaan met de vrijlating van de gijzelaars – dat is de enige manier”, zei Thomas-Greenfield.
De VS hebben hun veto uitgesproken over drie eerdere resoluties waarin werd opgeroepen tot een staakt-het-vuren, en zijn het eens met het standpunt van Israël dat het land het recht heeft zichzelf te verdedigen en dat een permanent staakt-het-vuren ten goede zou komen aan Hamas. Deze veto’s maakten veel diplomaten en VN-functionarissen woedend, omdat het aantal burgerslachtoffers in de oorlog onverbiddelijk steeg. Het standpunt van de VS heeft ook verdeeldheid gecreëerd, zelfs bij enkele van de trouwste Europese bondgenoten, waaronder Frankrijk.
Rusland en China hebben vervolgens hun veto uitgesproken over twee alternatieve resoluties van de Verenigde Staten, de meest recente afgelopen vrijdag, omdat, zo zeiden zij, de documenten niet duidelijk opriepen tot een staakt-het-vuren.
Het bleef onduidelijk of Israël of Hamas gehoor zou geven aan de oproep van de resolutie om een einde te maken aan de vijandelijkheden.
De Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties, Gilad Erdan, beschuldigde de raad ervan bevooroordeeld te zijn tegenover Israël omdat het niets deed om de gijzelaars die in Gaza werden vastgehouden veilig te stellen. Hij zei dat alle leden van de Raad “tegen deze beschamende resolutie” hadden moeten stemmen.
De resolutie die maandag werd aangenomen, roept ook op tot het veiligstellen van de toegang tot Gaza voor humanitaire hulp. Het vereist ook dat beide partijen “hun verplichtingen onder het internationaal recht nakomen met betrekking tot alle personen die zij vasthouden”.
Volgens de Israëlische autoriteiten hebben Hamas-aanvallen in Israël op 7 oktober ongeveer 1.200 mensen gedood; ongeveer 250 werden gegijzeld, van wie de helft werd vrijgelaten.
In Gaza kwamen ruim 32.000 mensen om het leven bij de Israëlische bombardementen en het grondoffensief, voornamelijk vrouwen en kinderen, aldus het ministerie van Volksgezondheid van Gaza. Israëlische luchtaanvallen hebben ook grote delen van Gaza verwoest.
De door de VS gesteunde resolutie, die vrijdag mislukte, veroordeelde ook de aanval van Hamas van 7 oktober en riep de VN-lidstaten op om de financiering aan de Palestijnse gewapende groepering te beperken. De nieuwe resolutie is veel beknopter. Hij betreurt “alle aanvallen op burgers” en “alle terreurdaden”, waarbij hij vooral de gijzeling noemt.
Michaël Crowley bijgedragen aan de berichtgeving.