Controversiële stemhervormingen in Nieuw-Caledonië zullen worden opgeschort, zo heeft Emmanuel Macron aangekondigd, na een periode van dodelijke onrust in het Franse Pacifische gebied.
De hervormingen, die het stemrecht zouden veranderen, worden betwist door de inheemse Kanak-bevolking, die zegt dat ze verder gemarginaliseerd zouden worden als de veranderingen doorgaan.
“De constitutionele wet met betrekking tot Nieuw-Caledonië… heb ik besloten op te schorten”, zei de Franse president woensdag.
Macron bezocht Nieuw-Caledonië in mei nadat woede over electorale hervormingen leidde tot wekenlange rellen, brandstichting en plunderingen, waarbij negen mensen om het leven kwamen bij het ergste geweld op de archipel in decennia.
Na 18 uur ter plaatse te hebben doorgebracht, vertrok hij met de belofte dat de hervormingen niet met geweld zouden worden doorgevoerd, maar dat de situatie binnen een maand zou worden heroverwogen.
Nu lijkt het erop dat de Franse president een steviger besluit heeft genomen.
‘We kunnen in deze periode geen onduidelijkheden laten bestaan. Het moet worden opgeschort om de dialoog ter plaatse volledig kracht bij te zetten en de orde te herstellen”, aldus Macron.
Hoewel het werd goedgekeurd door zowel de Franse Nationale Vergadering als de Senaat, wachtte de hervorming op het constitutionele congres van beide huizen om onderdeel te worden van de basiswet.
Maar nu de Nationale Vergadering werd ontbonden voordat Macron vervroegde verkiezingen uitschreef, kon het congres pas op 30 juni worden gehouden – de dag waarop de kiezers nu naar de stembus gaan in de eerste verkiezingsronde.
Onafhankelijkheidsbewegingen beschouwen de stemhervorming al als dood en begraven in het licht van de vervroegde parlementsverkiezingen, veroorzaakt door de nederlaag van Macrons extreemrechtse bondgenoten bij de Europese verkiezingen van zondag.
“We kunnen het er allemaal over eens zijn dat de Europese verkiezingen het grondwettelijk recht hebben afgeschaft”, zei de Kanak Bevrijdingspartij (Palika) woensdag vóór de verklaring van Macron. “Dit zou een tijd moeten zijn om de vrede en de sociale banden te herstellen”, voegde het eraan toe.
Het geweld in Nieuw-Caledonië brak op 13 mei uit als reactie op pogingen van de Macron-regering om de Franse grondwet te wijzigen en de kiezerslijsten in Nieuw-Caledonië te wijzigen.
Inheemse Kanaks vormen ongeveer 41% van de bevolking en de veranderingen zouden tienduizenden niet-inheemse inwoners stemrecht geven. Lokale leiders vrezen dat de verandering de stemming in de Kanak zou verwateren en de al lang bestaande inspanningen om de onafhankelijkheid veilig te stellen zou ondermijnen.
Tijdens de onrust hebben beide kanten van de bittere kloof in Nieuw-Caledonië – de inheemse Kanaks die onafhankelijkheid willen en degenen die loyaal zijn aan Frankrijk – barricades opgeworpen. Sommigen kwamen in opstand tegen de autoriteiten, terwijl anderen hun huizen en eigendommen beschermden.
Delen van de hoofdstad Noumea zijn veranderd in verboden zones, terwijl de internationale luchthaven van Noumea gesloten is voor commerciële vluchten en regeringen vluchten hebben gelanceerd om gestrande toeristen te repatriëren.
Op 15 mei riep Frankrijk de noodtoestand uit op zijn grondgebied in de Stille Oceaan en stuurde met spoed honderden militaire versterkingen om de politie te helpen de opstand te onderdrukken.
Het Franse ministerie van Justitie heeft woensdag de dood bevestigd van een 34-jarige man, die gewond raakte tijdens een confrontatie met de politie op 29 mei.
Er werd een autopsie bevolen en er loopt een onderzoek naar het gebruik van geweld door de betrokken rijkswachter.
Louis Mapou, premier van Nieuw-Caledonië, betuigde zijn medeleven en riep op tot kalmte.
“Ik roep op tot de onmiddellijke verwijdering van de barricades en een terugkeer naar de vrede”, zei Mapou.
De Franse regering heeft de avondklok voor de hele archipel verlengd tot 17 juni.
Aanvullende berichtgeving door Mathurin Derel in Nouméa, Ben Doherty, Associated Press en Agence France-Presse