Kranten nabij de grens tussen Oekraïne en Rusland volgen de vrijgelaten gevangenen: NPR

KRASNOPILYA, Oekraïne – Het enige open controlepunt met Rusland, op slechts 16 kilometer van dit bosrijke grensdorp, is een poortgebouw voor Oekraïners die zijn bevrijd uit Russische gevangenschap.

Konvooien van voormalige krijgsgevangenen – en de lichamen van de doden – passeren altijd via de hoofdweg van het dorp, waar het plaatselijke weekblad, Peremoha, wat ‘overwinning’ betekent in het Oekraïens, heeft een eigen kantoor. Er werken slechts vier werknemers per week, dus de hele operatie past in een klein roze huisje. Een hond genaamd Drone speelt in de tuin.

Dorpsbewoners begroeten elk konvooi, zwaaien met ‘Welcome Home’-borden en bieden versgebakken taarten aan. Perehoma documenteert de uitwisselingen, waarbij elke vrijgelaten Oekraïner vaak bij naam wordt vermeld.

“Daar staan ​​we om bekend”, zegt Oleksandr Motsny, Peremoha’s de bewerker. “We willen niet dat het alleen maar statistieken zijn.”

Deze missie heeft de stad gefocust en verenigd gehouden tijdens de Russische oorlog tegen Oekraïne, die nu zijn derde jaar ingaat. Dorpen langs deze onstabiele grens zijn bijzonder kwetsbaar voor verdere Russische invallen.

Eerder deze maand trokken Russische troepen grensnederzettingen binnen in de regio Charkov, ongeveer 430 kilometer ten oosten van Krasnopill, in de regio Sumy. Oekraïense militaire leiders zeggen dat ze geloven dat Rusland als volgende Soemy zal aanvallen.

“Het motto van onze krant is: laat gewone mensen niet uit de geschiedenis worden gewist”, zegt Motsny.

Van hyperlokaal nieuws tot oorlogsberichten

Gedrukte editie van Peremoha het ziet eruit als een kleine nieuwsbrief en is meestal ongeveer acht pagina’s lang. Zijn werk wordt gefinancierd door honderden abonnees, maar ook door subsidies en donaties.

Motsny’s kantoor ligt bezaaid met boeken, notitieboekjes, dvd’s en tapes van popbands uit de jaren 90, zoals The Cardigans.

‘Van vroeger’, zegt hij, ‘toen onze buren, de Russen, ons niet probeerden te vermoorden.’

Motsny zegt dat vóór de oorlog hij en twee verslaggevers hyperlokale kwesties behandelden, zoals kleine bedrijven, boeren en mijlpaalverjaardagen. Alles veranderde op 24 februari 2022, toen Rusland een grootschalige invasie van Oekraïne lanceerde. Peremoha hij zou de volgende dag zijn 90ste verjaardag vieren.

“Ik heb nog steeds de kalender met de lijst van degenen die voor onze viering zijn uitgenodigd”, zegt Motsny. “Ik heb de lijst doorgestreept en WAR er met een rode stift overheen geschreven.”

Russische troepen bezetten kort het land rond Krasnopil, maar nooit het dorp zelf. Hij herinnert zich een van de eerste krantenverhalen na de invasie, over dorpelingen die het lichaam van een gesneuvelde soldaat vanuit hun geboorteplaats via Russische militaire controleposten probeerden te vervoeren.

“Russische soldaten stalen hun auto en gooiden de koffer en tas van onze man aan de kant van de weg”, zegt hij. Een boer onder Russische bezetting leende een auto aan de vrijwilligers uit Krasnopolje en hielp hen terug te keren naar het dorp, zodat de ouders van de soldaten hen konden begraven.

Motsny en zijn staf zijn nu ervaren oorlogscorrespondenten. Hij wijst naar de stoel waar ze kogelvrije vesten en helmen bewaren.

“De Russen beschieten het gebied voortdurend, dus we hebben het nodig”, zegt hij.

Konvooi komt eraan

De krant besloot zich te concentreren op de uitwisseling van gevangenen vanwege de nabijheid van het controlepunt. De dorpen rond de controlepost wilden dat de pas vrijgelaten Oekraïense soldaten zich welkom voelden.

Motsny ontvangt bericht van een overheidsbron over een aanstaande uitwisseling van gevangenen. Ook ontvangt hij een lijst met de namen van vrijgelaten Oekraïners.

“Het eerste wat ik doe is de lijst doornemen om de namen van mensen uit ons dorp te vinden”, zegt hij. ‘We hebben er een paar in handen van de Russen.’

Peremoha verslaggever Inna Zahorulko schreef over een van die dorpelingen in Russische gevangenschap, een 25-jarige marinier genaamd Vova Kucherenko.

“Iedereen in de stad houdt van hem en zijn familie”, zegt ze. ‘Het zijn aardige en hardwerkende mensen. Ze hielpen altijd anderen. Nu is zijn moeder als een geest, bleek van verdriet.’

De redacteur, Motsny, komt op vrijdag vaak langs het huis van zijn familie als hij de krant aan het bezorgen is.

Abonnees vragen hem vaak of er sprake is van een gevangenenruil. Nadiia Naruzhna, een gepensioneerde stadswerknemer, zegt dat zij en andere dorpelingen ervoor willen zorgen dat ze de hoofdweg bereiken om het Oekraïense konvooi vrachtwagens met de bevrijde troepen te begroeten.

“Als onze soldaten levend terugkomen, voelen we hier grote vreugde en geluk”, zegt ze.
“Als hun lichamen worden teruggegeven, rouwen we allemaal om hun verlies. Maar hoe dan ook gaan we ze ontmoeten.”

Later op zijn papieren route krijgt hij bericht dat het konvooi inderdaad onderweg is. Het vervoert de lichamen van soldaten. Hij gaat terug naar het krantenkantoor om te zien hoe hij dichterbij komt.

Zijn buren staan ​​aan de kant van de weg ervoor. Ze buigen hun hoofd of knielen in stilte terwijl voertuigen passeren.

Maar als de soldaten levend terugkomen, zegt hij: ‘Het is hier net een feest. We vieren feest.’

“Ik wacht op mijn zoon”

Video’s van de momenten laten dorpelingen hier en elders zien juichen en huilen van vreugde.

Nataliya Kucherenko mist nooit een konvooi krijgsgevangenen. Hij heeft altijd een poster of spandoek vast met een foto van een donkerharige jongeman.

“Ik blijf daar uren staan, zelfs als het regent of sneeuwt, als ik weet dat er een konvooi aankomt”, zegt ze. “Ik sta daar omdat ik op mijn zoon wacht.”

Zij is de moeder van Vova Kucherenko, een 25-jarige marinier die door Rusland wordt vastgehouden.

Haar man staat in de frontlinie en Vova is enig kind, dus Kucherenko woont alleen in hun kleine, nette huis. De kamer van haar zoon hangt nu vol met posters en spandoeken die naar de konvooien zwaaien.

‘Ik wou dat je mijn zoon kende,’ zegt ze. ‘Elke zondag reed hij oudere vrouwen van het dorp naar de kerk. Hij zei: ‘Hallo, jongedames!’ toen hij ze ophaalde.”

Haar zoon werd gevangengenomen in de zuidelijke havenstad Marioepol. De Russen verwoestten de stad in 2022, waarbij het grootste deel van de bevolking werd gedood of verdreven.

Sindsdien heeft ze hem niet meer gezien. Eind vorig jaar vond ze op internet een video waarin stond dat haar zoon was veroordeeld tot levenslang in een Russische gevangenis. Ze zegt dat Oekraïense bronnen dit hebben bevestigd.

“Ik ken zijn toestand niet”, zegt ze. “Het heeft mij vernietigd. Het was alsof ik in gevangenschap zat.”

Rusland en Oekraïne hebben al maanden geen gevangenen uitgewisseld. Motsny, de redacteur, controleert zijn artikelen nog steeds elke dag op nieuws over een nieuw konvooi bevrijde Oekraïners. In plaats daarvan krijgt hij berichten over meer Russische aanvallen aan de grens.

“Ik ga onmiddellijk ter plaatse”, zegt hij. “Ik help de gewonden, ik help de ruïnes op te ruimen, en pas daarna begin ik te bellen.

Misschien zijn grote journalisten het daar niet mee eens, zegt hij, maar wat dan nog?

“Ze zijn onze buren”, zegt hij, “en we kunnen niet zonder hen overleven.”