In de daaropvolgende twee jaar werden nog drie wees- of verlaten olifanten naar Reteti gebracht. Ze vormden een kudde en Kapai werd hun vertrouwde matriarch, een rol die vanzelfsprekend leek te zijn dankzij haar genegenheid en begeleiding van anderen. De bewakers hebben een speciale genegenheid voor haar ontwikkeld.
Nu, na zes jaar, zouden Kapai en twaalf andere olifanten deze maand eindelijk weer in het wild worden vrijgelaten.
Reteti, opgericht in 2016, is het eerste opvangcentrum dat eigendom is van en wordt beheerd door leden van de lokale Samburu-gemeenschap en dat wees- en verlaten babyolifanten redt en rehabiliteert voor een “wedergeboorte”. Het toevluchtsoord wordt gehost door de Namunyak Community Conservancy, een ongerepte wildernis die meer dan 850.000 hectare beslaat.
“Olifanten hebben sterke culturele invloeden in de Samburu-gemeenschap, dus gemeenschapsleiders wilden een veilig thuis voor de weeskinderen hier”, zegt Naserian Loronyokie, 28, communicatiemanager van Namunjak.
Reteti’s benadering van de verzorging van olifanten bleek innovatief. De houders verbeterden de gezondheid van de dieren aanzienlijk door ze af te bouwen van melkpoeder en vergrootten hun overlevingskansen in het wild door ze langer te laten rijpen voordat ze werden vrijgelaten.
“Wij zijn hun moeders en vaders”, zegt olifantenverzorger Rusland Lenanyokie (28), eraan toevoegend dat “het doel is dat ze sterk en onafhankelijk zijn, zodat ze kunnen terugkeren naar hun natuurlijke thuis.”
Toevallig deden de bewakers in Reteti vier jaar geleden een grote ontdekking.
Als vrouwen in de Samburu-gemeenschap na de bevalling niet genoeg melk hebben, geven ze hun baby’s traditioneel geitenmelk. Sommige verzorgers zijn opgegroeid met geitenmelk, dus probeerden ze het op Sera, een weesolifant. Naarmate de dagen verstreken, werd Sera gezonder. En anderen die later geitenmelk kregen.
Katie Rowe, die met het voedingsteam werkte, bedacht de voedingssupplementen. Het overlevingspercentage van baby’s steeg van 50 procent naar 98 procent, zei ze.
“Niet alleen dat, maar al dat geld dat naar buitenlandse multinationals ging, honderdduizenden dollars, blijft nu binnen de gemeenschap”, zei Rowe.
Samburu-vrouwen voorzien Reteti van wel 500 liter geitenmelk per dag. “Ze willen ook het beste voor de olifanten, vooral de vrouwen, omdat in de Samburu-cultuur wilde dieren aan de vrouwen toebehoren”, zegt boswachter Hedriena Letiwa (29).
Ongeveer 1.250 mensen hebben bankrekeningen geopend, sommigen voor het eerst, en kunnen nu het schoolgeld voor hun kinderen betalen.
In het verleden konden olifanten die weer wild werden traumatisch zijn, zowel om mee te maken als om naar te kijken. De olifant zou worden neergeschoten met een verdovingspijltje, in een krat worden gestopt en urenlang worden vervoerd voordat hij werd vrijgelaten in een nieuwe, onbekende omgeving.
Tijdens eerdere vrijlatingen van verweesde Reteti-olifanten, ongeveer vier jaar oud, werden er twee opgegeten door leeuwen en één uitgehongerd.
Deze keer had Reteti het anders moeten doen.
Het herverwilderen is uitgesteld totdat de olifanten volwassener zijn, 7 tot 9 jaar oud, en dus groter en beter in staat voor zichzelf te zorgen. Het programma voerde een ‘zachte vrijlating’ uit in het Namunyak Conservancy, zodat Kapai’s kudde van tevoren met andere olifanten kon communiceren en vertrouwd kon raken met het terrein en de waterzoeklocaties.
Langdurige droogtes als gevolg van klimaatverandering hebben geleid tot waterschaarste. Niet alleen stierven de olifanten van de dorst (verschillende kalveren raakten wees als gevolg daarvan), maar ze vielen ook in diepere putten die mensen moesten graven, waardoor jonge olifanten soms gescheiden van hun moeders achterbleven.
De verzorgers hebben door de jaren heen een speciale relatie opgebouwd met het voeren van de olifanten. “Als je een dier voert, beginnen ze je aardig te vinden en voelen ze zich uiteindelijk zo op hun gemak dat ze van je gaan houden”, zegt oppasser Naomi Leshongoro. “En als liefde wordt beantwoord, wordt het mooi.”
Maar die relatie moest eindigen. Olifanten werden geleidelijk gespeend van geitenmelk en het contact met mensen werd ernstig beperkt.
Leshongoro was een van de eerste bewakers die in Reteti werkte en zorgde voor Kapai en Lemori. De beheerders van haar dorp, die wisten dat ze de baan kon gebruiken om haar verarmde familie te helpen, kozen haar als voogd toen de gemeenschap besloot Reteti op te richten.
De weesolifanten troostten haar, zei ze, zelfs op haar slechtste momenten, zoals wanneer ze aan haar lang verloren gewaande broer dacht.
“Olifanten vervangen zoveel dat in mij verloren is gegaan”, zei ze. “Als ik ze gelukkig en vrij zie, voel ik me beter en ik hoop voor mijn toekomst dat het leven beter kan worden.”
In de dagen voorafgaand aan de vrijlating zongen Leshongoro en Dorothy Lowakutuk voor de kudde en klopten ze op hun rug, terwijl ze genoten van hun laatste momenten. De verzorgers waren bang voor ze, maar toch wilden ze ze terug in het wild, waar ze thuishoorden.
Olifantenhouders in Reteti
Klik om meer foto’s te zien van de olifantenverzorgers in het Reteti Elephant Sanctuary, die een ongelooflijk nauwe band vormen met de weesolifanten die ze verzorgen en verzorgen, zodat ze weer gezond worden.
“Ik hou van ze allemaal. Ik heb misschien favorieten; ouders weten van wie ze het meest houden, maar ze zeggen het niet’, zei Lowakutuk. “Ze worden een deel van jou als je naast ze hebt geslapen, ze hebt gekalmeerd en opgevoed. Het is alsof je je kinderen laat gaan.”
Op de laatste dag hield Leshongoro Kapai vast en masseerde haar dikke huid. Kapai brulde.
Kapai en een tiental anderen in haar kudde werden vorige week, op 21 juni, uiteindelijk vrijgelaten.
Samburu-vrouwen kwamen naar de ceremonie gekleed in traditionele kleding, sommige met olifantenprints en kralensieraden om hun nek. Ze zongen om het moment te markeren. De dorpsoudste bad voor de bescherming van de olifanten toen ze hun verblijf verlieten. Leden van de gemeenschap zongen met gevouwen handen in koor: ‘Nkai, Nkai, Nkai’, waarbij ze God aanriepen om hun gebeden te beantwoorden.
De kudde legde de komende dagen een groot gebied af en liep de eerste twee dagen zo’n 60 mijl. De olifanten bereikten een groot bos met veel water en voedsel en sloten zich aan bij een andere wilde kudde. Rangers en olifantenhouders hielden hun voortgang nauwlettend in de gaten.
Eerder deze week trok Kapai’s kudde de bergen in, veilig weg van mensen. Voedsel en water waren er in overvloed. Het was voor hen de perfecte manier om hun nieuwe leven te beginnen.
Maar het afscheid was bitterzoet.
Toen het tijd was om de zorg van Reteti te verlaten, renden Lemorio en de meeste andere olifanten het pakhuis uit zonder achterom te kijken. Kapai was de laatste die vertrok. Ze bleef bijna een minuut hangen, terwijl de bewakers om haar heen huilden. De rangers probeerden haar naar buiten te duwen en zich bij de anderen te voegen, maar ze bleef staan. Ze strekte haar koffer uit naar de bewaker en mompelde.
Leshongoro en Lowakutuk zwaaiden met opgezwollen ogen.
“Ik zal hem missen. Het komt goed met hen. Ik weet dat hij dat zal doen,’ zei Leshongoro terwijl ze een traan wegveegde.