In de levendige straten van Dassasgho, een populaire wijk in Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso, bloeit een uniek fenomeen: de zogenaamde Grin de thé, een Franse uitdrukking die de bijeenkomst van een groep vrienden beschrijft.
Grin de thé in Dassasgho dient als platform voor universiteitsstudenten en andere jongeren om deel te nemen aan levendige debatten, grappen te delen – en zelfs sociale beslissingen en beleid ter discussie te stellen.
“Er zijn geen grenzen, geen grenzen, geen regels”, vertelde Alassane Traore, een van de jonge studenten die deelnam aan de discussies van die dag, aan DW.
“Dit zijn ook ruimtes waar geen enkel onderwerp taboe is, geen onderwerp is te gevoelig om ter sprake te brengen”, zei Traore.
“Ik denk dat dit gemak al bestaat, er is al een omgeving waarin iedereen zich vrijelijk kan uiten.”
Een discussie over taal
De menigte bespreekt de controversiële degradatie van het Frans tot de status van gewone werktaal vorige maand door de Burkinese militaire autoriteiten.
“Zestig jaar na de onafhankelijkheid denk ik dat het meer dan nodig was om onze identiteit te vernieuwen, omdat taal een weerspiegeling is van onze identiteit”, zegt Toure, een plaatselijke student. “Ik weet niet wat je bedoelt…”
Toure’s woorden lokken onenigheid uit.
“Ik ben het niet met je eens, omdat we ons simpelweg in een context bevinden waarin we die beslissing niet zouden moeten nemen”, zegt Birba, een andere student.
Kobore komt sterk naar voren, verdedigt het standpunt van Touré en beweert dat de situatie urgent was.
“Wat zeg je precies: het is tijd?” vroeg.
Frans versus lokale talen
Hoewel de tegenstanders van het besluit van de krijgsheer om de Fransen te delegeren in de minderheid zijn, is hun vastberadenheid om gehoord te worden onwrikbaar.
“Als we zelfs maar zeggen dat het een werktaal is, kunnen veel mensen het niet begrijpen. Hoeveel procent van de mensen spreekt Frans?” vroeg Touré.
De Burkinese regering heeft vorige maand een wet aangenomen die de nationale talen van het land officieel aanwijst als de nieuwe officiële talen, waardoor het Frans wordt gedegradeerd tot de status van werktaal.
In een land waar 15% van de mensen Frans spreekt, beweren voorstanders van verandering dat het van cruciaal belang is om nationale talen te promoten, vooral tijdens de aanhoudende transitieperiode.
“Weinig mensen begrijpen Frans, maar het is beter om onze nationale talen te promoten”, zei Michel.
Maar Birba is het daar niet mee eens en wijst erop dat de timing verkeerd is.
“We zitten momenteel midden in een transitie. We kunnen dit dus niet voorbij laten gaan. Er zijn een aantal beslissingen die we nu niet zouden moeten nemen”, zei hij.
De kracht van ‘Grin de Thé’
De teloorgang van het Frans als werktaal is een kwestie gebleken die verdeeldheid zaait, en weinigen durven hun mening openlijk te uiten.
Volgens Traore is Grin de thé waar de kracht van ‘The Green’ vandaan komt.
‘Iedereen kan vrijelijk zijn gedachten uiten zonder onderbroken te worden’, zei hij.
Grin de thé fungeert zowel als toevluchtsoord als als hulpbronnenruimte.
Hier vervagen de gebruikelijke hiërarchieën die sociale relaties structureren, waardoor een open dialoog mogelijk wordt die de hartslag van de gemeenschap weerspiegelt.
In een land dat worstelt met taalkundige transities is de glimlach uitgegroeid tot een belangrijk toevluchtsoord voor vrije meningsuiting te midden van nieuwe taalkundige en geopolitieke verwikkelingen.
Dit artikel is overgenomen uit het Frans door Mimi Mefo Takambo