Delors, een socialist en unionist die zijn carrière begon bij de Franse centrale bank, werkte als docent economie en als hoge ambtenaar in ideologisch uiteenlopende Franse regeringen.
Onder president François Mitterrand was de heer Delors van 1981 tot 1983 minister van Economie en Financiën en van 1983 en 1984 minister van Economie, Financiën en Begroting. Hij werd als gematigd beschouwd in de eerste socialistische regering van het land sinds 1956. inflatie, pleitte hij voor wat sommigen socialisten noemden “besparingen met een menselijk gezicht”, het terugdringen van de consumptie en het invoeren van nieuwe belastingen.
In 1985, toen de Europese eenheid nog zwak leek, besloot dhr. Delors werd met krachtige steun van Mitterrand benoemd tot voorzitter van de Europese Commissie, gevestigd in Brussel. Gedurende de volgende 10 jaar zal dhr. Delors had meer invloed op de toekomst van het continent dan welke president dan ook daarvoor of daarna.
Hij vocht voor de interne Europese markt, gelanceerd in 1993, en de gemeenschappelijke munt, de euro, dat jaar goedgekeurd door het Verdrag van Maastricht en geïntroduceerd vanaf 1999. “Deze twee dingen zijn zijn grote prestaties”, zei Stephen Wall, een diplomaat en historicus die in 1995 de permanente vertegenwoordiger van Groot-Brittannië bij de Europese Unie werd. “Ik denk niet dat dit zou zijn gebeurd zonder zijn brein en zijn drive.”
Het Verdrag van Maastricht heeft de Europese Unie gecreëerd uit de Europese Gemeenschap die eraan voorafging. Tijdens zijn ambtsperiode werd het Akkoord van Schengen ondertekend, waardoor de meeste grenscontroles in het grootste deel van het blok werden geëlimineerd.
Hij was een belangrijke strijder in de onopgeloste conflicten in het Brexit-tijdperk – de terugtrekking van Groot-Brittannië uit de Europese Unie – over de machtsverdeling tussen de EU en de nationale regeringen.
Nadat hij Europa als ‘hulpeloos, gehandicapt en verdeeld’ had gezien, zoals hij in 2007 tegen Time Magazine vertelde, besloot de heer Delors heeft hard gewerkt om bekeerlingen voor zijn visie op integratie te winnen, met het argument dat de Europese landen economisch moeten samenwerken, anders moeten ze in verval raken. Een ander belangrijk aspect van zijn boodschap – dat de Europese landen een gemeenschappelijk vangnet voor het sociale beleid moeten weven – bleek moeilijker te verkopen, vooral later in zijn ambtstermijn.
De heer Delors werd gevormd door het pacifisme van zijn vader, die in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog vocht, en door de massale ontwrichting van zijn eigen generatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Persoonlijk bescheiden, had hij de uitgebreide politieke verbeeldingskracht van een radicaal. Maar hij was een fervent voorstander van welvarende stabiliteit en politiek centrisme.
Hij had ‘een bijna onmenselijk vermogen om te werken’ en ‘een verbazingwekkend vermogen om ideeën te genereren met een pragmatisch instinct om ze in daden om te zetten’, schreef Charles Grant, een voormalige Brusselse correspondent voor de Economist, in zijn biografie uit 1994, Delors: Inside the Huis dat zij Jacques heeft gebouwd.”
Als voorzitter van de Europese Commissie heeft dhr. Delors pleitte sterk voor een Europa waar mensen, goederen en kapitaal over de grenzen heen kunnen stromen – en voor de veranderingen die landen moeten doorvoeren om zich voor te bereiden op de nieuwe realiteit. Hij slaagde erin het idee te verkopen aan de Franse linksen die hem naar Brussel stuurden, en aan fervente conservatieven zoals de Britse premier Margaret Thatcher, wiens daaropvolgende botsingen met hem het Brexit-beleid zouden voorafschaduwen.
Thatcher en de heer Delors, onwaarschijnlijke partners, werkten aanvankelijk samen om een interne markt op te bouwen. Maar Thatcher wilde stoppen bij wat de heer Delors zag als slechts de eerste stap naar een verenigd continent met een gemeenschappelijke munt en een liberaal sociaal beleid, inclusief werkpleknormen voor het hele blok, beroepsopleidingsprogramma’s en gegarandeerde collectieve onderhandelingsrechten.
“Delors is wat haar betreft een sportwagen van 0-60”, zei Wall over Thatcher. De nagel aan de doodskist van hun relatie was 1988 bezoek aan Groot-Brittannië, waarbij dhr. Delors hield, zonder haar eerst te raadplegen, een toespraak ter ondersteuning van collectieve onderhandelingen op Europees niveau.
‘Hij heeft het onderzoek niet gedaan’, zei Wall. ‘Ze heeft het overdreven.’
Haar antwoord was een luide toespraak in Brugge, België, waarin ze kritiek uitte op een federaal Europa. “We zijn er niet in geslaagd de staatsgrenzen in Groot-Brittannië terug te trekken, om ze vervolgens opnieuw op Europees niveau in te voeren, waarbij een Europese superstaat nieuwe dominantie uitoefent vanuit Brussel”, zei ze.
In de jaren negentig, zelfs toen Mr. Delors kreeg te maken met toenemende weerstand van tegenstanders van versnelde integratie, waarbij de steun rond zijn potentiële kandidatuur voor het presidentschap van Frankrijk samensmolt. Hij besloot echter, zo zei hij, het aanbod te laten vallen, deels omdat hij niet aan de macht wilde komen zonder een mandaat dat krachtig genoeg was om fundamentele sociale hervormingen door te voeren.
Zijn nalatenschap berustte grotendeels op zijn prestaties in de Europese Unie, die in 1995 twaalf leden telde en sindsdien in omvang meer dan verdubbeld is, waarbij veel van de voormalige Oostbloklanden tot de nieuwere behoren.
“Ik had nooit gedacht dat we 27 leden zouden hebben”, vertelde hij in 2007 aan Time. “Maar ik wist niet dat de Berlijnse Muur zou vallen.”
De kwesties waarover hij debatteerde en de strijd die hij begon, zijn nog steeds van groot belang voor Europese aangelegenheden. In 2020 zat de toenmalige Britse premier Boris Johnson – die naam maakte in de Daily Telegraph door alarmistische artikelen te schrijven met koppen als ‘Delors plannen om Europa te regeren’ – de Britse uittreding uit de Europese Unie voor. Het was de grootste uitdaging tot nu toe voor de visie van de heer Delors.
Jacques Lucien Jean Delors werd op 20 juli 1925 in Parijs geboren. Zijn vader, een vakbondsactivist die gewond raakte in de Eerste Wereldoorlog, werkte als portier en boodschapper bij de Franse centrale bank, waar hij de heer Delorre aanmoedigde een carrière na te streven.
Hij ging niet naar de exclusieve scholen die traditioneel studenten naar de Franse politieke elite leiden. Het zien hoe zijn klasgenoten verstikt werden door gebrek aan kansen, verontrustte hem en beïnvloedde zijn politiek voor het leven. “Ik denk dat mijn eerste gevoel van sociaal onrecht ontstond toen ik zag dat mijn vrienden de school verlieten en regelrecht naar de fabrieken gingen”, vertelde hij aan Newsweek.
Hij studeerde aan de Universiteit van Parijs, maar ging al snel aan de slag als stagiair bij de centrale bank, waar hij snel doorgroeide. Hij bleef avondlessen volgen en studeerde af in economie.
De heer Delors, een praktiserend rooms-katholiek, legde zelden de nadruk op zijn geloof, maar hij had religieuze overtuigingen die ten grondslag lagen aan zijn politiek. In 1950 werd hij economisch adviseur van de Progressive Christian Trade Union Association en bleef hij zich organiseren in de christelijke arbeidersbeweging.
In 1948 heeft dhr. Delors trouwde met Marie Lephaille, een collega bij de centrale bank. Ze stierf in 2020. Hun zoon Jean-Paul Delors, een journalist, stierf in 1982 op 29-jarige leeftijd aan leukemie. Onder de overlevenden bevindt zich de dochter van Martine Aubry, een voormalige leider van de Franse Socialistische Partij die sinds 2001 burgemeester is van Lille, een stad vlakbij de Franse grens met België.
Aan het begin van zijn carrière was dhr. Delors begon op te klimmen in de gelederen van de Franse politieke bureaucratie en in 1969 werd hij benoemd tot hoofdadviseur van de gaullistische premier Jacques Chaban-Delmas. In 1974 werd hij lid van de Socialistische Partij. In 1979 werd hij verkozen tot lid van het Europees Parlement. Hij trad in 1981 toe tot de regering van Mitterrand en werd tijdens zijn regeringsperiode van 1983 tot 1984 verkozen tot burgemeester van Clichy, een voorstad van Parijs.
Op verschillende tijdstippen heeft dhr. Delors doceerde economie aan de Universiteit van Paris-Dauphine en de prestigieuze L’Ecole Nationale d’Administration terwijl hij bij de overheid werkte. Nadat hij in 1995 de politiek verliet, leidde de heer Delors het Institut Jacques Delors, een denktank in Frankrijk.
De heer Delors maakte een Europa mee dat bijna onmogelijk voor te stellen was toen hij minder dan tien jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog werd geboren. Maar de krachten van de geschiedenis die hij op het doel van het Europese experiment richtte, blijven in beweging, hun richting is onzeker.
‘De constructie van Europa beantwoordt aan zowel een ideaal als een noodzaak’, schreef hij in 1992, in een passage die Grant in de biografie aanhaalde. ‘Het leek er vaak op dat het ideaal aan het verdwijnen was [but] de noodzaak is altijd aanwezig geweest, zelfs hardnekkig voor degenen die de historische neergang van Europa niet accepteerden.”