De blauwe en roze gebieden laten zien wat ooit een groot nederzettingsgebied was dat verbonden was met het noordwesten van Australië en nu onder water staat
Kasi Norman
Een stuk land ten noorden van het moderne Australië dat aan het einde van de laatste ijstijd onder water kwam te staan door de stijgende zeeën, heeft ooit misschien wel 500.000 mensen bewoond.
Kasih Norman van de Griffith Universiteit in Brisbane, Australië, en haar collega’s reconstrueerden de topografie van ongeveer 400.000 vierkante kilometer land dat nu bedekt wordt door de Indische Oceaan, bekend als de Northwest Shelf. Het team is verre van onbewoonbaar, zoals eerder werd gedacht, maar zegt dat het tienduizenden jaren lang de thuisbasis was van een bloeiende menselijke bevolking.
De studie onthult onder meer een binnenzee, die qua grootte vergelijkbaar is met de Zee van Marmara in Turkije, evenals een enorm zoetwatermeer, compleet met kloven, rivieren en steile hellingen, vergelijkbaar met die welke nu bestaan in het Kakadu National Park in de Australische staat Noordelijk Territorium.
Norman zegt dat dit overstroomde land al lang bekend staat vanwege de olie- en gasexploratie, maar Geoscience Australia heeft onlangs gedetailleerde sonargegevens vrijgegeven, waarbij elke pixel een gebied van slechts 30 bij 30 meter vertegenwoordigt. “Dit is een resolutie die hoog genoeg is om te kunnen praten over landschapskenmerken die belangrijk waren voor mensen”, zegt ze.
Uit het onderzoek bleek dat de binnenzee tussen 27.000 en 17.000 jaar geleden in een stabiele vorm bestond. Een nabijgelegen zoetwatermeer van 2.000 vierkante kilometer was 30.000 tot 14.000 jaar geleden stabiel. Het meer zou een essentieel toevluchtsoord zijn geweest voor mensen die de dorre omstandigheden van het Australische continent in het zuiden ontvluchtten.
Door deze geografische kenmerken te modelleren schat het team dat de regio een bevolking van tussen de 50.000 en 500.000 mensen had kunnen ondersteunen.
“Dit enorme landschap dat nu niet bestaat, zou anders zijn dan alles wat we vandaag de dag in Australië hebben”, zegt Norman. “Het is ongelooflijk om een zoetwatermeer van die omvang naast een binnenzee te hebben, en er zouden mensen aan de overkant wonen. Dit is een verloren landschap waar mensen gebruik van maakten.”
Maar aan het einde van de laatste ijstijd begon de zeespiegel dramatisch te stijgen. Aanvankelijk steeg de zee elke 100 jaar ongeveer een meter, maar van 14.500 tot 14.100 jaar geleden steeg deze elke 100 jaar 4 tot 5 meter, zegt Norman.
In dat tempo zouden mensen de zeespiegel kunnen zien stijgen en gedwongen worden landinwaarts te trekken om overstromingen te voorkomen.
Het modelleren van het aantal mensen dat deze regio zou kunnen ondersteunen was nog nooit eerder gedaan, zegt Peter Veth van de Universiteit van West-Australië, en werd mogelijk gemaakt door nieuwe fijnmazige paleogeografische gegevens waarover het team beschikte.
Onderwerpen: