Het veganisme van Alex Jamieson werd wereldberoemd toen ze in 2004 verscheen in de film Super Size Me, een baanbrekende, voor een Oscar genomineerde documentaire die onze relatie met fastfood onderzocht.
Jamieson werkte als veganistische, op gezondheid gerichte privékok in New York City toen een gesprek tussen haar en toenmalige vriend Morgan Spurlock – de ster en regisseur van de film – tot het idee leidde. Het succes heeft hen naar 20 landen gebracht, Jamison-contracten opgeleverd voor drie boeken, waaronder Vegan Cooking for Dummies, 25.000 abonnees op haar nieuwsbrief over veganistische recepten en mindset, en spreekbeurten van $ 7.000 per uur in de VS.
Toen, in 2012, begon ze trek te krijgen in hamburgers. “Ik begon over zalm te dromen en werd geschokt wakker, denkend dat ik hem had opgegeten”, zegt ze. “Ik ging uit eten en bestelde tofu; het meisje bestelde een hamburger en het water liep me in de mond.” De ironie was haar niet ontgaan, want ze kreeg volgers en bouwde een carrière op nadat ze Spurlock had geholpen weer gezond te worden door middel van veganisme na zijn 30 dagen durende McDonald’s-dieet voor de documentaire. Maar ernstiger was dat ruim tien jaar veganisme haar ziek had gemaakt.
“Ik werd rond 2000 in eerste instantie veganist om te helpen met grote gezondheidsproblemen. Ik was de meeste dagen een suikerverslaafde met migraine. De dokter stelde haar voor om haar dieet te veranderen. “Er stond een muur met gezondheidsboeken in de bibliotheek”, zegt ze. “Ik ben iemand die er met beide benen in springt, dus ik heb alles gelezen wat ik kon. Ik had nog nooit van veganisme gehoord, maar na tien dagen het schrappen van dierlijke producten, suiker en gluten voelde ik me helder in mijn hoofd.”
Ze zegde haar baan bij een entertainmentadvocatenkantoor op en liet zich omscholen tot gespecialiseerde chef-kok. “Ik wist niet hoe ik moest koken voor een veganistisch leven, en ik kon niet zomaar quinoa en bosbessen eten”, zegt ze. Wat ze kookte in Super Size Me (met receptenbijlagen in het dvd-formaat) werd ‘mijn hele identiteit’, zegt ze. “Instagram en het woord influencer bestonden toen nog niet, maar het deed hetzelfde: het lanceerde mijn persoonlijke merk.” Daarna volgde een spreekkring en coaching.
Maar in 2012, inmiddels gescheiden van Spurlock en met een zoontje van zes, was haar energie zo uitgeput dat ze niet meer van de bank kon komen. “De dokter zei dat ik zo bloedarm was dat ze niet wist hoe ik stond”, zegt ze. Omdat ze wist dat ze ijzer nodig had, begon Jamieson naar dierlijke eiwitten te verlangen, maar ze vreesde de reactie van het publiek. “De veganistische wereld was net als elke andere gemeenschap: mensen kunnen waardeloos zijn. Ik heb vaak geruchten gehoord: ‘Ik zag die en die auteur eieren eten.’ Ik was bang dat ik het zou zijn.”
Ze gaf toe aan een reis naar Costa Rica, met niet-veganistische vrienden die haar herstel verkozen boven angst voor oordeel. “Ik herinner me nog de eerste hap witte vis, licht gekookt in olijfolie met een beetje zout”, zegt ze. “Ik voelde me fantastisch en schuldig tegelijk. Ik schaamde me ervoor dat ik niet goed genoeg was.” Het jaar daarop was erg stressvol. “Ik kocht vis op de markt en verstopte die onder de boerenkool. Mijn acupuncturist raadde mij aan lever te eten, dus kocht ik paté. Ik dacht dat ik af en toe gewoon dierlijke producten kon eten om me goed te voelen.”
De commerciële impact van wat ze haar volgers vertelde was een overweging, maar het grotere dilemma was van morele aard. “Ik voelde me een leugenaar. Ik ben gestopt mezelf veganist te noemen en ben ‘plantaardig’ gaan gebruiken. Ik heb mijn repertoire uitgebreid naar gezond eten.”
Ten slotte plaatste ze in maart 2013 een blogpost met de titel “I’m Not Vegan Anymore.” Het ging viraal. “Ik werd wakker met een lawine van vreselijke e-mails. Mensen willen mij niet alleen dood, maar ook vage doodsbedreigingen. Vrienden in de veganistische wereld noemden mij in hun hele posts de duivel. Dat was het ergste: de mensen die ik kende, keerden zich de rug toe.’
Ze verloor duizenden nieuwsbriefabonnees en de optredens stopten; er was ook een golf van negatieve boekrecensies. Maar ze is ook een ‘veganistische biechtstoel’ geworden. “Mensen wier hele bedrijf veganistisch was, stuurden privéberichten of sms’ten met de vraag of ze uit eten wilden gaan en zeiden dat ze ook vlees aten.”
na het promoten van de nieuwsbrief
Nu ze 49 is, zegt ze: ‘Ik heb absoluut verloren. Ik worstelde ook met de vraag of ik onhaalbare normen stelde en iemand een slechter gevoel over zichzelf gaf. Ik moest eerlijk zijn om vooruit te komen.”
De viraliteit van de blog en de reactie daarop creëerden nieuwe kansen. Ze werd gevraagd om nog een boek te schrijven, Women, Food and Desire, en werkt nu als creatief leiderschapscoach, met 15.000 volgers op Instagram. Ze is ook een activist voor abortusrechten.
“Ik eet bijna elke dag vlees”, zegt ze. “Het ontbijt bestaat uit drie eieren en brood, en ik hou nog steeds erg van lever. Er is iets op cellulair niveau dat zo bevredigend is.”
Wat ze heeft meegemaakt, heeft haar moediger gemaakt. ‘Ik heb mijn best gedaan’, zegt ze. “Nu ik het één keer op spectaculaire wijze heb meegemaakt, ben ik veel moediger over de veranderingen die ik in mijn leven aanbreng.”