Hoe straatkunst een Ierse kunstenaar en een rouwende Gaza-vrouw met elkaar verbond: NPR

DUBLIN — Dit is een verhaal over oorlog, kunst en de kracht van sociale media om vreemden bij elkaar te brengen.

Het begint met een nieuwsfoto.

Eind oktober verscheen er in de internationale media een foto uit de Gazastrook waarop een Palestijnse vrouw knielt en het dode lichaam van een klein kind vasthoudt, gewikkeld in een witte lijkwade.

Onder degenen over de hele wereld die de foto zagen, bevond zich Emmalene Blake, een lerares, activist en kunstenaar in de Ierse hoofdstad Dublin. Haar straatmuurschilderingen richten zich meestal op mensenrechten, gelijkheid en sociale kwesties. Ze heeft enorme buitenportretten geschilderd van George Floyd en zanger Lizzo, evenals muurschilderingen ter ondersteuning van het homohuwelijk, de veiligheid tegen COVID-19 en Wereld Downsyndroomdag.

Sinds 7 oktober concentreert ze haar kunst op de oorlog in Gaza, inclusief wat haar beroemdste muurschildering is geworden – geïnspireerd op die nieuwsfoto. Begin november schilderde Blake op de buitenmuur van een pub in Dublin een opnieuw geprogrammeerde scène van een vrouw, met een Palestijnse vlag die de dood van een kind bedekte.

De foto’s gingen viraal op sociale media. Zozeer zelfs dat ze een paar dagen later een direct bericht op Instagram ontving vanuit Gaza.

Het was van Samia al-Atrash, de vrouw op de foto. Ze leeft nog steeds, in haar geboorteplaats Rafah, in het zuiden van Gaza – waar meer dan een miljoen intern ontheemden uit het hele grondgebied hun toevlucht hebben gezocht.

“Ik was blij dat zoveel mensen de muurschildering zagen, dus nam ik contact op met Emma en zei: ‘Dat ben ik op de foto'”, vertelt de 26-jarige al-Atrash telefonisch aan NPR vanuit Rafah.

Van Gaza tot Dublin worden vriendschappen over lange afstanden gesloten

Al-Atrash werkt als freelance journalist in Gaza en woont momenteel in Rafah met haar broer en grootmoeder – haar enige familieleden die nog over zijn.

Tijdens die eerste Instagram-uitwisseling vertelde ze Blake dat het kind op de foto haar tweejarige nichtje Masa was. ‘Je hebt mij en mijn lieve nichtje Masa geschilderd’, herinnert al-Atrash zich terwijl hij tegen Blake zei.

Een heel gezin werd op 21 oktober gedood bij een Israëlische luchtaanval op hun huis in Rafah: Masa Khader, haar 4-jarige zusje Lina, en hun ouders Loay Khader en Samar al-Atrash. De moeder van de meisjes was de zus van Samia.

“Het zijn geen nummers. Het zijn echte mensen, die het verdienden om te leven. Ze hadden mooie dromen en een mooi, veilig huis”, zegt al-Atrash. “Mijn nichtjes kwamen elke week op bezoek. Masha maakte me wakker in bed en zei: ‘Tante, word wakker! Laten we ontbijten.’ Voor mij zijn dat goede herinneringen.”

Het waren de gelukkige herinneringen waarvan ze Blake wilde laten weten.

“Ze waren Samia’s wereld. Ze waren alles wat Samia heeft”, herinnert Blake, 36, zich dat Al-Atrash haar vertelde.

Al-Atrash zegt dat ze ervoor wilde zorgen dat Blake te weten kwam over haar vierjarige nichtje.

“Ik wilde Lina ook vasthouden die dag, toen de foto werd gemaakt”, herinnert al-Atrash zich. ‘Maar ze was in stukken. Dus ik kon haar niet omhelzen.’

Blake ging online en bestelde een prepaid mobiele telefoondienst voor Al-Atrash, zodat ze contact konden houden. Nu praten ze dagelijks. Ze wisselen spraaknotities uit via WhatsApp.

“Ze is een prachtig mens. Onze vriendschap heeft me geholpen af ​​te leiden van mijn pijn”, zegt al-Atrash.

“Ik kan niet eens begrijpen wat ze doormaakt”, zegt Blake.

Een nieuwe muurschildering in Dublin en een gedicht

Samen begonnen de twee vrouwen geld in te zamelen voor Gaza. Ze verkopen afdrukken van Blake’s muurschildering en doneren de opbrengst aan UNRWA, de Palestijnse hulporganisatie van de Verenigde Naties.

Hun vriendschap inspireerde Blake ook om een ​​nieuwe muurschildering te schilderen.

“Ik vertelde Samia dat ik Masha wilde schilderen zoals ze herinnerd zou moeten worden, en niet zoals het beeld dat de hele wereld van haar zag”, legt ze uit.

Op 12 februari, na vier dagen spuiten, voltooide Blake haar nieuwste werk: een schilderij van twee verdiepingen van een giechelende peuter tegen een roze achtergrond – een van Masa’s favoriete kleuren. Het bedekt een volledige buitenmuur van betonblokken in een tattooshop in Dublin.

Ze ziet eruit als elk ander glimlachend klein meisje. Alleen als voorbijgangers hun telefoon gebruiken scan de QR-code die Blake in de hoek van de muurschildering heeft geschilderd om meer te weten te komen over Masa, het meisje uit Gaza.

De QR-code brengt je ook naar een gedicht dat Blake schreef bij het kunstwerk.

“Het heet ‘The Second Time I Picture You’ en het gaat over dingen die ik niet wist toen ik voor het eerst een foto van Masa maakte”, legt Blake uit. “Omdat ik nog geen foto van haar had gezien. Het was een foto van haar, gewikkeld in een doek.”

Emmalene Blake leest haar gedicht voor

De tweede keer dat ik je foto maak

Door Emmalene Blake

Die brutale glimlach. Ik ben het nu aan het schetsen. Eén vinger op je lippen.

Je kijkt weg en lacht naar iemand, iets, dat je blij maakt, je een veilig gevoel geeft.

Ik schets je lopers, wit met een bloemmotief. Ze passen bij je lichte denimjeans, geborduurd met delicate bloemen. Je moeder nam de tijd om ze uit te kiezen en samen te stellen.

Ze kamde je haar zorgvuldig en trok het in kleurrijke klosjes. Doe je babyroze horloge om, zodat je altijd kunt zien hoeveel tijd je hebt. Of misschien gewoon om de tik-tik-seconden voorbij te horen tikken.

Tweejarigen geven niets om het weer.

Ik wist dit niet van je toen ik je foto eerder maakte. Ik zag het niet. Ik heb je glimlach niet gezien. Ik zag geen veer in je haar. Ik heb je gebloemde sneakers niet gezien die bij je gebloemde jeans passen. Ik zag de babyhaartjes op je voorhoofd niet, die je nog moest uitgroeien.

Zie je, toen ik eerder je foto nam, was je in een doek gewikkeld, je tante hield je gesluierde lichaam vast en wiegde heen en weer.

Fluisterende woorden die speciaal voor jou bedoeld zijn.

In de komende weken plant Blake een derde muurschildering – dit keer van Masa met haar zus Lina.

“Ik vroeg Emma om ze samen te schilderen, omdat ik niet zo goed afscheid kon nemen van Lina als van Masa”, vertelt al-Atrash aan NPR. “Ik vroeg haar om een ​​foto van hen samen te maken, ergens waar iedereen ze kon zien.”