Recente rapporten van verschillende instellingen, waaronder het World Economic Forumzeggen dat de wereld momenteel met twee uitdagingen wordt geconfronteerd, die beide als uiterst urgent voor de mensheid kunnen worden beschouwd.
Eén daarvan is desinformatie, waarbij valse beelden en opzettelijk onnauwkeurige informatie, vaak bekend als nepnieuws, worden gebruikt om de democratie te ondermijnen en de sociale verdeeldheid te verdiepen. Een andere is de klimaatverandering, die het milieu vernietigt en uiteindelijk delen van de planeet onbewoonbaar zullen worden. Het eerste wordt over het algemeen als een kortetermijnprobleem beschouwd, het tweede als een langetermijnprobleem.
Wat gebeurt er als de twee botsen?
Antwoorden op deze vraag werden besproken tijdens verschillende sessies van DW’s jaarlijkse Global Media Forum (GMF), die deze week in de West-Duitse stad Bonn werd gehouden.
Verkeerde informatie over klimaatverandering is een groot probleem, zegt Isabelle Schläpfer, onderzoeksmanager bij de door de VS gefinancierde mediaontwikkelingsorganisatie Internews. Begin juni bracht haar organisatie een rapport uit over journalistiek en klimaatverandering, Covering the Planetdie ruim 700 journalisten ondervroegen.
‘Ruim 45% van de journalisten zegt [disinformation] is toegenomen, vooral dankzij sociale media”, vertelde Schläpfer aan DW aan de zijlijn van het Global Media Forum. “Het vertekent het gesprek over klimaatverandering. Het leidt af van wat belangrijk is en wat het betekent voor de levens van gewone mensen.”
Deskundigen zijn het er over het algemeen over eensdat klimaatverandering moet worden tegengegaan door overheidsbeleid. Maar om ze effectief ten uitvoer te kunnen leggen, is het belangrijk dat burgers en kiezers ze accepteren. Dit is waar de toenemende hoeveelheid desinformatie, die bijdraagt aan het ondermijnen van het vertrouwen van burgers in hun regering, zo problematisch kan worden.
De ‘nieuwe ontkenning’ van klimaatverandering
Soms kan desinformatie over klimaatverandering worden ingezet in politieke campagnes of argumenten van bepaalde belangengroepen, zoals boerengroepen die zich verzetten tegen de strenge nieuwe milieuregels van de Europese Unie.
Anderen gebruiken misschien desinformatie om volledig te ontkennen dat klimaatverandering plaatsvindt, en sommigen beweren zelfs dat droogtes of extreme weersomstandigheden eenvoudigweg deel uitmaken van de normale seizoenscyclus van de aarde.
Dat maakten onderzoekers van de Britse non-profitorganisatie Centre for Countering Digital Hate (CCDH) echter in januari bekend.Er ontstaat een nieuwe vorm van ontkenning van de klimaatverandering waar journalisten zich bewust van moeten zijn. Ze noemen het ‘de nieuwe ontkenning’. Andere onderzoekers van de London School of Economics hebben het beschreven als een ‘vertraging’ van de klimaatverandering.
“Nieuwe ontkenningsclaims zijn nu verantwoordelijk voor 70% van alle klimaatontkenningsclaims op YouTube, tegen 35% zes jaar geleden”, schreven CCDH-onderzoekers in januari. Het is “een significante verschuiving van het ontkennen van antropogene klimaatverandering naar het ondermijnen van het vertrouwen in oplossingen en de wetenschap zelf… [and] probeert oplossingen te ondermijnen en politieke actie uit te stellen.”
“Desinformatie evolueert van regelrechte ontkenning naar uitdagende regelingen om iets aan de klimaatverandering te doen”, zegt Anna Nanu, een afgevaardigde bij de GMF. Nanu is communicatiemedewerker voor de in Brussel gevestigde Cool Heating Coalition, een groep organisaties die duurzame, hernieuwbare en betaalbare verwarmings- en koelingssystemen in Europa promoten.
Haar organisatie heeft onlangs een toename gezien van desinformatie over het gebruik van waterstof om huizen te verwarmen, ondanks veel wetenschappelijk advies daartegen. “Het is een valse oplossing”, zei Nanu tegen DW. “Eigenlijk beschikken we al over de technologie die we nodig hebben.”
Gaea Katreena Cabico, een verslaggever uit de Filipijnen die gespecialiseerd is in verhalen over milieu- en sociale rechtvaardigheid, gaf het publiek tijdens haar GMF-sessie nog een voorbeeld van het uitstellen van de klimaatverandering, en vertelde hoe een lokale beïnvloeder thuis werd gevraagd om vloeibaar aardgas (LNG) te promoten. bedrijf. .
De influencer kreeg te horen dat LNG ‘goed voor het milieu’ was, zei Cabico. Hoewel LNG wellicht minder vervuilende emissies veroorzaakt dan bijvoorbeeld bruinkool, is het nog steeds een fossiele brandstof. ‘En dat leek zij niet te weten, maar het LNG-bedrijf dat haar aftapte wel [to promote it]dat is het zeker”, merkte Cabico op.
Pere Bosch, een verslaggever en presentator van de Catalaanse publieke omroep TV3 die bij GMF sprak, bevestigde ook dat er verkeerde informatie bestaat over de verwoestende droogte in de Spaanse regio. “In februari, toen het water op zijn laagst stond, opende je elke dag sociale media en zag je mensen foto’s posten van zogenaamde ‘chemtrails’ die zogenaamd de regen buiten hielden,” vertelde Bosch aan DW.
Er waren nog meer voorbeelden van nieuwe vormen van ontkenning van de klimaatverandering, voegde hij eraan toe. Er zijn mensen “die het probleem niet openlijk ontkennen, maar deze onwaarschijnlijke oplossingen willen, zoals grote ontziltingsinstallaties”, legt Bosch uit. “Hoewel ze extreem duur zijn en ook nog eens het milieu vervuilen.”
Wat gedaan kan worden?
Tijdens de GMF van dit jaar adviseerden journalisten en experts uit relevante vakgebieden om bij het vertellen van verhalen over klimaatverandering te vertrouwen op wetenschap en feiten. Sommigen stelden ook voor ervoor te zorgen dat de verklaringen goed worden onderzocht en gepresenteerd in eenvoudige, gemakkelijk te begrijpen taal.
Anderen, die zagen dat het publiek werd afgeschrikt door de voortdurende berichtgeving over milieucrises, stelden een op oplossingen gebaseerde benadering van het vertellen van verhalen voor en moedigden schrijvers aan ervoor te zorgen dat hun verhalen niet altijd alleen maar negatief waren.
Mitali Mukherjee, directeur journalistieke programma’s bij het Reuters Institute for Journalism Studies, suggereerde dat een meer directe of persoonlijke focus ook zou kunnen helpen. Tijdens een onderzoek dat werd uitgevoerd in de landen van het zogenaamde Mondiale Zuiden, vroeg haar instituut lokale mediamedewerkers welke gevolgen de klimaatverandering voor hen en hun gemeenschappen heeft. Velen waren er niet zeker van.
“Maar toen we hen vroegen of het hun gezondheid beïnvloedt, zeiden ze: ja, dat is zo”, zei ze. Ze spraken over luchtvervuiling of hoe extreme hitte baby’s en ouderen bedreigt, voegde Mukherjee eraan toe. “De impact op de gezondheid voelde alsof het hier en nu was”, vertelde ze aan de afgevaardigden van het GMF.
“We mogen niet vergeten dat mensen in dit alles centraal staan”, beaamde Nanu.
“We zouden hier meer over moeten praten”, voegde Schläpfer eraan toe. “Er zijn mensen die hun baan kunnen verliezen omdat ze in een sector werken die gaat veranderen. Ze moeten weten wat een bepaalde beleidsmaatregel voor hen persoonlijk kan betekenen. Het is belangrijk dat de journalistiek op een openhartige en eerlijke manier reageert.”
Bewerkt door Maren Sass