Het Mpox-vaccin arriveert eindelijk in Congo

Hoe vertel je een moeder dat ze haar zieke kind niet mag vasthouden?

Dr. Dago Inagbe heeft een dilemma. Hij is het hoofd van de missie van Artsen Zonder Grenzen in de Democratische Republiek Congo – een land dat zich midden in een grote uitbraak van empox bevindt, met tot nu toe dit jaar meer dan 20.000 vermoedelijke gevallen en honderden sterfgevallen, voornamelijk kinderen.

“Moeders willen bij hun kinderen zijn”, zegt Inagbe, die zich zorgen maakt over de mogelijkheid dat ze het virus oplopen, dat pijnlijke huidlaesies veroorzaakt en fataal kan zijn. “Daarom zou het vaccin welkom zijn.”

Tot nu toe was er geen Mpox-vaccin in het land. Dat zijn 99.100 gelande doses Donderdag in Kinshasa komt meer dan 18 maanden nadat de DRC de situatie tot een epidemie heeft verklaard.

Het lijkt erop dat het gemakkelijk had moeten zijn om het mpox-vaccin in de DRC te krijgen – het ene land heeft het vaccin nodig, andere landen zijn bereid het te leveren. De Verenigde Staten bereiden zich al twee jaar voor om doses naar Afrika te sturen. Maar het blijkt dat het niet zo eenvoudig is.

Sommigen geven de regering van de DRC de schuld van deze vertraging. Anderen geven de Wereldgezondheidsorganisatie de schuld. Sommigen wijzen op echte hiaten in de wetenschappelijke kennis.

“Het is eigenlijk een shell-game”, zegt Rick Bright, voormalig directeur van de Biomedical Advanced Research and Development Authority van de Amerikaanse overheid. “En in de tussentijd raken mensen besmet, muteert het virus en verspreidt het zich steeds verder, en gaan er mensen dood.”

Directeur-generaal van de WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, kwam terug op het idee dat iemand aan het slepen was. ‘We zullen geen sluiproutes nemen’, zei hij vorige week op een persconferentie.

Dus wie is er verantwoordelijk?

Het is moeilijk om precies aan te wijzen waar de schuldige ligt, omdat er zoveel factoren zijn, van logistieke uitdagingen tot wetenschappelijke vragen en financiële overwegingen. Maar sommigen zeggen dat de grootste hindernis bureaucratisch is.

Sinds 27 juni heeft de regelgevende instantie van de DRC het gebruik van het Mpox-vaccin niet goedgekeurd. En zelfs daarna worden donaties uit de Verenigde Staten uitgesteld in afwachting van de voltooiing door de Congolese regering van de vereisten vóór verzending – inclusief de juiste opslag en behandeling van de vaccins zodra ze aankomen.

Een andere route voor vaccins om het land binnen te komen is via de WHO. Veel lage- en middeninkomenslanden laten de WHO de veiligheid en werkzaamheid van vaccins beoordelen. Maar de WHO moet nog haar zegen geven aan welk Mpox-vaccin dan ook – wat relatief nieuw is. Sommige deskundigen op het gebied van de volksgezondheid zeggen dat dit had moeten gebeuren toen de gezondheidsautoriteiten in de VS en Europa toestonden dat de vaccins werden gebruikt tijdens de wereldwijde empox-uitbraak van 2022.

De WHO op haar beurt zei dat ze de vaccins nu aan het herzien was, maar tot voor kort niet over voldoende informatie beschikte om een ​​formeel besluit te nemen. Nu de farmaceutische bedrijven alle gegevens en informatie hebben ingediend, “werken we eraan om die aanvragen zo snel mogelijk te beoordelen”, zei Ghebreyesus.

Veel onbekenden

Deskundigen van alle kanten zijn het erover eens dat er nog steeds aanzienlijke hiaten bestaan ​​in wat er bekend is over mpox-vaccins en hoe ze zullen werken op basis van de details van deze uitbraak, die zich nu naar meer dan een dozijn Afrikaanse landen heeft verspreid.

De meeste vaccinstudies zijn bijvoorbeeld uitgevoerd tegen de virusstam die in 2022 wereldwijd circuleerde, en de gevaarlijkere stam groeide niet in de DRC. Wat de zaken nog ingewikkelder maakt, is dat het Mpox-virus in de DRC onlangs is geëvolueerd en gemuteerd tot een geheel nieuwe stam.

‘Zal het vaccin werken? [against this new strain]? Ik denk dat het eerlijke antwoord is: ‘We weten het nog niet’”, zegt Marion Koopmans, directeur van het Centrum voor Epidemieën en Rampen van het Erasmus Medisch Centrum in Nederland.

Bovendien hebben de meeste bestaande onderzoeken zich gericht op heel andere populaties dan de populaties die momenteel risico lopen. “Er zijn onderzoeken naar de werkzaamheid van vaccins uitgevoerd in het Noorden van de wereld en bij homo- en biseksuele mannen,” zei hij Dr. Dimi OgoinaEen arts en onderzoeker op het gebied van infectieziekten aan de Niger Delta University, Nigeria. Maar in de DRC, zo merkt hij op, vormen kinderen het merendeel van de gevallen en sterfgevallen – en het vaccin dat de VS doneert is nog niet goedgekeurd voor kinderen.

Vaccins zijn niet de enige manier om de uitbraak te bestrijden, zei Ogoina. Testen, surveillance en infectiebeheersing kunnen een grote rol spelen. Maar, zegt hij, vaccins “kunnen op basis van onze bestaande kennis een van de beste instrumenten zijn die nu beschikbaar zijn.”

Is dit een herhaling van de covid-problemen?

Voor sommige mensen in Afrika is de situatie van het mpox-vaccin een geval van déja vu. Op het hoogtepunt van de Covid-pandemie beschikten de rijke landen over voldoende COVID-vaccins en hadden lage-inkomenslanden moeite om aan doses te komen.

“We hebben te maken met Covid. We hadden geen vaccin, geen medicijnen. We hadden niet eens spuiten en handschoenen. We werden in de steek gelaten”, zei dr. Jean Kaseya, directeur-generaal van het Africa Center for Disease Control and Prevention, vorige week op een persconferentie. “Vandaag bevinden we ons in dezelfde situatie waarin we naar vaccins gaan zoeken omdat we geen vaccins maken.”

“We kunnen die scène niet meer spelen en ik maak me zorgen [that’s what’s happening]zei William Moss, een epidemioloog en hoogleraar internationale gezondheidszorg aan de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health.

Anderen zijn het daar niet mee eens. “We bevinden ons niet in de situatie waarin we ons bevonden toen Covid begon”, zegt dr. Maria van Kerkhove, interim-directeur epidemiologie en paraatheid en preventie van pandemieën van de WHO. Hij stelt dat veel van de systemen die in het Covid-tijdperk zijn ingevoerd, de wereldgemeenschap hebben geholpen hierop te reageren. “We moeten dit verhaal een beetje veranderen en niet alleen praten over de uitdagingen, maar ook over de sterke punten die op het Afrikaanse continent bestaan”, zegt ze.

Een van die krachten is, zeggen veel deskundigen op het gebied van de volksgezondheid, de rol die Afrikaanse leiders spelen bij het beheersen van de uitbraak.

Voor de eerste keer, Africa CDC maakte gebruik van haar autoriteit Het uitroepen van een “noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid op het gebied van de continentale veiligheid” op 13 augustus, waarbij alarm werd geslagen over de Mpox-situatie en zelfs de WHO een dag lang werd verslagen. “Dit is de eerste keer dat Afrika een reactieplan en een begroting krijgt”, zegt Kaseya van CDC Africa.

Speelkant Mbala Kingbeni Merkte het verschil. “Het is echt goed”, zegt Kingbeni, directeur van het Clinical Research Center van het National Institute of Biomedical Research in de DRC. In het verleden, zegt hij, hebben externe groepen bepaald welke gezondheidssituaties in Afrika mondiale aandacht verdienen “en voor het eerst heeft het continent de moed gehad om te zeggen dat het een continentale situatie betreft.”

Inagbe, hoofd van Artsen zonder Grenzen in de DRC, bracht tijd door in het uiterste noorden van het land om voor empox-patiënten te zorgen. Hij heeft goede hoop dat het Afrikaanse leiderschap en de coördinatie de aanschaf en uitrol van vaccins zullen vergemakkelijken.

‘Er lijkt een nieuw momentum te zijn’, zei Inagbe, eraan toevoegend dat hij ‘vingers gekruist’ heeft dat kinderen, ouders, gezondheidswerkers en anderen die het vaccin het meest nodig hebben, binnenkort hun vaccinaties zullen krijgen.