Ik werd aan dat feit herinnerd toen mijn jongste me wakker maakte voor een vroege ochtendknuffel, in mijn gezicht niesde en haar neus aan mijn pyjama afveegde. Ik heb haar griepprik geboekt voor de volgende ochtend.
In de VS beveelt de Centers for Disease Control and Prevention het griepvaccin aan voor iedereen ouder dan zes maanden. Dit jaar, na de verspreiding van de H5N1-vogelgriep onder rundvee, dringt de CDC er specifiek bij werknemers op melkveebedrijven op aan zich te laten vaccineren. Eind juli kondigde de organisatie een plan van $ 10 miljoen aan om gratis griepprikken te verstrekken aan veearbeiders.
Het doel is niet alleen om deze werknemers te beschermen tegen de seizoensgriep, maar om ons allemaal te beschermen tegen een potentieel verwoestende consequentie: de opkomst van een nieuwe vorm van griep die een nieuwe pandemie zou kunnen veroorzaken. Het is nog niet gebeurd, maar helaas is alles mogelijk.
Ten eerste is het vermeldenswaard dat influenzavirussen voortdurend subtiele veranderingen in hun genetische samenstelling ondergaan. Hierdoor kan het virus snel evolueren. Daarom moeten griepvaccins elk jaar worden bijgewerkt, afhankelijk van welke vorm van het virus het meest waarschijnlijk zal circuleren.
Er kunnen dramatischer genetische veranderingen optreden wanneer meerdere griepvirussen één dier infecteren. Het influenzavirusgenoom bestaat uit acht segmenten. Wanneer twee verschillende virussen in dezelfde cel terechtkomen, kunnen ze segmenten met elkaar uitwisselen.
Deze vervangingsgebeurtenissen kunnen geheel nieuwe virussen creëren. Het is onmogelijk om precies te voorspellen wat het resultaat zal zijn, maar er is altijd een kans dat een nieuw virus zich gemakkelijk zal verspreiden of een ernstiger ziekte zal veroorzaken dan zijn voorgangers.
De angst bestaat dat landarbeiders die seizoensgriep krijgen, ook vogelgriep kunnen krijgen van koeien. Deze mensen zouden onbewust incubators kunnen worden voor dodelijke nieuwe griepvarianten en deze uiteindelijk doorgeven aan de mensen om hen heen. “Zo denken we dat pandemieën beginnen”, zegt Thomas Peacock, viroloog aan het Pirbright Institute in Woking, VK.