Het onvermogen van het Europees Parlement om de diverse bevolking van de EU volledig te weerspiegelen heeft een ‘identiteitscrisis’ veroorzaakt, zeiden campagnevoerders, slechts enkele dagen voordat er naar verwachting nog minder zwarte, Aziatische en minderheidsleden in het Europees Parlement zouden worden gekozen.
Uit een analyse die exclusief door The Guardian wordt gedeeld blijkt dat het European Network Against Racism in de afgelopen parlementaire zittingsperiode slechts 4,3% van de EP-leden tot raciale en etnische minderheden behoorde – een percentage dat drastisch lager is dan de geschatte 10% van de EU-bevolking die zich als zodanig.
De grote kloof werd nog verergerd door de Brexit, het vertrek van de Britse EP-leden in 2020, waardoor het aandeel raciale minderheden in het Europees Parlement daalde tot 3,5% – slechts 25 van de 705 EP-leden, volgens een analyse uit 2020.
“Ik denk dat dit ons echt veel vertelt over onze democratie”, zegt Nourhene Mahmoudi, belangenbehartiger en beleidsadviseur bij het Anti-Racism Network. “Europa leeft in een identiteitscrisis omdat het Europees Parlement, volgens onderzoek en gegevens die we hebben verzameld, niet de gehele Europese bevolking vertegenwoordigt.”
In de praktijk, zo zeggen campagnevoerders, betekent deze kloof dat mensen met doorleefde ervaring met problemen als racisme en ongelijkheid vaak niet aan tafel zitten tijdens belangrijke Europese discussies, wat de inspanningen belemmert om beleid te creëren dat tegemoetkomt aan de behoeften van de diverse bevolking van de EU. “Deze ongelijkheid roept fundamentele vragen op over de democratische legitimiteit van instellingen, vooral het Europees Parlement”, zei Mahmoudi.
Nu uit peilingen blijkt dat de steun voor extreemrechtse en nationalistische partijen bij de Europese verkiezingen in juni zal stijgen, zetten campagnevoerders zich schrap voor een politiek landschap waarvan zij vrezen dat het gemarginaliseerde gemeenschappen verder zou kunnen stigmatiseren – en met minder gekleurde leden in het parlement.
Gegevens verzameld door het antiracistische netwerk lieten een scherp contrast zien tussen linkse en centristische partijen, waar in veel gevallen pogingen werden gedaan om etnische minderheidskandidaten op partijlijsten op te nemen, en rechtse partijen, waar dit niveau van vertegenwoordiging laag was. en in sommige gevallen geheel afwezig.
Bepaalde politieke facties, zoals de extreemrechtse Fractie van Europarlementariërs voor Identiteit en Democratie, ontberen enige vertegenwoordiging van raciale minderheden.
Mahmoudi benadrukte echter dat de vertegenwoordiging in het Europees Parlement verder moet gaan dan alleen maar het afvinken van vakjes als het echt een gelijkwaardiger Europa wil creëren.
“Diversiteit en politieke vertegenwoordiging zijn van cruciaal belang”, zei Mahmoudi. “Maar tegelijkertijd moeten we erkennen dat louter representatie of symbolische en oppervlakkige representatie geen vooruitgang garandeert in de strijd tegen racisme.”
De afgelopen jaren hebben activisten gezien hoe extreemrechtse partijen de retoriek van diversiteit uitbuiten en etnische minderheidskandidaten uitbuiten in een poging hun agenda vooruit te helpen. “Wanneer geracialiseerde individuen extreemrechtse ideologieën omarmen, legitimeren en rechtvaardigen ze beleid dat minderheden schaadt”, zei Mahmoudi. “Dit is wat wij een uitwassing van diversiteit noemen.”
Het is een tactiek die de vraag bemoeilijkt hoe de grote diversiteitskloof in het parlement het beste kan worden aangepakt. Deelnemers aan de campagne wezen op verschillende benaderingen, van het versterken van maatschappelijke organisaties tot het bestrijden van systemisch racisme dat politieke participatie vaak belemmert en het toegankelijker maken van de EU en haar instellingen voor burgers.
Een andere strategie ligt in het oplossen van de identiteitscrisis in Europa, zei Mahmoudi. “Ik denk dat Europa moedig en eerlijk moet omgaan met zijn koloniale verleden en moet beseffen dat het racisme waarmee we vandaag de dag leven voortkomt uit de acties uit het verleden.”
Het Antiracismenetwerk heeft ook geprobeerd bruggen te bouwen met bondgenoten die erkennen dat het aanpakken van racisme van cruciaal belang is voor het versterken van de democratie in de hele EU. “Ware vertegenwoordiging betekent dat we begrijpen dat racisme niet alleen een probleem is waarmee raciale individuen worden geconfronteerd – het is een systemische kwestie die het democratische weefsel van de Europese samenleving doordringt”, zei ze.
“Dus zelfs als dit probleem minderheden treft, is het niet alleen hun verantwoordelijkheid om het op te lossen. Het is de verantwoordelijkheid van iedereen.”