De Hongaarse premier Viktor Orbán was geïsoleerd, de enige die het aanzienlijke miljardenfonds van de Europese Unie voor Oekraïne in handen had. Terwijl de druk op hem steeg in de aanloop naar de EU-noodtop van vorige week, had hij iemand nodig om mee te praten.
Giorgia Meloni, de premier van Italië, die lange tijd zijn vijandschap jegens de EU heeft gedeeld, was een luisterend oor.
Een uur lang dronk Orbán onder het genot van een drankje dat de EU hem oneerlijk behandelt vanwege zijn extreemrechtse politiek. Mevrouw Meloni, zelf leider van extreem-rechts, vertelde hem dat ook zij vooroordelen voelde. Maar, zei ze, in plaats van de EU aan te vallen, probeerde ze er in goed vertrouwen mee samen te werken, zei een Europese functionaris met kennis van de discussie. Die aanpak, zo beweerde ze, dwong de EU om ook haar in te schakelen, en uiteindelijk slaagde ze daarin door het erover eens te worden dat Italië voldeed aan de vereisten voor het vrijmaken van miljarden euro’s aan Covid-hulpfondsen.
De heer Orbán stemde uiteindelijk in met een akkoord over Oekraïne. Het was een groot moment voor Europa. Maar het was ook een groot moment voor mevrouw Meloni – die haar geloofwaardigheid bezegelde als iemand die een invloedrijke rol kan spelen in de hoogste rangen van Europese leiders.
Toen mevrouw Meloni in oktober 2022 de leider van Italië werd, waren velen in Brussel bang dat zij een ontwrichtende kracht zou zijn. In plaats daarvan heeft ze zichzelf, zoals uit de aflevering van Orban bleek, gepositioneerd als een extreemrechtse leider die met extreemrechts kan praten. Nu Europa steeds meer naar rechts kantelt, is dit een remedie waar de EU-leiders de komende jaren wellicht meer van nodig zullen hebben.
“Ze fungeert graag als brug”, zegt Roberto D’Alimonte, politicoloog aan de Luiss-Guido Carli Universiteit in Rome.
De heer D’Alimonte zei dat mevrouw Meloni “een radicale verandering heeft doorgevoerd”, van een anti-EU-ideoloog naar een pragmatische pro-EU-leider die begrijpt dat ze “alle hulp nodig heeft die ze kan krijgen” van de Europese Unie, waarmee Italië zoveel heeft bereikt. tot nu toe onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Maar hij zei dat mevrouw Meloni de mainstream slechts ‘tot op zekere hoogte’ had verplaatst, en dat ze nog steeds een visie had voor een Europa dat de macht buiten Brussel weer in evenwicht zou brengen, en bij de komende Europese verkiezingen in juni naar een hefboom zocht om dat mogelijk te maken. .
Toch heeft mevrouw Meloni in veel opzichten het Europese establishment versoepeld. Ze is inconsequent gebleken ten aanzien van Oekraïne, heeft zich aangesloten bij de Verenigde Staten en de NAVO en heeft Italië teruggetrokken uit China’s enorme economische expansieplan naar Europa.
Ze heeft haar woede tegen de EU getemperd en elk gesprek over het verlaten van de euro of het breken met het blok getemperd, net als sommige andere partijen en extreemrechtse leiders in een post-Brexit-ruimte waar de optie veel minder aantrekkelijk is gebleken. De AfD in Duitsland, waarvan Meloni zegt dat deze door “onoverkomelijke afstanden” gescheiden is, vormt een opmerkelijke uitzondering.
Wat andere kwesties betreft, zoals migratie, heeft een groot deel van Europa een hardere houding aangenomen. Ze werkte samen met de EU om een overeenkomst met Tunesië te bereiken om de komst van migranten te voorkomen. De afgelopen dagen was ze gastheer van een top van Afrikaanse leiders in Rome om alternatieve energiebronnen voor Europa te helpen vinden en de migratie bij de bron te stoppen.
Haar vlaag van Europese activiteiten lijkt haar reputatie bij andere rechtse leiders niet te hebben aangetast, die hun wantrouwige kiezers graag willen laten zien dat ook zij aardig kunnen spelen met het establishment.
Marine Le Pen, de hardrechtse leider van Frankrijk, heeft haar steun voor de Russische president Vladimir V. Poetin en haar anti-EU-taal al verzacht in de aanloop naar nieuwe verkiezingen in 2027. Mevrouw Meloni noemde de evolutie van haar standpunt ten aanzien van Rusland – waarmee ze haar distantiëring bedoelde zichzelf van de heer Poetin – “interessant”.
Nicola Procaccini, lid van het Europees Parlement van de partij Broeders van Italië van Meloni, zei dat de rechtse kant van Europa van Meloni alleen maar een belangrijker zwaartepunt zou maken.
De heer Procaccini, medevoorzitter van een groep rechtse partijen in Brussel onder leiding van mevrouw Meloni, zei dat het ook hielp dat “van de grote Europese landen de Italiaanse regering misschien wel de meest stabiele is”.
Hij wees erop dat de Franse Emmanuel Macron niet opnieuw kandidaat kon zijn en voerde aan dat de linkse regering van Duitsland “zeer zwak” was, zei hij, en dat de extreem-linkse regering van Spanje “extreem zwak” was.
“Dus op dit moment is de Italiaanse regering het meest solide en dat is een voordeel”, zei hij.
De groeiende voetafdruk van mevrouw Meloni in Europa is geworteld in de sterke steun in eigen land, die alleen maar sterker is geworden sinds haar aantreden in oktober 2022. Ze heeft de steun en invloed van de peilingen binnen haar eigen coalitie geconsolideerd.
De dood van Silvio Berlusconi heeft een kleurrijke partner weggenomen die sympathiek tegenover Poetin staat en haar graag hoofdpijn bezorgt. Haar andere coalitiepartner, de ooit razend populaire Matteo Salvini, lijkt het nieuws van gisteren nu hij worstelt om steun te winnen aan de extreemrechtse randen, waar mevrouw Meloni als zijn eigen dochter wordt gezien.
Haar linkse oppositie ligt in puin. Er wordt beweerd dat ze nog steeds dezelfde extreemrechtse ideoloog is als altijd, en wijst op haar voorstel om van draagmoederschap een universele misdaad voor Italianen te maken en om de grondwet te hervormen om de premier meer bevoegdheden te geven. Maar het slaagde er niet in om aan populariteit te winnen bij de kiezers.
Deskundigen betreurden de algemene onbekwaamheid van de heersende klasse rond mevrouw Meloni en wezen op gênante misstappen, zoals een niet-progressieve belasting op extrawinstbanken op basis van inflatie, die snel werd ingetrokken.
Hoewel ze opmerken dat mevrouw Meloni weinig heeft gedaan op het gebied van echte hervormingen, zeggen ze dat ze heeft bewezen pragmatisch te zijn, voor stabiliteit te zorgen en afstand te nemen van haar populistische en opruiende retoriek uit het verleden.
Ondanks een ideologische achtergrond die de mondialisering verafschuwt, heeft mevrouw Meloni haar aandacht op de internationale markten gericht. Na jarenlang het EU-leiderschap te hebben bekritiseerd, werkt ze nauw samen met Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie.
Mevrouw von der Leyen behoort tot de Europese Volkspartij, een grote groep van meer reguliere Europese conservatieven. Mevrouw Meloni leidt in plaats daarvan de Europese Conservatieven en Hervormers, een rivaliserende groep van extreemrechtse partijen, waaronder de Spaanse extreemrechtse partij Vox, en de Poolse Wet en Rechtvaardigheidspartij, die beide vernederende electorale nederlagen lijden die wijzen op de beperkte aantrekkingskracht van de extreemrechtse agenda. .
Op de vraag of de partij van Orbán, die de EVP verliet nadat de Europese Commissie deze had opgebroken, overweegt zich aan te sluiten bij de fractie van mevrouw Meloni, zei de heer. Procaccini zei: “Het is mogelijk.” Hij voegde eraan toe: “Meloni is een van de weinige mensen die met Viktor Orbán kan praten.”
De komende en belangrijke verkiezingen voor de voorzitter van de Commissie, waar mevrouw von der Leyen naar verwachting zal worden herkozen, zullen een belangrijke maatstaf zijn voor de ideologische oriëntatie van Europa, evenals voor de ambities van mevrouw Meloni daarin.
Ze steunde mevrouw Von der Leyen niet in 2019, toen ze leiding gaf aan een kleinere en meer uitgesproken oppositiepartij, maar deze keer heeft ze veel te winnen door samen te werken met de herkozen commissievoorzitter, en er wordt verwacht dat ze óf ‘ja’ zal stemmen óf erbuiten zal blijven. van de weg: de herverkiezing van mevrouw von der Leyen.
In dat geval zal mevrouw Meloni vrijwel zeker een Italiaanse bondgenoot voor de machtige commissie benoemen, waardoor Italië meer invloed in Brussel krijgt en zelf meer invloed.
Analisten zeggen dat ze waarschijnlijk met meer invloed naar voren zal komen, vooral als haar steun voor mevrouw von der Leyen cruciaal blijkt te zijn.
Met een leidende rol in Europa, zei dhr. Procaccini, mevrouw Meloni zal werken aan het ongedaan maken van de Europese Green Deal, een reeks duurzame beleidsmaatregelen tegen klimaatverandering die zij ‘klimaatfundamentalisme’ heeft genoemd en die heeft geleid tot protesten van boeren in heel Europa.
Ze zou blijven aandringen op strengere grenscontroles en zou graag zien dat Europa samenwerkt aan grote strategische kwesties, maar vaker buiten de nationale kwesties.
“Ze zal soevereinistische retoriek gebruiken om de macht tussen de unie en de lidstaten in evenwicht te brengen, ten gunste van de staten”, zei hij. D’Alimonte, “maar niet op het punt dat de vakbond wordt opgebroken.”