Volgens prognoses van de publieke omroep ARD zou de extreemrechtse AfD bij de Duitse parlementsverkiezingen voor de Europese Unie op de tweede plaats moeten eindigen.
Het extreemrechtse Alternatief voor Duitsland (AfD) ligt op koers om de tweede plaats te behalen bij de EU-verkiezingen van zondag, volgens projecties van de publieke omroep ARD, wat de veerkracht van de partij onderstreept in de aanloop naar de federale verkiezingen van volgend jaar.
Volgens een door de ARD gepubliceerde exitpoll zou de eurosceptische partij zondag een recordaantal van 16,5 procent van de stemmen binnenhalen.
Dat was 5,5 procentpunt meer dan bij de laatste verkiezingen voor de Europese Unie in 2019 en meer dan alle drie de partijen in de coalitie van bondskanselier Olaf Scholz.
De Conservatieven, die op federaal niveau in de oppositie zitten, zullen naar verwachting op de eerste plaats komen, met een lichte stijging naar 29,5 procent.
De Duitse Groenen waren zondag de grootste verliezers, met een daling van 8,5 procentpunten naar 12 procent, gestraft door de kiezers voor de kosten van CO2-besparend beleid – in lijn met de verwachtingen van milieupartijen in heel Europa.
De Sociaal-Democratische Partij (SPD) van Soltz en een derde coalitiepartner, de pro-zakelijke Vrije Democratische Partij (FDP), deden het ook slecht; zij verwachtten respectievelijk 14 procent en 5 procent van de stemmen te winnen, tegen 15,8 procent en 5,4 procent in de VS. de vorige verkiezingen.
De resultaten zijn in lijn met de verwachte bredere verschuiving naar rechts voor het Europees Parlement in het blok van 450 miljoen burgers.
Het sterke resultaat komt op het moment dat het Duitse partijenlandschap de grootste omwenteling in decennia ondergaat, waarbij nieuwe populistische partijen strijden om de ruimte te bezetten die is vrijgekomen door de krimpende reguliere partijen die sinds de hereniging in 1990 hebben gedomineerd.
Het lijkt erop dat dit het voor gevestigde partijen veel moeilijker zal maken om functionele coalities te vormen en het politieke klimaat zal verslechteren, zeggen analisten. De campagne werd overschaduwd door een toename van geweld tegen politici en activisten.
De AfD is de afgelopen maanden verwikkeld in schandalen, waarbij de leidende kandidaat zich in mei uit de campagne moest terugtrekken nadat hij had verklaard dat de SS, de belangrijkste paramilitaire macht van de nazi’s, “niet allemaal criminelen zijn”.
“We hebben het goed gedaan omdat mensen anti-Europees werden”, zei AfD-co-leider Alice Weidel zondag.
“Mensen ergeren zich aan zoveel bureaucratie uit Brussel”, voegde ze eraan toe, waarbij ze het plan om CO2-uitstotende auto’s te verbieden als voorbeeld noemde.
Afgezien van Duitsland schatten de voorspelde resultaten uit Frankrijk de extreemrechtse Nationale Vergadering van Marine Le Pen op ongeveer 33 procent, met 31 zetels in het nieuwe Europese Parlement – meer dan het dubbele van de liberalen van president Emmanuel Macron, met 15 procent.
Step Vaessen van Al Jazeera zei vanuit Berlijn dat de eurosceptische partijen op het punt stonden een groot blok te vormen in het volgende Europese Parlement.
“Met dit zeer grote blok van extreemrechtse partijen kan men bijvoorbeeld het klimaatbeleid beïnvloeden… [the EU’s] landbouwbeleid… en migratiebeleid, wat hier in Duitsland en Nederland een zeer belangrijke kwestie is’, zei ze.
Vaessen merkte echter op dat extreemrechtse partijen niet uniek zijn.
“Ze hebben onderling veel verdeeldheid en proberen elkaar te bereiken. Wij zagen [France’s] Marine Le Pen neemt bijvoorbeeld contact op [Prime Minister] Giorgia Meloni in Italië”, zei ze.
“Maar na vanavond zullen we moeten zien hoe die groepen ontstaan en welke impact ze hebben.”