“Totaal succes” – zo omschreef Hezbollah-leider Hassan Nasrallah zondagavond in een toespraak tot zijn aanhangers de raketaanval die de sjiitische militie slechts een paar uur eerder op Israël had gelanceerd. Hij suggereerde ook dat de aanval zorgvuldig was berekend: “Ons doel was vanaf het begin om militaire doelen te raken, geen burgerdoelen”, zei Nasrallah. Maar de leider, wiens militie door de VS en anderen als terroristische groepering wordt bestempeld, waarschuwde dat Israël nog steeds te maken heeft met aanvallen van zowel Iran als Houthi-rebellen in Jemen.
Nasrallah richtte zijn boodschap waarschijnlijk op twee doelgroepen: in de eerste plaats op zijn aanhangers, aan wie hij de veronderstelde effectiviteit van de aanval prees – ondanks Israëlische berichten dat de meeste raketten van Hezbollah werden onderschept of uitgeschakeld bij preventieve aanvallen. Ten tweede richtte Nasrallah zich tot de Israëlische regering en de militaire leiders, waarbij hij duidelijk maakte dat de aanval opzettelijk beperkt was.
Dit diende twee doelen: ten eerste om het gezicht van de aanhangers te redden, en ten tweede om Israël een indirect aanbod te doen om voorlopig escalatie te voorkomen.
Het lijkt heel goed mogelijk dat de aanval van dit weekend ook het scherpe antwoord was dat Hezbollah had beloofd voor de moord op Hezbollah-commandant Fuad Shukr eind juli in Beiroet – hoewel dat speculatie blijft aangezien Hezbollah zich nog niet heeft aangepast. Slechts enkele dagen later beloofde Iran ook een soortgelijk antwoord op de moord op Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran. Het valt nu nog te bezien of verdere escalatie zal volgen, en hoe extreem deze kan zijn.
Terug naar de status quo?
Michael Bauer, hoofd van de Duitse Konrad Adenauer Foundation in Beiroet, zegt dat het geweld waarschijnlijk zal voortduren, maar hij voorziet niet noodzakelijkerwijs een verdere escalatie: “Op dit moment zijn we vrijwel terug bij de status quo van een paar maanden geleden – de tijd na 7 oktober, toen Hezbollah zich bij de gevechten voegde en vervolgens dramatisch escaleerde. De gevechten zullen op dat niveau voortduren – tenminste totdat er een staakt-het-vuren is in Gaza.
De aanval van zondag was zelf een voortzetting van de huidige strategie van Hezbollah volgens Heiko Wimmen, die onder meer verantwoordelijk is voor onderzoek naar Libanon bij de International Crisis Group, een niet-gouvernementele organisatie. “Sinds het begin van de oorlog heeft Hezbollah geprobeerd zich uitsluitend op militaire doelen te concentreren om escalatie te voorkomen. Natuurlijk bestaat er altijd het gevaar dat men onbedoeld een ander doelwit raakt. Maar Hezbollah houdt zich vooral bezig met het voorkomen van escalatie.”
Hezbollah was zich zeer bewust van het volgen van dat pad, zegt Wimmen. “Vanaf het begin werd aangekondigd dat ze op deze manier druk wilden uitoefenen op Israël, om dit conflict in Gaza te stoppen, en op een manier die gunstig zou zijn voor Hamas. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer Hezbollah de prijs verhoogt die het Israëlische leger moet betalen. Tegelijkertijd zijn ze er niet in geïnteresseerd dat het geweld uitmondt in een groter regionaal conflict of een totale oorlog tussen Hezbollah en Israël.
Angst onder het Libanese volk
Die strategie lijkt ook een signaal voor Hezbollah te zijn naar de bredere Libanese bevolking, die tegen oorlog met Israël is. Bauer zegt dat dit iets is dat Libanon niet wil en zich niet kan veroorloven – en de meeste Libanezen zijn het daarmee eens.
Wimen zegt dat het over het algemeen moeilijk te zeggen is hoe Libanese burgers de dingen zien. “In de meeste gevallen spreken mensen alleen maar zachtjes. Maar Hezbollah moet nog steeds uitleggen waarom ze doen wat ze doen en hen ervan overtuigen dat het goed is. Uiteindelijk is het enige waar ze om geven hun lange termijn. strategische berekeningen op de lange termijn, niet wat het Libanese volk denkt of ondersteunt hij het.”
Een jonge vrouw die om veiligheidsredenen anoniem wil blijven, zei bijvoorbeeld tegen DW: “Ik wil dat de Palestijnen teruggeven wat hen is ontnomen. Maar tegelijkertijd steun ik Hezbollah niet door duizenden levens in gevaar te brengen om de Palestijnen verdedigen hun rechten. Wij Libanese mensen leven in een constante staat van angst en woede.”
Bedreigingen op lange termijn
Over het geheel genomen, zegt Bauer, maakte de aanval van Hezbollah één ding duidelijk: de militaire macht van Hezbollah is beperkt. Het lijkt duidelijk dat de militie er niet in is geslaagd Israël te raken op de manier waarop Nasrallah beweerde. “En dat duidt erop dat de militie zich in een lastige positie bevindt. Aan de ene kant kan ze het conflict niet zomaar beëindigen – zowel om hun gezicht te redden als vanwege haar verplichtingen tegenover Iran. Aan de andere kant lijkt ze niet in staat Israël ervan te weerhouden een aanval uit te voeren. verdere aanvallen op de infrastructuur en strijders van Hezbollah, die de afgelopen maanden tot ernstige verliezen hebben geleid.”
Toch blijft de militie een ernstige bedreiging voor Israël, vooral op de lange termijn, zegt Wimmen. “In ieder geval voorlopig voorziet de strategie van Hezbollah niet in een beslissende strijd waarin zij of een soortgelijke militaire groep Jeruzalem binnen marcheert.” Het doel was om Israël te omsingelen, te isoleren, terug te dringen – zijn militaire superioriteit en zijn vermogen om te escaleren weg te nemen, legt de Libanon-expert uit. “Het wapenarsenaal van Hezbollah is samengesteld met hetzelfde doel voor ogen. En dat”, zegt Wimmen, “is de reden waarom Hezbollah het nu niet in gevaar wil brengen.”
Rola Farhat uit Beiroet heeft bijgedragen aan dit artikel, dat oorspronkelijk in het Duits werd gepubliceerd.