De Duitse regering bagatelliseerde maandag de opmerkingen van de Russische president Vladimir Poetin van het weekend en dreigde de militaire houding van Rusland te veranderen als de VS de komende jaren, zoals gepland, meer kruisraketten voor de middellange afstand op Duits grondgebied installeert.
“We laten ons niet intimideren door dergelijke opmerkingen”, zei woordvoerder Sebastian Fischer van het ministerie van Buitenlandse Zaken op een persconferentie in Berlijn.
Ook plaatsvervangend regeringswoordvoerder Christiane Hoffmann werd gevraagd te reageren.
Ze zei dat we “rekening hebben gehouden met” de opmerkingen van Poetin, maar zei ook dat de voorgestelde veranderingen “uitsluitend” als afschrikmiddel zouden dienen, en een die noodzakelijk is vanwege recente Russische acties.
“Namelijk omdat Rusland het strategische evenwicht in Europa heeft veranderd en Europa en Duitsland bedreigt met kruisraketten – en we moeten een afschrikmiddel creëren”, zei ze.
Wat zei Poetin?
Poetin zei zondag tijdens een marineparade in Sint-Petersburg dat Moskou “spiegelmaatregelen” zou overwegen als de VS door zouden gaan met plannen om extra wapens in Europa in te zetten die in theorie op Rusland zouden kunnen gericht zijn.
Hij beriep zich op de wapenwedloop in het begin van de jaren tachtig, laat in de Koude Oorlog, toen het belangrijkste bezwaar van de Sovjet-Unie de inzet van Pershing-raketten in het toenmalige West-Duitsland was. Poetin verklaarde dat de VS het risico lopen een soortgelijk fenomeen te herhalen.
“Als de VS dergelijke plannen ten uitvoer legt, beschouwen we onszelf als vrij van het eerder opgelegde eenzijdige moratorium op de inzet van wapens voor de middellange en korte afstand, inclusief het vergroten van de capaciteiten van de kusttroepen van onze marine”, zei Poetin.
Hier verwees Poetin naar de voorwaarden van het Intermediate-Range Nuclear Forces-verdrag uit 1987 – waaruit de VS en vervolgens Rusland zich in 2019 terugtrokken.
Beide partijen beschuldigden elkaar ervan de voorwaarden van de overeenkomst te hebben geschonden.
Maar Poetin voerde ook aan dat Rusland zich sinds het verlaten van de deal toch aan zijn voorwaarden had gehouden – een oordeel dat de VS en Duitsland waarschijnlijk zouden betwisten – en waarschuwde dat dit zou kunnen stoppen als er meer Amerikaanse wapens in Duitsland worden gestationeerd.
Deze geschillen kregen al vorm vóór de grootschalige Russische invasie van Oekraïne in 2022, maar de toon en de urgentie aan beide kanten hebben het sindsdien waarschijnlijk moeilijker gemaakt.
Wat zijn de geplande veranderingen en is dit iets nieuws?
Volgens een gezamenlijke verklaring van Washington en Berlijn zullen de VS in 2026 beginnen met het inzetten van wapens, waaronder SM-6-raketten, verbeterde Tomahawk-kruisraketten, die mogelijk nucleair zijn, en enkele ‘hypersonische ontwikkelingswapens’ in Duitsland.
De VS en Duitsland zeggen dat deze stap een reactie is op ontwikkelingen zoals Rusland die soortgelijke Iksander-raketten inzet in zijn exclave Kaliningrad, dat grenst aan Polen en Litouwen.
“Wat we nu plannen is een reactie om te voorkomen dat deze wapens tegen Duitsland of andere doelen worden gebruikt”, zei woordvoerder Sebastian Fischer van het ministerie van Buitenlandse Zaken maandag.
Er zijn al een aantal Amerikaanse militaire bases in Duitsland, een erfenis uit de Tweede Wereldoorlog en daarna de Koude Oorlog.
Er zijn verschillende Amerikaanse raketten, zij het met een kleiner bereik, formeel in het land gepositioneerd.
Het is ook een publiek geheim – hoewel nooit formeel erkend door welke regering dan ook – dat de VS nog steeds kernwapens stationeert op een van zijn bases in Duitsland, vergeleken met twee locaties in de jaren en decennia vóór 2005.
Het aantal dat in Duitsland en enkele andere Europese landen gestationeerd bleef, is echter drastisch verminderd vergeleken met het hoogtepunt van de Koude Oorlog.
msh/wmr (AFP, dpa, Reuters)