In een exclusief interview zegt Hassan Sheikh Mohamud dat Somalië zal reageren op elke ‘druk’ in de afgescheiden regio.
De Somalische president Hassan Sheikh Mohamud heeft Ethiopië gewaarschuwd geen stappen te ondernemen om een controversiële havenovereenkomst uit te voeren die het land heeft gesloten met de afgescheiden regio Somaliland.
Op grond van een op 1 januari ondertekend Memorandum of Understanding (MOU) heeft Somaliland het geheel door land omgeven Ethiopië 20 km van de kustlijn rond de haven van Berbera, in de Golf van Aden, voor 50 jaar gepacht voor militaire en commerciële doeleinden.
In een exclusief interview met Al Jazeera op dinsdag zei Mohamud dat Ethiopische bezittingen Somalisch grondgebied zouden moeten oversteken om toegang te krijgen tot het gehuurde gebied en waarschuwde hij Addis Abeba voor het nemen van een dergelijke stap.
‘Tot nu toe zijn Ethiopiërs niet naar Somalië gekomen. Als ze dat wel doen, wordt het een probleem op een ander niveau”, aldus Mohamud.
Egypte, dat verwikkeld is in een afzonderlijk geschil met Ethiopië over een grote dam in de Blauwe Nijl, heeft gezworen Mogadishu bij te staan in het geschil over Somaliland. Mohamud zei dat hij de recente ontwikkelingen had besproken met de Egyptische president Abdel Fattah el-Sisi, maar dat de twee partijen niet over een gezamenlijke militaire interventie hadden gesproken.
‘We hebben de komst van het Egyptische leger in Somalië niet besproken en we zijn van mening dat het probleem nog niet is gearriveerd [that point] nog steeds”, zei de Somalische president. ‘En daarom waarschuwen wij [Ethiopia]: doe dat niet, alstublieft.”
Ethiopië wil een marinebasis vestigen op land dat is gepacht van Somaliland en een haven voor maritieme export verwerven in de Rode Zee en het Suezkanaal, wat de toegang tot Europa zou kunnen verbeteren. Momenteel vertrouwt Addis Abeba voornamelijk op het kleinere Djibouti voor zijn havenactiviteiten voor inkomende en uitgaande handel.
Somaliland, een regio in Somalië die zich in 1991 na een bloedige oorlog afscheidde, verwelkomde de deal omdat deze internationale erkenning en economische kansen buiten Mogadishu nastreeft.
Somalië is boos op de deal, die de federale regering omzeilt en naar eigen zeggen de integriteit van het eigen grondgebied bedreigt.
“Dit is een stuk land dat toebehoort aan Somalië en [we] hij zal nooit toegeven aan de druk die op zijn pad komt”, zei Mohamud.
Het staatshoofd van Somalië beschuldigde de Ethiopische premier Abiy Ahmed ervan hem “in het ongewisse” te hebben gehouden over de deal met Somaliland toen ze eind december in Djibouti bijeenkwamen voor “zeer goede” gesprekken over de “eenheid” van Somalië, slechts enkele dagen voordat het MOU werd ondertekend. .
Op de vraag of hij dacht dat er een win-win-oplossing zou kunnen zijn voor de crisis, die de vrees voor een langdurige diplomatieke kloof heeft doen ontstaan, zei hij dat de bal in het kamp van Ethiopië lag.
‘De vraag is niet of Ethiopië toegang zal krijgen tot de zee. We willen dat Ethiopië toegang heeft tot de zee, daar bestaat geen twijfel over”, zei Mohamud, eraan toevoegend dat de federale regering bereid is om over een overeenkomst met Addis Abeba te onderhandelen. “Maar laten we een stuk land pakken, daar zijn we nog niet klaar voor.”
“Zij moeten [initiate] omgeving die geschikt is voor communicatie, onderhandelingen en dialoog”, voegde hij eraan toe.
Mogadishu beweerde dat het een landroof was, terwijl Addis Abeba zei dat de deal commercieel van aard was en van vitaal belang voor zijn economische behoeften.
Op 17 januari zei de Arabische Liga dat zij de diplomatieke inspanningen van Somalië steunde om “deze gevaarlijke situatie” aan te pakken. Qatar, Turkije, de Verenigde Staten, de Europese Unie en de Organisatie voor Islamitische Samenwerking hebben Ethiopië ook opgeroepen de soevereiniteit van Mogadishu te respecteren.