De watervoorziening van Mexico-Stad op een historisch dieptepunt: NPR

MEXICO-STAD — Maria Cristina Pelaez houdt een fles donkerbruine vloeistof vast. Het lijkt op Coca-Cola en ruikt naar rioolwater. Dit is het water dat sinds 2022 uit de kraan van haar buurman komt.

Het is onbruikbaar: te vies om de afwas te doen of zelfs toiletten schoon te maken.

“De helft van de straat krijgt dit water door de kraan. En de helft van de straat krijgt helemaal geen water”, zegt Peláez, die in een woonstraat in Ecatepec woont, een arbeidersstad aan de noordelijke rand van Mexico-Stad.

Ongeveer veertig buren van Peláez verzamelen zich en knikken instemmend. Ze zijn woedend en verbitterd. Om rond te komen betalen ze particuliere bedrijven om niet-drinkbaar water te transporteren, zodat ze eenvoudige huishoudelijke klusjes kunnen doen. Peláez geeft ongeveer $70 per maand uit aan bezorgingen. Dat komt bovenop het schone drinkwater dat vrijwel alle Mexicanen ook moeten kopen.

Het is een slechte situatie die exponentieel erger zal worden. Klimaatverandering en slecht bestuur hebben de ongelijkheid tussen degenen die toegang hebben tot water en degenen die dat niet hebben, vergroot.

De reservoirs die het Cutzamala-watersysteem voeden, dat ongeveer 20% van het water levert dat wordt gebruikt door de 22 miljoen inwoners van het grotere gebied van Mexico-Stad, drogen op. Ze zijn gedaald tot een historisch dieptepunt – ongeveer 38% van de capaciteit, volgens het wateragentschap van het land – als gevolg van abnormaal weinig regenval in de afgelopen jaren. Volgens het agentschap hebben de reservoirs in deze tijd van het jaar historisch gezien de capaciteit van 70% overschreden.

“De watersituatie in Mexico-Stad bevindt zich op een zeer kritiek niveau en is door de jaren heen steeds moeilijker geworden”, zegt Tamara Luengo, een waterexpert uit Mexico-Stad en oprichter van het adviesbureau Aqueducto.

De autoriteiten waarschuwen voor ernstige watertekorten in grote delen van Mexico-Stad totdat het regenseizoen in juni begint en de reservoirs gevuld zijn. Terwijl deze journalist aan het verhaal werkte, stopte het water met stromen in haar appartementencomplex, gelegen in een van de luxe wijken van Mexico-Stad. In sommige delen van de stad is water zo kostbaar dat gewapende bewakers de watertanks in de gaten houden om er zeker van te zijn dat ze niet worden gestolen.

De lokale media staan ​​vol met verhalen over een mogelijke ‘nuldag’ – wanneer het water volledig zou stoppen met stromen uit Cutzamala – al op 26 juni.

Politici bagatelliseerden die bezorgdheid. Dat zei de interim-burgemeester van Mexico-Stad, Martí Batres, op 20 februari persconferentie dat er “geen waternoodtoestand” is en schrijft de berichten over een naderende Dag Nul toe aan angstzaaierij door conservatieve politieke tegenstanders.

President Andrés Manuel López Obrador heeft ook de zorgen afgewezen en zei dat ambtenaren de watertekorten aanpakken door nieuwe putten te boren en apparatuur te repareren om meer water uit bestaande putten te halen.

Maar de opmerkingen van de president konden de resulterende woede nauwelijks onderdrukken. Dit jaar hebben demonstranten minstens twee keer het verkeer geblokkeerd in de buurt van de kantoren van de Mexicaanse Nationale Watercommissie om hun verontwaardiging te uiten over de ongelijkheid in de toegang tot water. Rijke Mexicanen blijven kunstmatige meren vullen voor esthetische doeleinden, ook al vertrekken miljoenen mensen met beperkte of geen toegang tot water. Waterverslindende fabrieken zijn ook onder vuur komen te liggen, terwijl georganiseerde misdaadgroepen een onbekende hoeveelheid water overhevelen om lucratieve avocadoboomgaarden in stand te houden die zijn ontstaan ​​in de buurt van afgelegen reservoirs die Mexico-Stad van water voorzien.

Luengo zegt dat wanbeheer en verouderde infrastructuur een grote rol spelen in de huidige crisis, en merkt op dat de stad 40 procent van haar watervoorziening verliest als gevolg van lekkende leidingen. “Dit niet-duurzame waterbeheer onderstreept de ernst van de watersituatie in de stad”, zegt Luengo.

Klimaatverandering verergert een toch al onstabiele situatie, aldus Arnold Matus Kramer, Chief Resilience Officer in Mexico-Stad van 2014 tot 2018 en nu partner bij accountants- en adviesbureau EY, dat werkt aan zijn servicelijn op het gebied van klimaatverandering en duurzaamheid.

“Wat we weten uit de klimaatveranderingsmodellen is dat droogtes in deze regio drastischer en extremer zullen worden”, zegt Matus Kramer. “En je weet niet of de droogte de komende drie, vier, vijf jaar zal aanhouden.”

In Ecatepec zegt Peláez dat nieuwsberichten over de dreigende watercrisis haar in paniek hebben gebracht. Op deze manier, zegt ze, kunnen zij en haar buren nauwelijks rondkomen van het water dat ze kopen. “We redden het wel met de duizend liter die we binnenkrijgen, maar het is niet genoeg”, zegt ze.

Ongeveer twaalf uur nadat het water niet meer naar het flatgebouw van deze journalist stroomde, arriveerde er een watertankwagen. Een werknemer van een particulier bedrijf verbond de leiding van de tank met de stortbak van het gebouw. Er begon tienduizend liter water te stromen. Binnen enkele minuten werkte de gootsteenkraan weer.