Volgende week zullen de wereldleiders naar Dubai gaan voor de Conferentie van de Partijen – de jaarlijkse bijeenkomst van de Verenigde Naties over klimaatverandering – om de eerste ‘global review’ af te ronden, waarin de voortgang in de richting van de doelstellingen van het Akkoord van Parijs wordt beoordeeld. Het VN-milieuprogramma zegt niet hoe ver landen verwijderd zijn van deze doelstellingen. Vandaag, voorafgaand aan COP28, publiceert het een angstaanjagend rapport: “Recordbreker – temperaturen bereiken nieuwe hoogtepunten, maar de wereld slaagt er niet in de emissies (opnieuw) terug te dringen”.
In plaats van te dalen, bleek de mondiale uitstoot van broeikasgassen tussen 2021 en 2022 met 1,2 procent te zijn gestegen en ligt nu op recordniveau. Om de opwarming onder het in het Parijsakkoord vastgelegde plafond van 2 graden Celsius boven het pre-industriële niveau te houden, zouden de emissies in slechts zeven jaar tijd met 28 procent moeten dalen. Ze zouden met 42 procent moeten dalen als we enige kans willen hebben om de opwarming tot 1,5 graden te beperken, het ambitieuzere doel van het akkoord.
“Het rapport van dit jaar wordt niet voor niets een ‘brekend record’ genoemd”, zegt Taryn Fransen, co-auteur van het rapport en directeur wetenschap, onderzoek en data bij het World Resources Institute. ‘Niet alleen heeft de wereld dit jaar eerdere emissie- en temperatuurrecords gebroken, maar als auteurs weten we dat we klinken als een gebroken record. Jaar na jaar zeggen we dat de wereld niet genoeg doet om de klimaatverandering aan te pakken.”
De mensheid beweegt zich in de verkeerde richting. Tenzij landen hun ambities serieus gaan verhogen, ligt de wereld op koers om de doelstellingen van Parijs te overtreffen, met een opwarming van tussen de 2,5 en 2,9 graden Celsius, aldus het rapport. Dat zou catastrofaal zijn, gezien de effecten die we al zien bij een opwarming van 1,1 graad, en gezien het feit dat slechts een fractie van een graad de pijn verergert. In september was het gemiddeld 1,8 graden warmer dan in de pre-industriële tijd, waarmee het vorige maandrecord met 0,5 graden werd overtroffen. (Dat betekent niet dat we de grens van 1,5 graad van het Akkoord van Parijs al hebben overschreden, aangezien dat verwijst naar stabiele temperaturen, en niet naar maandelijkse records.)
Het rapport voegde eraan toe dat regeringen van plan zijn om in 2030 meer dan het dubbele van de hoeveelheid fossiele brandstoffen te produceren dan de ambities van het Akkoord van Parijs zouden toestaan – zelfs nu de prijs van hernieuwbare energiebronnen blijft dalen en de adoptie van elektrische voertuigen toeneemt. “Het probleem is het tempo”, zegt Fransen. “De zaken gaan gewoon niet snel genoeg, omdat we feitelijk tientallen jaren hebben verspild door geen actie te ondernemen.” Nu zou ik zeggen dat we maatregelen nemen en dat het effect heeft. Maar we moeten gaan veel sneller.”
De transitie naar hernieuwbare energiebronnen is een gezond economisch beleid met een aantal wederzijdse voordelen. In de Verenigde Staten investeert de Inflation Relief Act van 2022 honderden miljarden dollars in de groene economie en heeft volgens een schatting al 75.000 banen gecreëerd. Het verbranden van minder fossiele brandstoffen verbetert ook de luchtkwaliteit, waardoor de kosten voor de gezondheidszorg dalen. Gewoon zo doe het al. “Het is zowel frustrerend als goed nieuws, omdat het ons laat zien dat het mogelijk is”, zegt Anne Olhoff, hoofdredacteur van het nieuwe rapport. “Er is geen goede reden om dit niet te doen. En ik denk dat de meeste landen en besluitvormers bijna geen goede redenen meer hebben om dat niet te doen.”