Door Jaroslav Lukiv, BBC-nieuws in Londen • Jean Mackenzie, BBC-correspondent uit Kiev
De G7 stemde ermee in bevroren Russische tegoeden te gebruiken om 50 miljard dollar op te halen voor Oekraïne, om het land te helpen de binnenvallende Russische troepen te bestrijden.
De Amerikaanse president Joe Biden zei dat het een nieuwe herinnering aan Rusland was “om niet op te geven”, maar in Moskou zei president Vladimir Poetin dat het een “diefstal” was die “niet ongestraft zal blijven”.
Ook op de G7-top in Italië ondertekenden de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de heer Biden een tienjarige bilaterale veiligheidsovereenkomst tussen Oekraïne en de VS, die door Kiev als ‘historisch’ werd geprezen.
De overeenkomst voorziet in Amerikaanse militaire hulp en trainingshulp aan Oekraïne, maar verplicht Washington er niet toe troepen te sturen om voor zijn bondgenoot te vechten.
Volgens het Witte Huis betekent de veiligheidsovereenkomst dat Washington en Kiev zullen werken aan het opbouwen en behouden van de defensie- en afschrikkingscapaciteiten van Oekraïne, het versterken van de industriële defensiebasis van het land en het ondersteunen van economisch herstel en energiezekerheid.
De veiligheidsovereenkomst betekent ook dat er in het geval van een toekomstige Russische gewapende aanval op Oekraïne overleg zal plaatsvinden “op het hoogste niveau om passende en noodzakelijke maatregelen te bepalen om Oekraïne te steunen en kosten op te leggen aan Rusland”, aldus de verklaring.
Daarnaast is door de G7, samen met de EU, voor ongeveer 325 miljard dollar aan fondsen bevroren na de Russische invasie van Oekraïne in 2022.
Volgens het G7-plan zullen die 3 miljard dollar worden gebruikt om de jaarlijkse rente terug te betalen op een lening van 50 miljard dollar aan Oekraïners, die op de internationale markten is opgenomen.
Het geld zal naar verwachting pas eind dit jaar arriveren, maar wordt gezien als een oplossing voor de langere termijn om de oorlogsinspanningen en economie van Oekraïne te ondersteunen.
Tijdens een gezamenlijke persconferentie op de toplocatie in Puglia, Zuid-Italië, zei president Biden dat de lening van 50 miljard dollar ‘dat geld aan het werk zou zetten voor Oekraïne en een nieuwe herinnering zou sturen aan [Russian President Vladimir] Poetin, laten we niet opgeven”.
De Amerikaanse leider benadrukte dat Poetin “niet op ons kan wachten, dat hij ons niet kan verdelen, en dat we achter Oekraïne zullen staan totdat ze deze oorlog winnen.”
President Zelensky bedankte zijn Amerikaanse en andere bondgenoten voor hun niet-aflatende steun.
Over de nieuwe veiligheidsovereenkomst zei hij: “Dit is werkelijk een historische dag en we hebben de sterkste overeenkomst binnen Oekraïne en de VS getekend sinds onze onafhankelijkheid. [in 1991]”.
De G7-groep van rijke landen, Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, Groot-Brittannië en de VS, zijn belangrijke financiële en militaire steunpilaren van Oekraïne geweest in hun strijd om de Russische bezettingsmacht in bedwang te houden.
Andere G7-leiders verwelkomden ook de leningsovereenkomst van $ 50 miljard, waarbij de Britse premier Rishi Sunak deze omschreef als een “game changer”.
Een lening van $ 50 miljard is vergeleken daarmee behoorlijk veel geld Amerikaanse militaire hulp ter waarde van 61 miljard dollar, waarover in mei uiteindelijk overeenstemming werd bereikt.
Een hoge functionaris van het Witte Huis zei dat het met de G7 overeengekomen fonds ‘meerdere’ toepassingen zou hebben, waaronder ‘militaire steun, begrotingssteun, humanitaire steun en steun voor de wederopbouw’.
Er zal “flexibiliteit in deze structuur” zijn, voegde de Amerikaanse functionaris eraan toe, aangezien sommige landen “hun geld liever naar begrotingssteun en wederopbouw sturen”, terwijl andere fondsen “geoormerkt” zullen hebben voor militaire steun.
Sommigen van degenen in Kiev die aandrongen op dit geld wilden dat de G7 het gehele bevroren fonds van 300 miljard dollar zou vrijgeven, en niet alleen de rente die het genereert. De Europese Centrale Bank heeft dit uitgesloten.
De president van de bank, Christine Lagarde, waarschuwde eerder dat een dergelijke stap het risico met zich meebrengt dat “de internationale orde wordt geschonden… die Rusland graag zou respecteren.”
In tegenstelling tot het Amerikaanse hulppakket, dat zich rechtstreeks vertaalde in het sturen van meer raketten naar de frontlinies, is het onwaarschijnlijk dat dit geld vóór het einde van het jaar zal arriveren, wat betekent dat het weinig invloed zal hebben op het huidige verloop van de oorlog.
Elders had Jens Stoltenberg gehoopt de NAVO-bondgenoten ervan te kunnen overtuigen Oekraïne gegarandeerde militaire steun op lange termijn te bieden, met een financieel pakket van ongeveer 40 miljard dollar per jaar, maar er is nog geen akkoord bereikt.
De NAVO-ministers van Defensie hebben tijdens een bijeenkomst in Brussel een plan goedgekeurd waarbij het bondgenootschap de coördinatie van de veiligheidshulp en -training voor Oekraïne, waarvan het merendeel onder leiding van de VS staat, overneemt.
Stoltenberg zei dat de veranderingen de NAVO niet tot partij bij het conflict hebben gemaakt en gaf aan dat de alliantie het recht van Oekraïne op zelfverdediging ondersteunt.
Voorlopig zegt Oekraïne dat het nog steeds dringend meer wapens nodig heeft – vooral luchtverdedigingssystemen om Russische raket- en drone-aanvallen op zijn steden en energiecentrales af te zwakken, evenals de langverwachte F-16 straaljagers, waarvan het hoopt dat die zullen beginnen. arriveert al deze zomer.
Op de G7-top zei Zelensky dat de nieuwe veiligheidsovereenkomst ook Amerikaanse leveringen van deze gevechtsvliegtuigen omvat.
De leningsovereenkomst is ook zeer symbolisch voor Oekraïne. De agressor wordt nu gedwongen te betalen, niet alleen om de verwoestingen die hij heeft veroorzaakt te herstellen, maar ook om Oekraïne zichzelf te laten verdedigen.
Een van Zelenski’s naaste adviseurs zei dat de beslissing van het Westen om Rusland op deze manier te straffen in zekere zin een keerpunt in de oorlog markeert.
Het is echter onwaarschijnlijk dat de lening Rusland zal dwingen de oorlog in Oekraïne ongedaan te maken.
Het merendeel van de bevroren tegoeden van de Centrale Bank van Rusland wordt in België bewaard.
Volgens het internationaal recht kunnen landen deze eigendommen van Rusland niet in beslag nemen en aan Oekraïne geven.
Een dag nadat het besluit van de G7 was aangekondigd, beloofde president Poetin dat deze stap “niet ongestraft zal blijven”.
Moskou zei dat het de pogingen van het Westen om het geld uit bevroren Russische tegoeden te gebruiken als een criminele actie interpreteerde.
In februari zei de Russische minister van Financiën dat het land “manieren heeft om te reageren” als westerse landen beslag zouden leggen op de bezittingen van Moskou.
Europese functionarissen hebben eerder gezegd dat Europese investeerders ongeveer 33 miljard euro aan fondsen in Rusland hebben vastgehouden.
Aanvullende rapportage door Jonathan Beale.