Sommige hagedissen kunnen langer onder water blijven door luchtbellen uit te blazen en vervolgens opnieuw in te ademen. Dit werd al vermoed sinds het gedrag voor het eerst werd waargenomen, en nu hebben experimenten dit bevestigd.
Tijdens veldwerk in Costa Rica in 2015 merkte Lindsey Swierk van de Binghamton University in de staat New York op dat sommige hagedissen (Anolis aquaticus) dook in beken toen mensen dichterbij kwamen en bleef lange tijd onder water. Toen haar team de hagedissen onder water filmde, zagen ze dat ze grote bellen uit hun neusgaten bliezen die aan hun hoofd bleven zitten, en ze vervolgens opnieuw inhaleerden.
Swierk schreef in 2018 een kort artikel waarin zij het gedrag beschreef. In 2021 rapporteerden zij en haar collega’s dat minstens 18 soorten Anolis hagedissen ademen weer bellen terwijl ze onder water zijn en kunnen tot 18 minuten onder water blijven.
Al deze soorten hebben een waterafstotende huid die onder water bedekt blijft door een dun laagje lucht, waardoor ze een zilverachtig uiterlijk krijgen. Dit is ook de reden waarom de grotere bellen die blazen, vast blijven zitten.
Nu heeft Swierk nog een onderzoek gedaan waarbij ze met een borstel een soort vochtinbrengende crème, bekend als een verzachtend middel, op de hoofden van pas gevangen hagedissen aanbracht om tijdelijk te voorkomen dat de huid water afstoot.
Deze hagedissen konden slechts kleine belletjes blazen. “Ze konden weer een beetje ademen omdat ik om voor de hand liggende redenen het verzachtende middel niet op de neusgaten aanbracht”, zegt Swierk.
De hagedissen werden vervolgens in een doorzichtige plastic tank gevuld met stromend water geplaatst om te zien hoe lang ze onder water konden blijven voordat ze werden vrijgelaten. Degenen die met gewoon water zijn geverfd, bleven gemiddeld 32 procent langer onder water dan hagedissen die met verzachtend middel waren geverfd.
Swierk denkt dat door simpelweg opnieuw dezelfde lucht in te ademen, de hagedissen er meer zuurstof uit kunnen halen. Bovendien komt er meer zuurstof in de blaas als de leeggelopen blaas in contact komt met de dunne laag frisse lucht op de huid van de hagedis. Met andere woorden: een dun laagje lucht op de huid kan als duikfles fungeren.
Bovendien is het ook mogelijk dat de grote bel als een kieuw fungeert, waardoor koolstofdioxide in het water kan oplossen en zuurstof kan diffunderen. Het is bekend dat veel insecten, spinnen en planten onder water kunnen overleven dankzij luchtlagen die als kieuwen fungeren.
De sterneusmol en de waterspitsmuis blazen en ademen ook bellen onder water, maar men denkt dat ze dit doen als een manier om te ruiken terwijl ze onder water zijn.
Onderwerpen: