Telegram-baas Pavel Durov is door de Franse rechterlijke macht aangeklaagd wegens het naar verluidt toestaan van criminele activiteiten op de berichten-app, maar hij ontkwam aan de gevangenis op een borgtocht van 5 miljoen euro.
De in Rusland geboren multimiljardair, die het Franse staatsburgerschap heeft, werd vrijgelaten op voorwaarde dat hij zich twee keer per week op een politiebureau zou melden en in Frankrijk zou blijven, zei de Parijse aanklager Laure Beccuau in een verklaring.
De aanklachten tegen Durov omvatten onder meer medeplichtigheid aan de verspreiding van seksuele afbeeldingen van kinderen en een aantal andere vermeende schendingen van de berichtenapp.
Durov, 39, werd zaterdag gearresteerd op de luchthaven Le Bourget, buiten Parijs, op verdenking van het niet optreden tegen illegale inhoud op de dienst, waaronder het delen van seksuele afbeeldingen van kinderen, drugshandel en fraude.
Zijn verrassende arrestatie heeft de strafrechtelijke aansprakelijkheid van Telegram, een populaire app met ongeveer een miljard gebruikers, onder de aandacht gebracht en een debat op gang gebracht over de vrijheid van meningsuiting en censuur door de overheid.
Gespecialiseerde Franse rechercheurs op het gebied van cybercriminaliteit en fraude maakten eerder deze week bekend dat de arrestatie van Durov deel uitmaakte van een uitgebreid onderzoek naar het onvermogen van de berichtenapp om vermeende criminele activiteiten te matigen.
In een verklaring op zondag zei Telegram dat het voldoet aan de wetgeving van de Europese Unie en dat de gematigdheid ervan “binnen de industrienormen ligt en voortdurend verbetert”.
“De CEO van Telegram, Pavel Durov, heeft niets te verbergen en reist vaak door Europa”, aldus het rapport. “Het is absurd om te beweren dat een platform of de eigenaar ervan verantwoordelijk is voor het misbruik van dat platform.”
Durov, een zelfbenoemde libertariër die zichzelf vaak de ‘Rus Mark Zuckerberg’ noemt, woont in Dubai, waar het hoofdkantoor van Telegram is gevestigd, en heeft het staatsburgerschap van Frankrijk en de Verenigde Arabische Emiraten.
Hij zei onlangs dat hij probeerde zich in Berlijn, Londen, Singapore en San Francisco te vestigen voordat hij voor Dubai koos, dat hij prees vanwege het zakelijke klimaat en de ‘neutraliteit’.
Telegram wordt al geruime tijd nauwlettend in de gaten gehouden door wetshandhavingsinstanties over de hele wereld vanwege het vermeende gebruik ervan door terroristische organisaties, drugshandelaren, wapenhandelaren en extreem-rechtse extremistische groeperingen voor communicatie, rekrutering en coördinatie.
In een zeldzaam interview met de Financial Times in maart zei Durov, die naar schatting ruim 9 miljard dollar waard is, materiaal over kindermisbruik en publieke oproepen tot geweld ‘rode lijnen’ voor Telegram.
Maar hij heeft ook herhaaldelijk het minimale moderatiebeleid van het platform en de toewijding aan de vrijheid van meningsuiting gepromoot, waarbij hij opschept dat zijn bedrijf slechts 30 fulltime ingenieurs in dienst heeft.
Durov is er grotendeels in geslaagd de publieke kritiek te ontwijken waarmee topmanagers van andere technologiebedrijven, zoals Elon Musk en Mark Zuckerberg, worden geconfronteerd. Hij gaf zelden interviews en gaf er de voorkeur aan zijn ascetische levensstijl te laten zien aan volgers op Instagram, waar hij af en toe shirtloze foto’s deelt. Vorige maand vertelde hij zijn volgers op sociale media dat hij inmiddels ruim honderd biologische kinderen als spermadonor heeft.
Durov verliet Rusland in 2014 nadat hij weigerde te voldoen aan de eisen van het Kremlin om oppositiegroepen op het sociale netwerk VK te sluiten dat hij op 22-jarige leeftijd had opgericht. Hij werd gedwongen VK te verkopen na een geschil met aan het Kremlin gelieerde eigenaren en richtte zijn aandacht op Telegram, een app die hij in 2013 samen met zijn broer Nikolai oprichtte.
Rusland probeerde Telegram in 2018 te verbieden, maar hief alle beperkingen op het platform op nadat de Russische autoriteiten zeiden dat Durov bereid was mee te werken in de strijd tegen terrorisme en extremisme.
Hoewel Durov zichzelf af en toe heeft gepresenteerd als een Russische balling, blijkt uit gelekte grensgegevens van de Guardian dat hij het land tussen 2015 en 2021 meer dan vijftig keer heeft bezocht, wat aanleiding gaf tot hernieuwde speculaties over zijn banden met het Kremlin.
Russische functionarissen bestempelden de arrestatie van Durov als politiek gemotiveerd, een bewering die krachtig werd ontkend door de Franse president Emmanuel Macron.
Er werden ook vragen gerezen over het tijdstip en de omstandigheden van Durovs detentie, vooral of hij wist dat Paris een bevel tegen hem had uitgevaardigd.
De krant Le Monde meldde dat Durov verschillende keren bijeenkwam voordat hij in 2021 het Franse staatsburgerschap kreeg op grond van een speciale procedure die gereserveerd was voor degenen die geacht werden een speciale bijdrage aan Frankrijk te hebben geleverd.
De Wall Street Journal meldde dat Macron in 2018 had voorgesteld dat Durov het hoofdkantoor van Telegram naar Parijs zou verplaatsen, wat Durov naar verluidt had geweigerd.