Als je geld op de bank zet, lijkt het alsof het daar gewoon ligt, klaar om te worden opgenomen. In werkelijkheid verdient uw instelling geld met uw geld door het elders uit te lenen, bijvoorbeeld aan fossielebrandstofbedrijven die de klimaatverandering aanjagen, maar ook aan industrieën met een hoge uitstoot, zoals de productiesector.
Dus alleen al door geld op uw bankrekening achter te laten, draagt u onbewust bij aan de verergering van rampen over de hele wereld. Volgens een nieuwe analyse genereert de gemiddelde Amerikaan voor elke duizend dollar die hij spaart indirect een uitstoot die gelijk staat aan het jaarlijks vliegen van New York naar Seattle. “We kijken niet echt naar hoe de banken het geld gebruiken dat we elke dag op onze betaalrekening bewaren, waar dat geld daadwerkelijk circuleert”, zegt Jonathan Foley, uitvoerend directeur van Project Drawdown, die de analyse publiceerde. “Maar als we onder de motorkap kijken, zien we dat er veel fossiele brandstoffen zijn.”
Door over te stappen naar een klimaatbewuste bank kun je die uitstoot met ongeveer 75 procent terugdringen, zo blijkt uit het onderzoek. Als je 8.000 dollar (het gemiddelde bedrag voor Amerikaanse consumenten) zou verschuiven, zou je indirecte uitstootreductie twee keer zo groot zijn als de directe uitstoot die je zou vermijden door over te stappen op een vegetarisch dieet.
Met andere woorden: jij als individu hebt een ecologische voetafdruk – autorijden, vlees eten, een gasfornuis gebruiken in plaats van een warmtepomp – maar jouw geld Ook het heeft een ecologische voetafdruk. Bankieren is dus een ondergewaardeerde maar krachtige manier voor klimaatactie op grote schaal. “Niet alleen elke vier jaar stemmen, of niet zomaar de hamburger overslaan, maar waar mijn geld zit, dat is heel belangrijk”, zegt Foley.
Net zoals je geld kunt lenen bij een bank, denken fossiele brandstofbedrijven en bedrijven die die industrie ondersteunen na over de aanleg van pijpleidingen en andere infrastructuur. “Zelfs als het geen nieuwe pijpleidingen aanlegt, zal een fossielebrandstofbedrijf alleen zijn reguliere activiteiten kunnen uitvoeren – of het nu het netwerk van benzinestations onderhoudt dat het bezit, of het onderhouden van bestaande pijpleidingen, of het betalen van zijn werknemers – het zal geld nodig hebben om doe dat”, zegt Paddy McCully, senior analist bij Reclaim Finance, een NGO die zich richt op klimaatactie.
De behoefte van een fossielebrandstofbedrijf aan deze kredieten varieert van jaar tot jaar, gezien de fluctuerende prijzen van die brandstoffen. Dat is waar Jij, daar komt de consument. “Het geld dat een individu op zijn bankrekening stort, stelt de bank in staat geld te lenen aan bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken”, zegt Richard Brooks, directeur klimaatfinanciering bij Stand.earth, een groep die milieurechtvaardigheid en klimaatbelangen behartigt. “Als je naar de top tien van banken in Noord-Amerika kijkt, lenen zij elk jaar tussen de 20 en 40 miljard dollar aan bedrijven in fossiele brandstoffen.”
Uit een nieuw rapport blijkt dat de elf grootste Amerikaanse banken gemiddeld 19,4 procent van hun portefeuilles uitlenen aan koolstofintensieve industrieën. (De American Bankers Association heeft niet onmiddellijk gereageerd op een verzoek om commentaar op dit verhaal.) Voor alle duidelijkheid: olie-, gas- en kolenbedrijven zouden deze brandstoffen niet kunnen blijven produceren – terwijl de mensheid de CO2-uitstoot dramatisch en snel moet verminderen – zonder deze leningen. Nieuwe projecten op het gebied van fossiele brandstoffen zijn niet slechts tijdelijke ondernemingen, maar zullen jarenlang blijven functioneren, waardoor een bepaalde hoeveelheid toekomstige emissies wordt vastgelegd.
Tegelijkertijd, zegt Brooks, zijn de grote banken dat ook onderstaand– financiering van de groene economie. Als beschaving investeren we in de verkeerde soort energie als we de verergerende gevolgen van de klimaatverandering willen voorkomen. Ja, 2022 was het eerste jaar waarin de klimaatfinanciering de grens van een biljoen dollar overschreed. “Het alarmerende aspect is echter dat de financiering van de klimaatverandering zo snel mogelijk met minstens vijf keer per jaar moet worden verhoogd om de ergste gevolgen van de klimaatverandering te verzachten”, zegt Valerio Micale, senior manager van het Climate Policy Initiative. “Een nog kritischer overweging is dat deze kosten, die in 2050 zouden oplopen tot 266 biljoen dollar, verbleekt in vergelijking met de kosten van inactiviteit, die in dezelfde periode op ruim 2.000 biljoen dollar worden geschat.”
Kleinere banken zullen in ieder geval minder snel geld verstrekken aan de fossiele brandstoffenindustrie. Een kredietvereniging opereert lokaaler, waardoor het veel minder waarschijnlijk is dat er geld beschikbaar komt voor bijvoorbeeld een nieuwe pijplijn. “De grote bedrijven op het gebied van fossiele brandstoffen gaan voor hun financiering naar de grote banken”, zegt Brooks. “Ze vragen om leningen van honderden miljoenen dollars, soms zelfs miljarden dollars, en een kredietvereniging zou dat niet kunnen bieden.”
Dit maakt bankieren een unieke krachtige hefboom als het gaat om klimaatactie, zegt Foley. Vergeleken met vegetarisch of veganistisch gaan om de grote CO2-uitstoot die gepaard gaat met de veehouderij te vermijden, is het geld gemakkelijk te verplaatsen. “Als veel mensen hun financiële instellingen gaan vertellen dat ze niet echt willen deelnemen aan investeringen in fossiele brandstoffen, trekt dat langzaam kapitaal weg van wat beschikbaar is voor fossiele brandstoffen”, zegt Foley.
Hoewel het nieuwe rapport niet zo ver ging dat het de leengewoonten van duizenden banken in de VS uitvoerig analyseerde, zegt Foley dat het aantal banken dat bewust niet in fossiele brandstoffen investeert, groeit. Als u niet zeker weet waar uw bank in belegt, kunt u dit altijd vragen. “Ik denk dat als mensen horen dat we kapitaal moeten verschuiven van fossiele brandstoffen naar klimaatoplossingen, ze waarschijnlijk denken dat alleen Warren Buffett dat kan doen”, zegt Foley. “Dat is niet helemaal waar. We kunnen het allemaal een beetje.”
Dit verhaal verscheen oorspronkelijk op wired.com.