Amerikaans schieten op gewapende Houthi’s vergroot het risico van scheepvaart in de Rode Zee

Helikopters van de Amerikaanse marine hebben zondag in de Rode Zee vuur gewisseld met de Jemenitische Houthi-militanten, aldus het Amerikaanse Centrale Commando, in een grote escalatie van de spanningen op een van de drukste scheepvaartroutes ter wereld, die deel uitmaakt van de regionale overloop van de Israëlische oorlog in de Gazastrook.

Het incident vond zondagochtend plaats toen Houthi-militanten in vier kleine boten de onder Singaporese vlag varende, Deense Maersk Hanghzou naderden en vuur wisselden met het beveiligingsteam aan boord, zei Centcom in een verklaring. Nadat de militanten op Amerikaanse helikopters hadden geschoten als reactie op een noodoproep van het schip, schoten de helikopters terug, waarbij drie van de vier Houthi-boten tot zinken werden gebracht en hun bemanningsleden omkwamen, aldus het rapport.

De helikopters, die werden uitgezonden vanaf de USS Eisenhower en USS Gravely, raakten niet beschadigd, voegde het eraan toe, en er raakte geen Amerikaans personeel gewond. Een woordvoerder van het Houthi-leger zei dat tien leden van de beweging dood of vermist waren.

Wie zijn de Houthi’s en waarom vallen ze schepen in de Rode Zee aan?

De Houthi’s, een door Iran gesteunde militante groep die Noord-Jemen controleert, vallen sinds oktober de commerciële scheepvaart aan als vergelding voor het militaire offensief van Israël in Gaza. Ze zeiden dat hun zee-aanvallen – tegen schepen van Israëlisch eigendom of schepen met bestemming Israël – zouden doorgaan totdat de belegering van Gaza zou worden opgeheven.

Hun campagne viel samen met aanvallen van andere door Iran gesteunde militante groepen in Libanon en Irak, gericht op Israël of zijn nauwste militaire en politieke bondgenoot, de Verenigde Staten.

Maar de Houthi’s hebben ervan afgezien de Amerikaanse strijdkrachten rechtstreeks in te schakelen, zelfs toen de regering-Biden het voortouw nam bij de aankondiging van de vorming van een marinecoalitie om de Jemenitische militanten tegen te gaan. Het vuurgevecht van zondag leek de eerste directe confrontatie tussen Amerikaanse troepen en de Houthi’s te zijn sinds 7 oktober, toen Hamas-militanten Israël binnentrokken, waarbij 1.200 mensen omkwamen en 240 gijzelaars werden gegijzeld.

De militaire verklaring van de Houthi kondigde zondagavond ‘het martelaarschap en het verlies van tien leden van onze zeestrijdkrachten als gevolg van Amerikaanse agressie’ aan.

‘Amerika’s vijand’, voegde de verklaring eraan toe, ‘draagt ​​de gevolgen van de misdaad en de gevolgen ervan.’

Het vuurgevecht van zondag vond plaats uren nadat een andere raket de Maersk Hanghzou in de Rode Zee trof Centcom. Als reactie op die aanval, die zaterdagavond plaatsvond, schoot Gravely twee anti-scheepsballistische raketten neer die waren afgevuurd vanuit door de Houthi’s gecontroleerde gebieden in Jemen, zei Centcom, eraan toevoegend dat er geen meldingen waren van gewonden.

Maersk zei na de tweede aanval in een verklaring per e-mail dat alle transits in het gebied 48 uur lang werden uitgesteld. Het voegde eraan toe dat de Maersk Hangzhou onderweg was van Singapore naar de Egyptische haven Suez toen de aanvallen plaatsvonden en dat de bemanning veilig was gemeld.

Het besluit van Maersk om de levering van zondag uit te stellen kwam drie dagen nadat het de hervatting van de doorvoer door het gebied had aangekondigd, daarbij verwijzend naar de veiligheidsbescherming die werd geboden door de door de VS geleide maritieme coalitie.

De VS zijn op zoek naar partners om schepen te beschermen na de aanval op de Rode Zee

Andere bedrijven houden de voortgang van Maersk nu nauwlettend in de gaten. John Kartonas, managing partner bij Breakwave Advisors, een onderzoeksbureau dat zich richt op toeleveringsketens en scheepvaart, zei dat als Maersk besluit de huidige pauze met enkele dagen te verlengen, anderen in de sector waarschijnlijk zullen volgen.

Na de Hutu-aanval veranderden veel van de enorme schepen die ongeveer 12 procent van de wereldhandel via het Suezkanaal vervoeren, van koers en namen in plaats daarvan de lange route rond zuidelijk Afrika.

Maar liefst twaalf op de veertien containerschepen en een groot deel van de olie- en gastankers nemen de belangrijkste route tussen de Middellandse Zee en de Rode Zee – wat de reis tussen de Aziatische en Europese wateren, en tussen Azië en delen van de Atlantische Oceaan, verkort. met duizenden kilometers – in plaats daarvan naar het zuiden, zei Everstream Analytics, dat toeleveringsketens analyseert, in december.

Het incident van zondag onderstreepte de risico’s voor grote rederijen, wier activiteiten een krachtig effect hebben op de wereldeconomie, ondanks Amerikaanse inspanningen om de waterweg te beschermen.

“Dit is absoluut een escalatie die de zaken zal veranderen”, zegt Robert Khachatryan, CEO van Freight Right Global Logistics in Los Angeles.

“Veel schepen varen door de Rode Zee en het Suezkanaal”, zei hij. “Een leger dat elk van hen volgt, gaat gewoon niet gebeuren. Zelfs als ze begeleid worden, kunnen ze nog steeds van binnenuit met raketten worden beschoten.”

Analisten zeggen dat de verzendkosten al op weg waren om in 2024 wereldwijd te stijgen, om redenen die niet allemaal verband houden met het Midden-Oosten. De prijzen van havens in Azië tot aan de Middellandse Zee zijn al gestegen van ongeveer $1.500 per container in oktober naar $2.500 per container nu, zegt Margaret Kidd, programmadirecteur en universitair hoofddocent supply chain en logistiek aan de Universiteit van Houston.

De risico’s worden volgens Kidd groter in een tijd waarin de scheepvaart zich herstelt van de uitdagingen van de pandemie en de kosten voor het vervoer van goederen over de hele wereld zijn gestegen.

De Houthi-aanvallen hebben de reputatie van de militante beweging in Jemen en het hele Midden-Oosten versterkt, te midden van wijdverbreide afkeer tegen het Israëlische offensief, dat volgens het ministerie van Volksgezondheid bijna 22.000 Palestijnen in Gaza heeft gedood.

Een Amerikaans schip schiet drones neer in de Rode Zee, zo maakte het Centraal Commando bekend

De Houthi-aanvallen hebben de regering-Biden voor een dilemma gesteld, deels omdat Saoedi-Arabië, een nauwe Amerikaanse partner, probeert een vredesovereenkomst te sluiten met de Houthi’s, in een poging formeel een einde te maken aan de militaire interventie van het koninkrijk in de lange burgeroorlog in Jemen. Escalerende vijandelijkheden tussen de VS en de Houthi’s zouden deze inspanningen kunnen verstoren.

De Houthi’s ‘weten dat de Amerikanen niet willen escaleren’ vanwege de Saoedisch-Jemenitische gesprekken, zegt Mohammed Basha, senior Midden-Oostenanalist bij Navanta, een risicobeoordelingsgroep. “Ze zitten op een goede plek.”

De beweging, wier antipathie jegens Israël en de Verenigde Staten al tientallen jaren deel uitmaakt van haar ideologie, zou na de gebeurtenissen van zondag kunnen besluiten de confrontatie met de VS op te voeren, voegde hij eraan toe, en zich onder meer te richten op Amerikaanse marineschepen zoals torpedobootjagers.

Het Witte Huis kreeg ook te maken met druk van Israëlische en Amerikaanse wetgevers om de Houthi-dreiging vanuit de Rode Zee krachtiger aan te pakken.

Afgevaardigde Michael R. Turner (R-Ohio), voorzitter van de House Intelligence Committee, zei zondag op ABC’s ‘This Week’ dat de regering-Biden ‘zeer timide is geweest in haar reactie op de escalatie in Iran’.

“De regering reageert nog steeds niet op de Houthi-escalatie in het gebied”, zei hij. Het Witte Huis “zal de operaties in Jemen moeten herzien, waar de capaciteiten weerklinken, waar Iran ze blijft herladen terwijl ze commerciële scheepvaartgebieden aanvallen en het Amerikaanse leger in gevaar brengen”, voegde hij eraan toe.

Er waren zondag geen tekenen dat de militaire operaties van Israël in Gaza – de genoemde reden voor de Houthi-aanvallen – ten einde liepen. Het ministerie van Volksgezondheid van Gaza maakte zondagmiddag vroeg bekend dat 150 mensen waren omgekomen bij Israëlische aanvallen in de afgelopen 24 uur, wat het totale aantal doden in Gaza sinds 7 oktober op 21.822 brengt.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei zaterdag dat de oorlog in Gaza “nog vele maanden zal voortduren” – in navolging van de opmerkingen van de stafchef van het Israëlische leger – totdat de “absolute overwinning” is behaald.

Een lid van zijn regering, Bezalel Smotrich, de extreemrechtse minister van Financiën, zei zondag in een interview dat Israël de immigratie van Palestijnen in Gaza moet ‘aanmoedigen’. Er bestaat angst onder de Palestijnen dat Israël van plan is hen met geweld uit de enclave te verdrijven.

“Het hele gesprek over wat er zal gebeuren na de oorlog zal anders zijn als er 100 of 200 duizend Arabieren in Gaza zijn en niet 2 miljoen”, zei hij in een interview met de Israëlische legerradio.

Fahim rapporteerde vanuit Istanbul, Sands vanuit Londen en Pietsch en Halper vanuit Washington. Ali Al-Mujahed in Sana’a, Jemen, en Pradnya Joshi in Washington hebben bijgedragen aan dit rapport.