Het was 1984, Duitsland werd verdeeld in het kapitalistische Westen en het Communistische Oosten, waar Matzke woonde, toen twee brieven haar opvielen in de postsorteerkamer. Het werd verzonden door kinderen uit Oost-Berlijn en Saksen, ook naar het oosten, en was geadresseerd aan Weihnachtsmann (Santa Claus) in Himmelpfort, ongeveer 80 kilometer ten noorden van de hoofdstad Berlijn gelegen.
“Ik kon mezelf er niet toe brengen ze weg te gooien”, herinnert de nu 64-jarige zich. Nadat ze een collega had gevraagd of de brieven aan de kerstman vroeg waren aangekomen, kreeg ze te horen dat ze waren opgeslagen. In de hoop wat seizoensmagie te verspreiden, reageerde Matzke namens de Kerstman en werd Himmelpforts eerste “engel”.
Het bericht verspreidde zich en in de daaropvolgende vier jaar kwamen er steeds meer brieven binnen. Zij en haar collega’s beantwoordden elk jaar in december ongeveer 75 brieven. Toen de Berlijnse Muur viel en Duitsland herenigd werd, werd het stroompje een vloedgolf en kwamen er in de aanloop naar Kerstmis elke dag duizenden brieven binnen.
In 1995 had Deutsche Post, de binnenlandse postdienst van Duitsland, twee assistenten in dienst. Tegenwoordig is dat aantal toegenomen tot twintig om meer dan 300.000 brieven uit 60 landen te kunnen verwerken – inclusief Amerikaanse steden van New York tot Philadelphia tot San Diego, waar kinderen de Noordpool blijkbaar hebben opgegeven.
Terwijl kerstliederen op de radio spelen, zitten vier engelen gekleed in glanzende gouden gewaden rond een tafel in een feestelijke post, versierd van vloer tot plafond. Sinds half november werken ze onvermoeibaar door krat na krat met brieven om ervoor te zorgen dat iedereen een antwoord krijgt tegen de middag van kerstavond – wanneer de cadeaus traditioneel in Duitsland worden bezorgd. Hun werk wordt alleen onderbroken door sporadische uitroepen van een bijzonder artistieke of onderhoudende brief.
Voorbij zijn de dagen van handgeschreven reacties, maar de gedrukte reactie, gemaakt met de hulp van Matzke, bootst op zijn minst het cursieve handschrift na (in het Duits of Engels). De adressen op de enveloppen zijn met de hand geschreven.
Verlangens van de afgelopen decennia hebben veranderende tijden en trends weerspiegeld. Van het hopen op de nieuwste snufjes tot het verlangen om oma en opa te zien tijdens de pandemiejaren. Sommige raken echter nooit uit de mode. In 2022 waren de belangrijkste wensen een goede gezondheid voor het gezin, vrede in de wereld, een witte kerst, poppen en auto’s.
In een laatste wanhopige poging voor de grote dag staat zelfs de Kerstman – gekleed in zijn iconische felrode vloerlange jurk – klaar om de last te verlichten. Een zachte klop zet hem ertoe aan zijn werk te verlaten en het raam te openen waar Max, zes jaar oud, zijn brief komt inleveren na een rit van drie uur met zijn grootouders vanuit de stad Bitterfeld.
Twee grote ogen kijken onder een met regen doordrenkte jas naar buiten en worden groter bij het zien van de Kerstman in het raam. Max haalt diep adem en barst los in een vertolking van het kerstlied: “So viel Heimlichkeit in der Weihnachtszeit” (Zoveel gezelligheid/mysterie met Kerstmis). Zijn verlanglijstje is alleen voor de ogen van de Kerstman.
“Na al die jaren is dat genoeg beloning en motivatie om de magie voort te zetten. Vooral vandaag, nu de dagen zo snel voorbijgaan’, zei de Kerstman, terwijl hij terugkeerde naar zijn bureau met een bord met feestelijke lekkernijen. “Een deel van de snoepjes komt voor de kinderen. Ze weten wat de Kerstman leuk vindt”, lacht hij, terwijl hij op zijn buik klopt.
Himmelpfort is een van de zeven kerstpostkantoren in heel Duitsland en blijft de grootste en enige locatie in de oostelijke regio van het land. Maar het zijn niet alleen de kerstmannen die in Duitsland verlanglijstjes ontvangen. Afhankelijk van het huishouden en de plaatselijke traditie schrijven kinderen misschien ook naar Sinterklaas of het Christuskind – een engelachtige figuur in een golvende jurk met blond, krullend haar.
Voor het grootste deel worden traditioneel protestantse gebieden in het noorden en oosten bezocht door de Kerstman, terwijl traditioneel katholieke gebieden in het westen en zuiden een telefoontje krijgen van het Christuskind. Het werk van St. Nick was op 6 december, zijn feestdag, voltooid.
“Er is geen concurrentie”, lacht de Kerstman. ‘Dit zijn slechts regionale verschillen. Maar Sinterklaas bleef geweldig.”
Na bijna 40 jaar lang kerstverlanglijstjes te hebben beantwoord, zijn baas Angel Matzke en haar mede-engelen niet van plan hun baan binnenkort op te geven.
“Het is geweldig wat dit is geworden”, zei Matzke. “Mensen zouden het kunnen opgeven. Maar daarom moet ieder kind een brief terugkrijgen, anders geloven we niet meer.”