Astronauten voeren zoveel buitenaardse experimenten uit op het International Space Station (ISS). Ze gebruiken een speciaal gebouwde röntgentelescoop om verre dode sterren te bestuderen, deeltjes uit de ruimte te verzamelen en kristallen te laten groeien die helpen bij het maken van nieuwe medicijnen. Maar ze proberen ook experimenten die zo eenvoudig zijn dat ze kunnen worden uitgevoerd met materialen die je thuis hebt. Het enige verschil is dat hun huis zich in microzwaartekracht bevindt.
Microzwaartekracht maakt het leven in het ISS zo uniek. Dit fenomeen wordt vaak “nul zwaartekracht” genoemd, wat eigenlijk een verkeerde benaming is. De zwaartekracht is er zeker nog steeds en heeft invloed op het ruimtestation. Sterker nog, het is de reden dat het station in een baan om de aarde blijft draaien! Door de baan van het ISS lijkt het er echter op dat astronauten aan boord niet onderhevig zijn aan de zwaartekracht, waar ze gewichtloos zweven en speciale bekers moeten gebruiken om de vloeibare inhoud buiten te houden.
Dit verschil in zwaartekracht in het ISS heeft invloed op bijna alles wat je maar kunt bedenken: hoe het menselijk lichaam werkt, hoe vloeistoffen bewegen, hoe planten groeien, hoe voedsel kookt. Het ISS is natuurlijk een geweldige plek om de wetten van de natuurkunde en de grenzen van de biologie te testen en te zien wat er anders is in de ruimte.
Geladen waterdeeltjes wervelen rond een breinaald en demonstreren elektrostatische processen in de ruimte. Krediet: NASA
Sommige experimenten brengen gewone aardse materialen naar het station om te zien hoe we ons kunnen aanpassen aan het leven daarboven. Net zoals je bijvoorbeeld planten in je tuin kunt laten groeien, hebben NASA-astronauten de neiging om plantenbakken ter grootte van een bagage mee te nemen om te proberen voedsel te verbouwen, zodat ze in de ruimte over verse groenten kunnen beschikken. Het grootste verschil? Uw tuinplanten kunnen zonlicht gebruiken, maar ruimteplanten hebben gespecialiseerde LED’s nodig om ervoor te zorgen dat ze het juiste soort licht krijgen om te overleven en te gedijen. De astronauten mochten zelfs een salade eten van de sla die ze verbouwden – en zoals elke huistuinier weet, is er niets bevredigender dan het eten van de vruchten van je werk!
In het ISS zetten astronauten zoals Don Pettit (die onlangs weer naar de ruimte reisde) in hun vrije tijd soms zelfs experimenten op met behulp van alledaagse materialen uit hun persoonlijke kits. Deze experimenten vergelijken soms processen die we gewend zijn op aarde te zien gebeuren, zoals het maken van ijsblokjes in een vriezer, maar zonder de typische zwaartekracht van de aarde. De volgende keer dat je naar de ijsbak gaat, zoek dan naar de kleine witte belletjes; die vormen zich niet in het ISS, zoals Pettit ontdekte tijdens een van zijn tests.
Ook gooide hij zout, suiker en koffie in de zak en schudde alles door elkaar. Thuis krijg je dan gewoon een vreemde mix van kruiden, maar in de ruimte zijn de kleine korreltjes samengeklonterd op een manier die eigenlijk een van de eerste stappen van planeetvorming simuleert (hoe kleine stukjes materiaal samenklonteren tot grotere stukken , die vervolgens groter en groter kunnen worden, meer kunnen verzamelen totdat ze planeten worden).
Een van zijn experimenten die je eigenlijk thuis kunt doen – astrofotografie – alleen vanuit een heel ander gezichtspunt. Astronauten zoals Pettit brengen vaak camera’s mee om van veraf foto’s van de aarde te maken, wat in feite nuttig kan zijn voor het begrijpen van klimaatpatronen en andere gebeurtenissen in onze wereld. Misschien kun je de kromming van de aarde niet zien tijdens astrofotografie in je achtertuin, maar met de juiste apparatuur kun je nog steeds een aantal verbazingwekkende bezienswaardigheden zien.