Beelden van rebellenstrijders in Soedan die brandende huizen verheerlijken en gevangenen martelen, zouden door internationale rechtbanken kunnen worden gebruikt om oorlogsmisdaden te vervolgen, vertelden waarnemers aan de Guardian.
Strijders van de Rapid Support Force (RSF), een paramilitaire groepering, zijn ervan beschuldigd het afgelopen jaar een campagne van etnische zuivering in Soedan te hebben gevoerd in een poging de controle over het land te grijpen.
Toen de RSF de westelijke regio van Darfur in beslag nam, lijken strijders hun daden te hebben gefilmd en op sociale media te hebben gepost. De zelfincriminerende video werd gezien door The Guardian en geverifieerd door het Center for Information Resilience (CIR).
Vragen en antwoorden
Wat gebeurt er in Soedan?
Show
Op 15 april 2023 braken er gevechten uit in Khartoem, de hoofdstad van Soedan, toen een escalerende machtsstrijd tussen de twee belangrijkste facties van het militaire regime uiteindelijk dodelijk werd.
Aan de ene kant bevinden zich de Soedanese strijdkrachten, die grotendeels trouw blijven aan generaal Abdel Fattah al-Burhan, de feitelijke heerser van het land. Tegen hem staan de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF), een groep milities die de voormalige krijgsheer-generaal Mohamed Hamdan Dagal, beter bekend als Hemedti, volgen.
De RSF werd oorspronkelijk opgericht door de voormalige dictator Omar al-Bashir als een Arabische counterinsurgency-militie genaamd de Janjaweed, die al snel synoniem werd met wijdverbreide misdaden. In 2013 transformeerde Bashir de groep in de RSF en zette ze in om een nieuwe opstand in Zuid-Darfur neer te slaan.
Volgens VN-functionarissen heeft het conflict Soedan in “een van de ergste humanitaire nachtmerries in de recente geschiedenis” gestort. Het veroorzaakte de ergste ontheemdingscrisis ter wereld, waarbij meer dan 8 miljoen mensen binnen en over de grenzen van Soedan werden verspreid. Bijna 2 miljoen mensen zijn naar de buurlanden gevlucht, waardoor de druk op Tsjaad en Zuid-Soedan toeneemt.
De beelden zouden bewijsmateriaal kunnen worden voor onderzoekers van oorlogsmisdaden, zeggen waarnemers, nadat het Internationaal Strafhof vorig jaar een oproep deed voor visueel en audiobewijs vanuit Darfur.
“Het is iemand die zichzelf beoordeelt. Het is niet hetzelfde als een schuldbekentenis, maar in zekere zin is het een groot stukje van de puzzel die onderzoekers van oorlogsmisdaden moeten samenstellen”, zegt Alexa Koenig, medeoprichter van het Berkeley Protocol, bedoeld om een internationale standaard te creëren voor oorlogsmisdaden. het gebruik van sociale media om oorlogsmisdaden te onderzoeken.
Meer dan 10.000 mensen – voornamelijk uit de Afrikaanse Masalieten-etnische gemeenschap – kwamen om in de stad El Geneina in Darfur tijdens twee perioden van hevige gevechten in 2023. Een VN-onderzoek ontdekte later een massagraf van tientallen Masalitische burgers die naar verluidt door de RSF waren vermoord.
In een video die in juni 2023 door een pro-RSF op X werd gedeeld tijdens de overname van de stad, is een strijder te zien die voor het huis van sultan Masalit staat en zegt: “geen Masalit meer… alleen Arabieren”.
Een andere video die vanuit de stad werd gedeeld nadat deze door de RSF in beslag was genomen, was van iemand die door lege straten liep. Hij roept de bevolking honden en wijst naar dode lichamen die midden op straat liggen en zegt dat ze als barricade dienen.
Andere video’s uit de stad Ardamata, nabij El Geneina, in november 2023 laten zien hoe mannen in RSF-uniformen groepen mensen oppakken en beledigingen naar hen schreeuwen. In één video houdt een man in uniform een camera vast alsof hij een selfie maakt, terwijl strijders vlak naast hem een gedetineerde man slaan en hem met een geweer slaan.
De video laat iets zien van wat er ter plaatse gebeurde in delen van de regio Darfur in West-Soedan, waar journalisten en activisten het geweld niet veilig konden documenteren.
“We bevinden ons in een situatie waarin pestkoppen worden gefilmd, wat ons bewijs geeft van wat er aan de hand is, terwijl we over het algemeen niet veel informatie hebben”, zegt Alessandro Accorsi, senior analist bij de NGO-crisisgroep.
“Ze kunnen het doen omdat ze waarschijnlijk een beetje bang zijn voor de gevolgen en omdat de mogelijkheid van een aanklacht ruimschoots opweegt tegen de straf.”
Anouk Theunissen, van het Sudan Witness-project van CIR, zei dat ze tot nu toe duizenden open-sourceopnamen hebben verzameld en geverifieerd om informatie en gegevens te verschaffen voor toekomstige inspanningen om daders ter verantwoording te roepen.
na het promoten van de nieuwsbrief
Er bestaat een precedent voor het gebruik van beelden van daders. In de jaren negentig filmden Servische paramilitairen, bekend als de Scorpions, zichzelf terwijl ze Bosnische mannen en jongens executeerden in de buurt van Srebrenica, tijdens een bloedbad dat als genocide werd erkend.
De beelden werden verspreid op een beperkt aantal videobanden, waarvan er vele later werden vernietigd, maar sommige kwamen in handen van de Servische mensenrechtenadvocaat Nataša Kandić nadat een tip haar in staat stelde ze te bemachtigen en te gebruiken in rechtbanken voor oorlogsmisdaden. .
Onlangs lekten beelden uit Tadamon, een wijk in de Syrische hoofdstad Damascus, waarop burgers worden geëxecuteerd terwijl ze in een put stonden, uit bestanden op een laptop van de militaire inlichtingendienst van de overheid. Het is gebruikt bij pogingen tot vervolging onder universele jurisdictie – een principe dat het mogelijk maakt oorlogsmisdaden te vervolgen in andere landen dan waar ze hebben plaatsgevonden.
Terwijl Amjad Yousef, de officier van de militaire inlichtingendienst die de gevangenen neerschoot, bleef opereren vanuit een militaire basis in de buurt van Damascus, staat een medewerker genaamd Ahmad H, geïdentificeerd door een getuige in de video’s, sinds mei terecht in Duitsland. .
Experts zeggen dat misdaadvideo’s soms onder een kleine groep circuleren voordat ze worden gelekt, maar dat ze soms opzettelijk worden verspreid om potentiële toekomstige slachtoffers te intimideren.
“Ze doen dit om mensen te laten zien wie ze zijn”, zegt Adam Mousa Obama van Darfur Victim Support. ‘Ze zijn trots op zichzelf en hun misstanden. Ze zenden de boodschap uit dat je ons niet kunt verslaan, we zijn heel moedig, we weten hoe we moeten vechten.”