De tactiek achter het welkom op de rode loper van president Xi Jinping

Met pracht en praal verwelkomde China deze week meer dan vijftig Afrikaanse leiders in Peking voor een top om de banden te versterken in een tijd van toenemende politieke en economische onrust over de hele wereld.

“Het doet een beroep op hun ijdelheden”, zei Macharia Munene, een Keniaanse professor in internationale betrekkingen, tegen de BBC, verwijzend naar het welkom op de rode loper – onderbroken door het vermaak van dansers in kleurrijke kostuums – die aan de leiders werd gegeven.

De optiek is zorgvuldig gechoreografeerd, zodat de leiders het gevoel hebben dat het een ontmoeting van gelijken is.

Velen van hen – waaronder de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa en de Keniaanse William Ruto – hielden voorafgaand aan de top één-op-één ontmoetingen met hun Chinese tegenhanger Xi Jinping en toerden door Peking en andere steden die in het hart van de Chinese ontwikkeling staan.

Zoals professor Munene zegt, is het doel van China om de Afrikaanse leiders te laten zien dat “we in hetzelfde schuitje zitten, we zijn allemaal slachtoffers van het westerse imperialisme”.

Paul Frimpong, uitvoerend directeur van het in Ghana gevestigde Afrika-China Beleids- en Adviescentrum, zegt dat westerse mogendheden – evenals de olierijke Golfstaten – proberen de invloed van China in Afrika te evenaren.

“Er is veel belangstelling en concurrentie in en rond het potentieel van Afrika”, vertelt hij aan de BBC.

Cobus van Staden, medeoprichter van het China-Global South Project, schrijft dat China zijn best doet om zijn status als ontwikkelingsland te benadrukkenhet signaleren van solidariteit met Afrika en de rest van het Mondiale Zuiden.

“Het vermijdt de verveling van een constante focus op Amerikaanse en Europese hulp, met bijbehorende conditionaliteit en prediking”, voegt hij eraan toe.

De afgelopen twintig jaar heeft de Chinese diplomatie vruchten afgeworpen. Van alle landen in de wereld is het de grootste handelspartner van Afrika geworden.

Uit gegevens van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) blijkt dat een vijfde van de Afrikaanse export naar China gaat, waarvan het grootste deel metalen, minerale producten en brandstof omvat. Sinds 2001 is de export in Amerikaanse dollars verviervoudigd.

Voor Afrikaanse landen is China volgens het IMF ook de “grootste importbron” van industriële producten en machines.

Maar de handelsbalans is in de meeste gevallen sterk in het voordeel van China.

Dit is iets dat de heer Ramaphosa probeerde aan te kaarten tijdens zijn bilaterale ontmoeting met president Xi.

‘We willen het handelstekort terugdringen en de structuur van onze handel aanpakken’, zei de Zuid-Afrikaanse president.

In een gezamenlijke verklaring die daarna werd uitgegeven, stond dat “China heeft laten zien dat het bereid is de banencreatie te vergroten, daarbij verwijzend naar werkgelegenheidsconferenties van Chinese bedrijven om de lokale werkgelegenheid in Zuid-Afrika te bevorderen”.

Kenia daarentegen is op zoek naar meer krediet, ondanks een zware schuldenlast die bijna tweederde van zijn jaarlijkse inkomsten opslokt en onlangs aanleiding gaf tot straatprotesten nadat de regering nieuwe belastingen probeerde op te leggen om het begrotingstekort te financieren.

De heer Ruto hoopt financiering veilig te stellen voor verschillende infrastructuurprojecten, waaronder de voltooiing van een normaalspoorlijn (SGR) die de Keniaanse kust met buurland Oeganda zal verbinden, de aanleg van wegen en dammen, de oprichting van een farmaceutisch park en een technologiegedreven transportsysteem. voor de hoofdstad Nairobi.

Nadat China Nairobi met de havenstad Mombasa had verbonden, stopte China vier jaar geleden met de financiering van de controversiële SGR, wat ertoe heeft geleid dat de spoorlijnen eindigen in een veld buiten de stad Naivasha aan het meer.

Als belangrijke bilaterale kredietverstrekker aan veel Afrikaanse landen is China vaak onder de loep genomen vanwege zijn transacties, vooral de afgelopen jaren toen verschillende Afrikaanse landen, waaronder Ghana, Zambia en Ethiopië, met schulden kampten.

De houdbaarheid van de schulden staat centraal in de discussies op elk groot forum over de betrekkingen tussen China en Afrika, en dat zal waarschijnlijk ook het geval zijn op de laatste topconferentie, zegt Frimpong.

De schuldencrisis herinnert ons eraan dat buitenlandse mogendheden worden gemotiveerd door hun eigen belangen – en dat Afrikaanse staten hun economieën en financiën moeten verbeteren om hun afhankelijkheid daarvan te verminderen.

Dit is vooral het geval omdat het IMF voorspelt dat de economische groei van China zal blijven vertragen – en Afrikaanse landen aanbeveelt zich aan te passen door de regionale economische integratie te verdiepen en structurele hervormingen door te voeren om de lokale inkomens te verhogen.

Bovenal, zoals opgemerkt door Dr. Van Staden moeten Afrikaanse leiders “het fluwelen touwaspect van deze topconferenties overwinnen om hun eigen deals te sluiten, hun eigen voorwaarden vast te stellen en hun eigen partijen te organiseren.”