IOm zichzelf te dwingen om drie jaar geleden als paralympiër op te geven, moest de Afghaanse taekwondo-atlete Zakia Khudadadi een beproeving doorstaan die de meesten van ons moeilijk zouden kunnen doorgronden. Als gevangene in haar huis, een doelwit voor de terugkerende Taliban, werd ze pas nadat een wanhopige video-oproep viraal ging, op een van de laatste vluchten vanuit Kaboel op de een of andere manier het land uit gesmokkeld. Binnen een paar dagen nam ze deel aan Tokio.
“Ik denk dat iedereen nu mijn verhaal kent en met welke uitdagingen ik te maken kreeg”, zegt Khudadadi nu, terwijl ze bescheiden vertelt wat ze heeft meegemaakt. “Ik wist zelfs dat het na de opname misschien mogelijk was dat niemand mij zou komen steunen en dat het levensbedreigend voor mij was. Maar ik accepteerde dit risico: ik wilde het eerste meisje zijn op de Paralympische Spelen.”
Uiteindelijk bereikte Khudadadi haar doel. Ze kon meedoen aan het eerste Paralympische Taekwondo-toernooi in Tokio en werd daarmee de eerste Afghaanse vrouw die überhaupt op de Spelen verscheen sinds 2004. Maar dat was niet het einde van het verhaal. Khudadadi kon niet terugkeren naar haar huis, noch hopen haar land opnieuw te vertegenwoordigen.
Er zullen dit jaar geen vrouwen voor Afghanistan strijden op de Paralympische Spelen. Nu de omstandigheden in het land blijven verslechteren en de Verenigde Naties dit jaar meldden dat de Taliban nu de toegang tot werk, reizen en gezondheidszorg voor de helft van de bevolking beperken, moeten vrouwelijke atleten in het geheim trainen als ze dat überhaupt kunnen. Het Afghaanse Paralympische Comité zal één atleet sturen, een man, die toevallig aan taekwondo deelneemt.
Maar Khudadadi, die momenteel in Frankrijk woont, zal er ook zijn. Ze zal onder de vlag van het Refugee Paralympic Team meedoen in de categorie -47 kg. “Helaas waren er vóór mij geen andere meisjes op de Paralympische Spelen, en die hebben we momenteel ook niet”, zegt ze. “Maar na Tokio heb ik heel hard gewerkt en nu is het een eer en een kans om met het vluchtelingenteam voor Parijs te spelen. Ik wil mensen een bericht sturen.”
Het leven van Khudadadi is een matrix van uitdagingen. Ze is een gehandicapte vrouw (ze heeft één werkende arm), die gedwongen werd haar huis te verlaten. Bovendien wordt ze nu geconfronteerd met de moeilijkheden rond de vluchtelingenstatus in het Westen. “Helaas heb ik dezelfde ervaring gehad als anderen toen ik vluchteling werd”, zegt ze. ‘We moeten mensen duidelijk maken dat vluchtelingen recht hebben op asiel als ze hun land moeten ontvluchten vanwege de situatie waarin ze zich bevonden. We moeten mensen de realiteit laten begrijpen van wat vluchtelingen doormaken.”
Net als bij de Olympische Spelen zal Parijs de derde Paralympische Spelen zijn waar een vluchtelingenteam aanwezig is. Dit team vertegenwoordigt maar liefst 120 miljoen gedwongen ontheemden wereldwijd en zal het grootste ooit zijn, met acht atleten en twee gidslopers die strijden in zes sporten: para-atletiek, para-powerlifting, para-tafeltennis, para-taekwondo, para-triatlon en schermen in rolstoelen. .
Khudadadi wordt vergezeld door ervaren RPT-concurrent Ibrahim Al Hussein. Hussein, een vluchteling uit Syrië, arriveerde tien jaar geleden in Griekenland als een van de tienduizenden mensen die de burgeroorlog ontvluchtten. Hij deed eerst mee als zwemmer en was de RPT-vaandeldrager in Rio. Nu hij zichzelf heeft omgedoopt tot triatleet na het ongebruikelijke besef dat “ik oud word en niet kan concurreren met de nieuwe generatie in het zwemmen”, heeft hij een uniek perspectief op de groei van het team en de uitdagingen waarmee vluchtelingen worden geconfronteerd.
na het promoten van de nieuwsbrief
“Het dragen van de vlag was voor mij een geweldig moment en het opende deuren”, zegt hij. “Het was de eerste stap voor de vluchtelingenteams, het was een brief van hoop voor veel Paralympiërs om in zichzelf te geloven. Een prestatie voor mij [we can bring about] het gaat niet om medailles, het gaat om het veranderen van dingen en het veranderen van levens. Ik noem het geen team, ik noem het een familie, en het feit dat ik daar deel van uitmaak, heeft mijn leven op een geweldige manier veranderd.”
Het perspectief van Hussein is anders dan dat van Khudadadi. Hij heeft een ontspannen figuur, iemand die zich op zijn gemak voelt en ervaring heeft in zijn positie; een herinnering aan hoe het woord ‘vluchteling’ zoveel verschillende mensen en ervaringen omvat. Na tien jaar in Griekenland te hebben gewoond, zegt hij dat hij het land steunt dat zich in de frontlinie van de vluchtelingencrisis bevindt. “Met alle respect: ik geloof dat elk land het recht heeft zijn grenzen te verdedigen”, zegt hij. “Ondanks al mijn respect voor alle vluchtelingen, verdient niet iedereen het om vluchteling te zijn. Ik begrijp de regering van Griekenland.”
De Paralympische Spelen vieren menselijke prestaties en diversiteit. De RPT is hiervan een voorbeeld en wordt elke vier jaar steeds belangrijker. Het is ook een team dat medailles op het bord wil krijgen. Khudadadi won vorig jaar goud op het EK en een podiumplaats in Parijs is niet onmogelijk. “Ik ben erg blij en klaar om het vluchtelingenteam te vertegenwoordigen, omdat ik een vluchteling ben in Frankrijk”, zegt ze. “Ik hoop dat we allemaal een medaille kunnen krijgen om te laten zien hoe trots we zijn.”