Joy om te belonen, of neerslachtigheid over wat als? Dat is het raadsel van de zilveren medaillewinnaar, waar sommigen waarschijnlijk nog steeds mee worstelen na hun inspanningen op de Olympische Spelen in Parijs, een raadsel dat in de onmiddellijke nasleep op de gezichten van Josh Kerr en Matt Hudson-Smith stond geschreven. Verandert de motivatie voor goud in een obsessie na een bijna-ongeval?
“Het is voor elke atleet anders”, zegt Dame Katherine Grainger, vijfvoudig Olympisch roeimedaillewinnaar en nu voorzitter van UK Sport. “Ik won zilver waar het het grootste was ooit, mijn eerste medaille”, zegt ze, terwijl ze terugdenkt aan haar succes in Sydney 2000 bij de damesvierdubbel.
“We hebben nog nooit een medaille gewonnen bij het damesroeien voor Team GB. Het was ongelooflijk. Terwijl ik acht jaar later een zilveren medaille behaalde, wat hartverscheurend was omdat we dachten dat we die niet zouden kunnen waarmaken. De verwachtingen veranderen. Er is veel geduld en steun nodig voor terugkerende atleten. Ongeacht de uitslag is nu iedereen Olympiër en dat is een feest op zich.”
Maar het goud, dat Grainger uiteindelijk in Londen 2012 won, is belangrijk. Terwijl hij vorige week op BBC Radio 4’s Today-show sprak, gaf Grainger, hoewel tevreden met het totale aantal medailles van 65, toe dat hij “wat werk te doen” had op het gouden front, waarbij het aantal van Team GB van 14 het laagste was in 20 jaar. Er worden vragen gesteld over de financiering van de sport door UK Sport, die een beperkt rendement op de investering heeft opgeleverd. Boksen leverde bijvoorbeeld één brons op nadat het tijdens de cyclus van Parijs iets meer dan £ 12 miljoen had binnengehaald.
Grainger benadrukt dat het gebrek aan medailles niet gelijk staat aan een vermindering van de financiering voor sport. “Als je denkt: ‘Dit zijn teleurstellende wedstrijden, nu moeten we transformeren waarin we investeren’, dan is elke sport doodsbang voor bijvoorbeeld één slechte reeks resultaten.” Het legt te veel druk op individuele atleten die denken: ‘Als we niet presteren, kan dit het einde van onze sport zijn.’
“Het is onmogelijk dat we onmiddellijk een reactie krijgen, dat er een resultaat is, dus de volgende beslissing wordt onmiddellijk genomen. Het is een veel gezonder gesprek dan dat.”
De financiën zijn de laatste tijd lastig geweest voor UK Sport. In april berichtte de Times over een verklaring van Sally Munday, de directeur van de organisatie, aan nationale bestuursorganen waarin zij plannen aankondigde om een kwart van het personeel te ontslaan. Munday schreef: “Wij geloven niet dat we namens u bij uw regering een geloofwaardig pleidooi kunnen houden voor meer investeringen, tenzij we allemaal onze rol spelen en aanzienlijke besparingen en efficiëntie laten zien.”
Grainger zegt dat er sprake is van een reductie. “Los Angeles zijn de volgende Zomerspelen. Het is duidelijk dat het voor reizen heel anders is, al het andere zal duurder zijn. Mensen hebben het afgelopen jaar de kosten van levensonderhoud ervaren, alles kost meer. Realistisch gezien weten we niet of onze eigen begrotingen zullen kunnen stijgen, of zeker niet in staat zullen zijn om die kostenstijgingen te evenaren.
“Sport doet fenomenaal werk, en atleten doen geweldige dingen. Onze prioriteit is ervoor te zorgen dat het geld, zoveel als we kunnen, rechtstreeks naar hen gaat. Het juiste om te doen was om naar UK Sport als organisatie te kijken, te kijken waar we op de kosten konden besparen en toch de strategie konden verwezenlijken, en toch de sport de steun konden geven die ze nodig hebben.
“Het was nog steeds belangrijk dat we de ambities die we hebben konden waarmaken, en we hebben nog steeds het gevoel dat we dat kunnen. We zullen het alleen op een beperktere manier doen, daarom hebben we de herstructurering gekregen en moesten we het aantal werknemers verminderen, wat voor niemand gemakkelijk was. Het is voor iedereen lastig. Maar het was het juiste om te doen.”
De nieuwe cyclus van vier jaar stimuleert ook de zoektocht naar het volgende grote ding. Grainger spreekt als onderdeel van de lancering van het nieuwste talentidentificatieprogramma van UK Sport, Find Your Greatness. Het doel is simpel: 16- tot 24-jarigen bereiken met een natuurlijk atletisch vermogen die op zoek zijn naar de juiste sport om hen in te begeleiden, bereid om hiaten in Team GB en Paralympics GB op te vullen. Inschrijvingen, die nu open zijn, zullen worden gevolgd door regionale tests en het financieringsagentschap hoopt atleten te vinden die onder meer willen strijden in skeleton, wielrennen, moderne vijfkamp en handbal.
na het promoten van de nieuwsbrief
“Als de Olympische en Paralympische Spelen tot de verbeelding van het publiek spreken”, zegt Grainger, “is het een geweldige tijd voor mensen die thuis zitten en denken: ‘Hoe kom ik in die sport terecht?’ Het is echt spannend om te proberen dat grote potentieel aan te boren.”
Soortgelijke Britse sportprogramma’s zijn in het verleden succesvol geweest. Lizzy Yarnold was zevenkamper voordat ze zich in 2008 aanmeldde voor het Girls4Gold-programma. Ze maakte kennis met skeleton en werd uiteindelijk de meest succesvolle Olympische Winterspelende van Groot-Brittannië. Rond dezelfde tijd nam Helen Glover het Sporting Giants-programma over, dat tot doel had oudere atleten te vinden. In Parijs voegde ze zilver toe aan haar gouden roeimedailles uit Londen en Rio.
“[The programmes] ze zullen van jaar tot jaar veranderen, van Olympische Spelen tot Olympische Spelen, maar ze werken”, zegt Grainger. “We hebben zojuist vier van onze briljante Olympiërs gezien, mannen en vrouwen, die zich op die ongelooflijke klimmuren in Parijs bevonden, maar ze hadden allemaal het leiderschap en het boulderingsaspect. We hadden niemand die meedeed aan snelklimmen. Dus waar kunnen we atleten vinden die misschien talent hebben voor snelklimmen?”
Het geheel vergt slechts een beetje fantasie, suggereert Grainger. “Als je over de natuurlijke eigenschappen beschikt, kun je binnengebracht worden en op weg geholpen worden.” Sommigen kunnen zelfs die dorst naar goud stillen.