Aardverschuivingen zijn de meest voorkomende geologische gebeurtenis. Dat is een feit.
Ze treffen miljoenen mensen en veroorzaken duizenden doden. Ze komen vaak voor in landen met een slechte of ontoereikende infrastructuur, zoals Papoea-Nieuw-Guinea, waar naar verluidt 2.000 mensen levend werden begraven na een aardverschuiving in mei 2024.
Twee maanden later veroorzaakten hevige regenval in Indonesië een aardverschuiving bij een zogenaamd illegale goudmijnoperatie op het eiland Sulawesi, waarbij enkele mensen die daar werkten omkwamen.
Maar aardverschuivingen worden ook gerapporteerd in gebieden met hoge inkomens, zoals de Verenigde Staten.
Duizenden aardverschuivingen per jaar over de hele wereld
In 2020 schatte de Wereldbank het gemiddelde jaarlijkse aantal significante, door regenval veroorzaakte aardverschuivingen tussen 1980 en 2018, per land.
De Wereldgezondheidsorganisatie zegt dat tussen 1998 en 2017 aardverschuivingen ongeveer 4,8 miljoen mensen hebben getroffen en wereldwijd meer dan 18.000 doden hebben veroorzaakt: “Klimaatverandering en stijgende temperaturen zullen naar verwachting meer aardverschuivingen veroorzaken, vooral in bergachtige gebieden met sneeuw en ijs. smelt, kunnen rotsachtige hellingen onstabieler worden, met als gevolg aardverschuivingen.”
Vier belangrijke soorten aardverschuivingen
Aardverschuivingen worden geclassificeerd op basis van de manier waarop het land beweegt in vier ruwe groepen:
- wel, ja,
- rol om
- dia’s en
- stroomt.
A wel, ja omvat materiaal zoals gesteente dat door de lucht valt vanaf een klif of een andere steile helling. Een steen kan ook rollen of stuiteren als hij valt.
A omvallen het treedt bijvoorbeeld op wanneer een rotsblok vanaf de basis naar voren beweegt en naar de grond kantelt.
Dia’s ze komen voor wanneer het materiaal op de bodem van de helling valt als gevolg van een scheur, of een zogenaamd slipoppervlak.
I stroomt het gebeurt wanneer het materiaal van de helling bezwijkt en als een vloeistof naar beneden glijdt. Dit is hoe aardverschuivingen en rotslawines meestal voorkomen.
Het hangt dan af van het type geologisch materiaal dat wordt verplaatst: gesteente, puin of grond.
Puinstromen, vaak modderstromen of modderstromen genoemd, behoren tot de meest voorkomende soorten aardverschuivingen. Rotsdalingen komen ook vaak voor.
Waarom gebeuren aardverschuivingen?
Aardverschuivingen treden op wanneer de materialen waaruit de helling bestaat niet bestand zijn tegen de krachten die erop inwerken.
Die druk kan toenemen als er sprake is van overmatige neerslag, smeltende sneeuw, veranderingen in het grondwater, aardbevingen, vulkanische activiteit of menselijke activiteit.
In India werd de ineenstorting van een steengroeve in de staat Mizoram toegeschreven aan een aardverschuiving die werd veroorzaakt door de regen die cycloon Remal trof.
En de westkust van de Verenigde Staten kreeg in de eerste maanden van 2024 te maken met talloze aardverschuivingen, waarbij huizen en kustlijnen werden verwoest en wegen in de Big Sur-regio in Californië werden geblokkeerd. Ze worden veroorzaakt door extreem weer, vallende rotsen en de gewone zwaartekracht.
Kunnen aardverschuivingen en modderstromen worden voorkomen?
Ja, aardverschuivingen kunnen worden voorkomen.
Uit onderzoek blijkt dat de eenvoudigste manier om dit te doen het tegengaan van de krachten is die aardverschuivingen en aardverschuivingen veroorzaken. Dit kan worden bereikt door de boven- en ondergrondse drainage te verbeteren; uitvoering van palen, steunen en steunmuren die de basis van het talud versterken; of het creëren van paden om puin af te leiden.
De USGS raadt af om te bouwen “in de buurt van steile hellingen, in de buurt van bergranden, in de buurt van afwateringswegen of natuurlijke erosievalleien”, omdat menselijke activiteiten, waaronder industriële en mijnbouwactiviteiten, heel vaak de hoofdoorzaak zijn. De rest is het antwoord van de natuur.
Bewerkt door Clare Roth
Bronnen:
Mondiale aardverschuivingsgevaarkaart, Wereldbank, juni 2020 https://datacatalog.worldbank.org/search/dataset/0037584
Aardverschuivingen, Wereldgezondheidsorganisatie https://www.who.int/health-topics/landslides#tab=tab_1
Gegevens uit teledetectie volgen aardverschuivingen in Big Sur 2024, Amerikaans geologisch onderzoek https://www.usgs.gov/programs/cmhrp/news/usgs-remote-sensing-data-tracks-big-sur-landslides-2024
Hoe een aardverschuiving te classificeren, British Geological Survey https://www.bgs.ac.uk/discovering-geology/earth-hazards/landslides/how-to-classify-a-landslide/
Preventie en rehabilitatie van aardverschuivingen, Kansas Geological Survey https://www.kgs.ku.edu/Publications/pic13/pic13_5.html
Updates: dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op 25 mei 2024 en vervolgens bijgewerkt op 8 juli 2024.