Slangen vertonen tekenen van zelfherkenning in een op geur gebaseerde ‘spiegeltest’.

Sommige slangen lijken anders te reageren op hun eigen geur als deze is veranderd, wat erop wijst dat ze een vorm van zelfherkenning hebben.

Verschillende dieren, waaronder hanen, paarden en poetsvissen, hebben tekenen van zelfbewustzijn vertoond in de zogenaamde spiegeltest. Hierbij wordt kleur aangebracht op een deel van het lichaam dat zonder spiegel niet zichtbaar is, zoals het voorhoofd. Als het dier het merkteken aanraakt wanneer het in de spiegel kijkt, suggereert dit dat het zich ervan bewust is dat het een weerspiegeling van zichzelf is en niet een afbeelding van een andere persoon.

‘Maar slangen en de meeste reptielen communiceren voornamelijk via geur met hun wereld’, zegt Noam Miller van de Wilfrid Laurier Universiteit in Canada. Daarom daagden hij en zijn collega’s hen uit voor een alternatieve geurgebaseerde versie van de spiegeltest.

Teamleden verzamelden de geuren van 36 oosterse kousenbanden (Thamnophis sirtalis sirtalis) en 18 balpythons (Python regius) door wattenschijfjes langs hun huid te vegen.

Vervolgens presenteerden ze elke slang vijf geuren: hun eigen, hun eigen met een beetje olijfolie toegevoegd, alleen olijfolie, nog een slang van dezelfde soort, en nog een slang met een beetje olijfolie.

Kousenbanden maakten meer lange tongbewegingen als reactie op hun eigen aangepaste geur vergeleken met andere geuren.

“Ze bewegen gewoon met hun lange tong als ze geïnteresseerd zijn of op ontdekkingstocht gaan”, zegt Miller, waarmee hij suggereert dat kousebandslangen kunnen zien wanneer iets niet helemaal lekker ruikt. “Ze denken misschien: ‘Oh, dit is raar, ik zou niet zo moeten ruiken.'”

Aan de andere kant reageerden balpythons op alle geuren hetzelfde. Kousebandslangen zijn veel socialer dan balpythons, zegt Miller, dus het is waarschijnlijker dat sociale soorten zelfherkenning hebben.

De bevindingen zijn het eerste bewijs van potentiële zelfherkenning bij slangen, zegt Miller. “Er wordt aangenomen dat slangen, en bijna alle reptielen, trage, instinctieve, niet-cognitieve dieren zijn, en dat is absoluut niet waar.”

Johannes Brandl van de Universiteit van Salzburg in Oostenrijk vraagt ​​zich echter af of dit als zelfherkenning moet worden geïnterpreteerd. “Deze interpretatie wordt alleen plausibel als er een verband met sociaal gedrag kan worden vastgesteld”, zegt hij. Anders zou je kunnen stellen dat sommige soorten slangen simpelweg meer geneigd zijn om met het experiment om te gaan.