Bendegeweld heeft dit jaar tot nu toe aan meer dan 1.500 mensen het leven gekost in Haïti, meldde het mensenrechtenbureau van de Verenigde Naties donderdag, het resultaat van wat het omschreef als een ‘catastrofale situatie’ in het land.
Corruptie, straffeloosheid en wanbeheer, samen met het toenemende geweld tussen bendes, hebben de staatsinstellingen van het Caribische land ‘op het punt van instorten’ gebracht, aldus het agentschap.
Het VN-mensenrechtenbureau meldde dat er dit jaar op 22 maart 1.554 mensen zijn gedood door bendes en 826 gewond zijn geraakt. waren getuige van de moord op hun echtgenoten.
Er is ook wijdverbreid, dodelijk eigenzinnigheid, waarbij gemeenschapsgroepen – waarvan sommigen zichzelf ‘zelfverdedigingsbrigades’ noemen – zich richten op mensen die verdacht worden van kleine misdaden of banden met bendes. Vorig jaar kwamen op deze manier 528 mensen om het leven, en dit jaar nog eens 59, aldus de VN.
Gewapende bendes namen de controle over het grootste deel van de hoofdstad Port-au-Prince over, waarbij ze politiebureaus en overheidsgebouwen verwoestten, banken en ziekenhuizen plunderden en tientallen mensen vermoordden en ontvoerden. Het geweld was de aanleiding voor het aftreden van premier Ariel Henry, die begin maart in het buitenland was gestrand.
William O’Neill, een VN-mensenrechtenexpert die veel in Haïti heeft gewerkt, vertelde donderdag op een persconferentie in New York dat de huidige situatie het ergste geweld was dat hij in Haïti had gezien sinds de militaire dictatuur van begin jaren negentig. executies werden vaak gebruikt tegen tegenstanders van de regering.
‘Alle cijfers gaan heel snel de verkeerde kant op’, zei hij.
Haïtianen zitten gevangen in een ‘open gevangenis’, afgesloten van de wereld door de lucht, over land en over zee, zei de heer O’Neill. Hun huizen verlaten en naar de markt gaan “is een gevaarlijke onderneming voor hen”, zei hij.
VN-functionarissen waarschuwen dat de Haïtiaanse politie wellicht niet veel langer in staat zal zijn de aanvallen van bendes te weerstaan. “Ik weet niet hoe lang de Haïtianen nog kunnen wachten,” zei de heer O’Neill.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken maakte deze week bekend dat het 10 miljoen dollar aan uitrusting, waaronder wapens en munitie, naar de Haïtiaanse veiligheidstroepen stuurt “terwijl zij strijden om mensen en kritieke infrastructuur te beschermen tegen georganiseerde en gerichte bendeaanvallen.”
Het hoofd van het VN-Bureau voor de Mensenrechten in Haïti, Arnaud Royer, zei in een interview dat er momenteel slechts 600 tot 700 Haïtiaanse politieagenten in Port-au-Prince werken, terwijl er in het hele land slechts 9.000 politieagenten actief zijn, minder dan de helft van het politieniveau dat hij de VN aanbeveelt. Tegen de bendes is de politie in de minderheid en in de minderheid.
“Het is bijna voorbij voor de politie. Ze zijn gespannen”, zei de heer Royer. ‘Het moreel is extreem laag en ze kunnen alle waarschuwingen die ze krijgen niet bijhouden. Er is nu niemand veilig in deze stad”, voegde hij eraan toe.
De politie heeft bendes bestreden ‘die een breed scala aan geavanceerde wapencapaciteiten hebben gedemonstreerd’, zei Lewis Galvin, senior analist voor Amerika bij Janes, een defensie-inlichtingenbedrijf, in een e-mail, waaronder een verscheidenheid aan aanvalsgeweren en sluipschuttersgeweren. uitgerust met holle puntmunitie.
Een internationaal wapenembargo is er niet in geslaagd de stroom van illegale wapens en munitie naar Haïti te blokkeren, aldus een VN-rapport. “Het is schokkend dat ondanks de verschrikkelijke situatie ter plaatse er nog steeds wapens binnenkomen”, zei Volker Turk, het hoofd van de mensenrechten van de VN, donderdag in een verklaring. “Ik pleit voor een efficiëntere uitvoering van het wapenembargo”, voegde hij eraan toe.
In een zeldzaam openbaar optreden via een videoverklaring op donderdag probeerde Frantz Elbe, het hoofd van de Haïtiaanse Nationale Politie, de bevolking gerust te stellen, staande voor collega-agenten en gekleed in een beschermend vest.
‘Onze samenleving maakt een politieke crisis door, gekoppeld aan een veiligheidscrisis die het land nog nooit eerder heeft meegemaakt’, zei hij, terwijl hij beloofde dat de politie ‘zou blijven vechten om u terug te krijgen naar uw buurt en uw familie.’
Te midden van het aanhoudende geweld is de oprichting van een presidentiële transitieraad uitgesteld na ruim twee weken onderhandelen. De raad zal de taak krijgen een waarnemend premier te benoemen om een nieuwe regering te leiden en nieuwe verkiezingen te houden, terwijl hij de weg vrijmaakt voor de inzet van een door de VN gesteunde internationale politiemissie. Maar de lichaamssamenstelling werd uitgesteld nadat verschillende namen waren ingetrokken vanwege persoonlijke veiligheid en ethische zorgen.
Hoewel het geweld in Port-au-Prince de afgelopen dagen enigszins is afgenomen, hebben lokale hulporganisaties melding gemaakt van voedsel- en brandstoftekorten nadat de belangrijkste haven van de hoofdstad was gesloten. Verschillende landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Frankrijk, hebben honderden gestrande burgers geëvacueerd met noodvluchten.
Het Wereldvoedselprogramma zei deze week dat Haïti nu te kampen heeft met de ergste voedselonzekerheid ooit, nadat bendes landbouwgrond in beslag hebben genomen en wegen naar en vanuit de hoofdstad hebben geblokkeerd, waardoor mensen in bussen en bestelwagens zijn gedwongen.
André Paultre bijgedragen aan de berichtgeving.