Luisteren naar krekels is niet de enige manier waarop je NASA kunt helpen onderzoek te doen tijdens de totale zonsverduistering die op 8 april over een groot deel van Noord-Amerika trok. Je kunt ook je smartphonecamera aan de zaak lenen. Het bureau nodigt iedereen die zich op het pad van de komende eclips naar de totaliteit bevindt, uit om deel te nemen aan het SunSketcher-programma. Het programma zal gegevens verzamelen van vrijwillige onderzoekers om de vorm van de ster beter te begrijpen. Om deel te nemen heb je alleen de gratis app van NASA nodig, die de camera van je smartphone en je GPS-coördinaten gebruikt om de zonsverduistering vast te leggen. Maar waarom?
De zon ziet er op veel foto’s en weergaven eenvoudigweg bolvormig uit, en in de zon als je er overdag kort naar kijkt – met de nadruk op “kort” natuurlijk. Maar dankzij wat bekend staat als beperking, is dit in werkelijkheid niet het geval. Een roterende sferoïde zal afvlakken wanneer de middelpuntvliedende kracht voldoende traagheid creëert om hem enigszins af te vlakken tot een meer onregelmatige, elliptische vorm. Binnen het zonnestelsel vertonen ook de aarde, Jupiter en Saturnus afvlakking, maar de zon heeft enkele unieke kenmerken die vooral van invloed zijn op de manier waarop deze afvlakt.
Volgens NASA hangt de afplatting van de zon af van de interne rotatiestructuur, waarvan we weten uit de beweging van zonnevlekken dat deze op zijn minst afhankelijk is van de breedtegraad. Astronomen denken ook dat de gasstromen die gepaard gaan met de magnetische activiteit en convectie van de zon ‘kleinschalige voorbijgaande vervormingen’ kunnen veroorzaken. De komende totale zonsverduistering zal astronomen de kans geven om dit alles over de zon beter te begrijpen, maar om dat mogelijk te maken wil NASA dat je de maan gebruikt.
De natuurlijke satelliet van de aarde kan dienen als een waardevolle onderzoekspartner bij het meten van de afplatting van de zon. Dit komt door een fenomeen dat bekend staat als “Baily’s Beads”, dit zijn kleine lichtflitsen tijdens een zonsverduistering die optreden wanneer zonlicht over het ruige terrein van kraters, heuvels en valleien van de maan trekt. Omdat satellietbeelden hebben bijgedragen aan het produceren van extreem gedetailleerde kaarten van de topografie van de maan, kunnen experts de kralen van Bailey vergelijken met de kenmerken van de maan terwijl deze voor de zon langs beweegt.
[Related: NASA wants you to record crickets during April’s solar eclipse.]
Deze flitsen zullen variëren afhankelijk van waar de waarnemer zich bevindt binnen het pad van de totaliteit. Als u echter gegevens zou kunnen verzamelen van een groot aantal waarnemingslocaties, zou u de variaties in het oppervlak van de zon als gevolg van de afvlakking beter kunnen begrijpen. En er zijn potentieel miljoenen individuele locaties direct onder de eclips van 8 april. Enter: SunSketcher.
“Met jouw hulp hopen we een enorme database met waarnemingen per uur te creëren, meer dan we ooit alleen zouden kunnen doen”, zegt NASA.
Het enige dat vrijwilligers hoeven te doen is hun telefoon opsteken om het grote evenement vast te leggen en SunSketcher de rest te laten vastleggen. Wanneer al deze video’s zijn verzameld, zegt NASA dat de grootte en vorm van de zonneschijf tot op enkele kilometers nauwkeurig kunnen worden berekend, “een nauwkeurigheid die veel beter is dan momenteel bekend is.” De betrouwbare, gedetailleerde informatie over zonne-obstructie die tijdens SunSketcher is vastgelegd, kan ook worden gebruikt om te bestuderen hoe de zwaartekracht van de zon de beweging van de binnenplaneten beïnvloedt, en om verschillende zwaartekrachttheorieën te testen.
Het is vermeldenswaard dat als je als officiële SunSketcher-vrijwilliger fungeert, je de mogelijkheid opoffert om je smartphone te gebruiken om zelf video’s of foto’s te maken, maar dat is waarschijnlijk een kleine prijs die je moet betalen om waardevol wetenschappelijk onderzoek te helpen uitvoeren.