Deskundigen voorspellen dat Noord-Gaza al deze maand met hongersnood te maken zal krijgen, waarbij de helft van de bevolking van de enclave te lijden zal hebben onder dodelijke hongerniveaus, volgens een nieuw rapport van de mondiale autoriteit die al tientallen jaren voedselzekerheidscrises classificeert.
Het rapport, dat maandag werd vrijgegeven door het mondiale initiatief Integrated Classification of Food Security Phases, voorspelt dat hongersnood “dreigend” is voor 300.000 Palestijnse burgers in het noorden van Gaza, waar dergelijke omstandigheden zich eind mei zullen ontwikkelen. En medio juli zouden maar liefst 1,1 miljoen mensen in Gaza te maken kunnen krijgen met wat de groep omschreef als de ergste fase van de hongersnood: ‘extreme voedseltekorten’ en ernstige hongersnood, dood, armoede en acute ondervoeding.
Het staafdiagram toont het aandeel van de noordelijke en zuidelijke provincies van Gaza die te maken hebben met verschillende niveaus van voedselonzekerheid, variërend van stress (niveau 2) tot hongersnood (niveau 5).
Niveaus van voedselonzekerheid per regio
Deir al-Balah en Khan Younis
Niveaus van voedselonzekerheid per regio
Deir al-Balah en Khan Younis
De groep – in 2004 opgericht door VN-agentschappen en internationale humanitaire groepen en bekend als de IPC – heeft de hongersnood slechts tweemaal geclassificeerd: in 2011 in delen van Somalië en in 2017 in delen van Zuid-Soedan. In die landen voldeed een relatief klein deel van de bevolking aan de criteria van de groep voor hongersnood. In Gaza vormen inwoners van het ernstig bedreigde noorden meer dan 13 procent van de bevolking.
Volgens het IPC ontstaat honger als aan drie voorwaarden wordt voldaan: ten minste 20 procent van de huishoudens heeft extreme voedseltekorten; minstens 30 procent van de kinderen lijdt aan acute ondervoeding; en op elke 10.000 mensen sterven elke dag minstens twee volwassenen of vier kinderen aan ziekten die verband houden met honger of ondervoeding. (Hoewel IPC-experts de analyse uitvoeren en herzien die nodig is om hongersnoden te classificeren, kunnen alleen de regering en topambtenaren van de VN officieel een officiële verklaring afleggen.)
Het rapport stelt dat aan de eerste voorwaarde al is voldaan, en dat aan de tweede waarschijnlijk ook is voldaan. Het verzamelen van gegevens over de derde sterfgeval, namelijk ondervoeding, is buitengewoon moeilijk in een oorlogsgebied, zegt de groep. Het sterftecijfer onder kinderen lijkt hoger te zijn dan onder volwassenen, voegde het eraan toe, maar zei dat het “onmogelijk vast te stellen” was.
Volgens het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid stierven minstens 27 mensen, waaronder 23 kinderen, door ondervoeding, uitdroging en een gebrek aan babyvoeding.
Shimon Freedman, een woordvoerder van het Israëlische agentschap dat toezicht houdt op het beleid voor de Palestijnse gebieden, COGAT, herhaalde maandag het standpunt van Israël dat het “geen grenzen stelt aan de hulp die de Gazastrook kan binnenkomen.”
En Eylon Levy, een woordvoerder van de Israëlische regering, noemde het rapport een ‘verouderd beeld’ dat ‘geen rekening houdt met de laatste ontwikkelingen ter plaatse’, waaronder de grote humanitaire initiatieven van de afgelopen week. Hij zei ook dat Israël “proactieve maatregelen” neemt om de hulpleveringen aan Noord-Gaza uit te breiden.
Vorige week stond Israël voor het eerst sinds 20 februari een klein konvooi van het Wereldvoedselprogramma toe om voedsel te leveren aan Noord-Gaza. Na de publicatie van het rapport waarschuwde de hoofdeconoom van de organisatie, Arif Husain, dat voor veel inwoners van Gaza “de tijd dringt”. ‘Dit is de reden waarom kinderen sterven’, zei hij. “Als we daar niet ingrijpen, zullen ze niet binnen twintig of dertig jaar sterven, maar met honderden en duizenden.”
Alex de Waal, een expert op het gebied van humanitaire crises die een boek schreef over massale hongersnood, zei dat de situatie in Gaza “ongekend” was.
“Niemand van ons die op dit gebied heeft gewerkt, heeft ooit zoiets gezien”, zei hij. “Het is absoluut schokkend.”
Het IPC classificeert acute voedselonzekerheid in vijf fasen, variërend van minimaal tot catastrofaal.
Alle 2,2 miljoen inwoners van Gaza zijn op zijn minst niveau drie, of crisis, van voedselonzekerheid, wat betekent dat ze niet genoeg eten en ondervoed zijn. Bijna 40 procent bevindt zich in de vierde fase, de noodfase, en heeft te maken met extreme voedseltekorten en een verhoogd risico op sterfgevallen als gevolg van honger. En 30 procent bevindt zich in de ernstigste fase, wat aangeeft dat ze bijna geen voedsel meer hebben en te maken krijgen met kritieke niveaus van honger en dood.
De groep waarschuwde in december dat er binnen zes maanden hongersnood zou kunnen uitbreken, tenzij de gevechten onmiddellijk stoppen en meer humanitaire hulpgoederen het gebied bereiken. “Sindsdien is niet voldaan aan de voorwaarden die nodig zijn om hongersnood te voorkomen”, aldus het laatste rapport.
De Hunger Review Committee, een groep binnen het IPC die de voedingsanalyse van het rapport heeft bestudeerd, zei dat de hongersnood kan worden afgewend “met een onmiddellijk politiek besluit om het vuren te staken, samen met een aanzienlijke en onmiddellijke toename van de humanitaire en commerciële toegang tot de gehele bevolking van Gaza. .”
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres noemde het rapport ‘een verschrikkelijke aanklacht tegen de omstandigheden ter plaatse voor burgers’. De hongercrisis, zei hij, “is volledig een door de mens veroorzaakte ramp – en het rapport laat duidelijk zien dat deze kan worden gestopt.”
Ruim vijf maanden na het begin van de Israëlische campagne tegen Hamas schatten hongerdeskundigen dat bijna de gehele bevolking van Gaza afhankelijk is van voedselhulp. Israël heeft de beperkingen op de levering van hulp versoepeld die het onmiddellijk na de door Hamas geleide aanvallen op 7 oktober heeft ingevoerd, maar hulpgroepen zeggen dat de hulp die Gaza bereikt niet voldoende is.
UNRWA, het VN-agentschap dat de Palestijnen ondersteunt, zei dat Gaza slechts een fractie ontvangt van wat nodig is om te voorkomen dat de omstandigheden verder verslechteren. Een groot deel van die hulp komt niet veel verder dan waar het de grens overgaat.
Josep Borrell Fontelles, de topdiplomaat van de Europese Unie, riep Israël op om “vrije, ongehinderde en veilige humanitaire toegang” toe te staan.
‘Honger kan niet als oorlogswapen worden gebruikt’, zei hij in een verklaring.
De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Israel Katz, verwierp de kritiek van Borrell en zei dat het land uitgebreide lucht-, land- en zeehulp toestond.
Amy Schoenfeld Walker, Elena Shao En Farnaz Fassihi bijgedragen aan de berichtgeving.