Sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie in december 1991 heeft Rusland vrijwel voortdurend oorlogen gevoerd – of op zijn minst uitgelokt – tegen zijn buurlanden.
De eerste van deze oorlogen vond plaats iets meer dan twee maanden na de ineenstorting van het Sovjet-imperium, dat wil zeggen begin maart 1992, in de kleine voormalige Sovjetrepubliek Moldavië.
Twee jaar eerder riepen pro-Moskou-separatisten in Transnistrië, een dunne strook land aan de oostelijke oever van de rivier de Dnjestr in het oosten van Moldavië, de republiek uit onder het voorwendsel de Russen en de Russische taal te beschermen. Tot op heden is het door geen enkel land ter wereld erkend.
Hoewel de extreem bloedige vijandelijkheden in het voorjaar van 1992 slechts een paar maanden duurden, zijn Russische troepen sindsdien in Transnistrië gestationeerd, ondanks het feit dat het Kremlin 25 jaar geleden een overeenkomst ondertekende waarin beloofde ze terug te trekken.
Terugkerend naar het Sovjettijdperk
Van buitenaf lijkt Transnistrië op een enorm Sovjet-openluchtmuseum, met monumenten voor Lenin, rode vlaggen en hamer- en sikkelsymbolen in overvloed.
Achter al deze Sovjet-memorabilia zou dit stuk land echter nauwkeuriger kunnen worden omschreven als het uitgestrekte pand van een bedrijf en militair magazijn dat wordt gerund door een kleine groep ex-KGB-officieren die waarschijnlijk ook werken voor de GRU, de Russische militaire inlichtingendienst.
Onder het mom van Sherif, een enorme holdingmaatschappij, voeren ze witwas- en smokkeloperaties uit en controleren ze vrijwel alle economische activiteiten in de regio.
De ‘president’ van Transnistrië spreekt van ‘genocide’
Telkens wanneer deze operaties worden bedreigd, komen het machteloze parlement van de regio, de Opperste Sovjet van Transnistrië of andere fora bijeen en vragen Moskou om hulp, bescherming of aansluiting bij de Russische Federatie.
En elke keer dat dat gebeurt, groeit het gevaar van een hete oorlog in een verder bevroren conflict.
Dit was ook het geval op woensdag, toen een “congres van afgevaardigden van alle niveaus” bijeenkwam in Tiraspol, de nominale hoofdstad van Transnistrië, en een resolutie aannam waarin Rusland om bescherming werd gevraagd tegen de “toenemende druk” en de “economische oorlog” die door Moldavië was geïnitieerd. .
Vadim Krasnoselski, de ‘president’ van Transnistrië en voormalig hoofd van de veiligheid in Sherif, beschuldigde de autoriteiten in Chisinau van ‘genocide’ tegen de bevolking van Transnistrië.
Chisinau streeft naar meer controle over Transnistrië
Wat de oproep van Tiraspol aan Moskou zo explosief maakte, was de timing ervan: het kwam slechts één dag voordat de Russische president Vladimir Poetin zijn jaarlijkse toespraak tot de natie hield.
Er was wijdverbreide speculatie dat Poetin de oproep zou gebruiken als voorwendsel om een soort militaire interventie in Moldavië of annexatie van de republiek aan te kondigen. Maar Poetin noemde de Republiek Moldavië donderdag in zijn toespraak niet.
Voorafgaand aan Poetins toespraak spraken Moldavische politici en media over een “schijnbeweging” en “propagandabluf” van Transnistrië die niet serieus genomen mogen worden.
Maar wat leidde deze keer tot de klacht? Sinds 1 januari moeten bedrijven in Transnistrië douanerechten betalen bij de export van goederen naar Moldavië. Het maakt deel uit van een catalogus van maatregelen die de regering in Chisinau implementeert in een poging meer controle over Transnistrië te krijgen.
Gesloten Oekraïense grens met Transnistrië
Ingeklemd tussen Oekraïne en Moldavië is Transnistrië de afgelopen dertig jaar een ongecontroleerd knooppunt geweest voor illegale handel, smokkel en witwaspraktijken.
Het pro-westerse staatshoofd van Moldavië, Maia Sandu, die campagne voerde voor burgerrechten en anti-corruptie voordat ze tot president werd gekozen, heeft sinds haar aantreden in 2020 alles in het werk gesteld om illegale economische deals met Transnistrië te stoppen.
Paradoxaal genoeg hielp de Russische oorlog tegen Oekraïne haar bij dit streven, aangezien de Oekraïense autoriteiten de grens van het land met Transnistrië sloten na de Russische invasie om sabotagedaden of aanvallen door Russische soldaten op de havenstad Odessa en de omliggende regio, die slechts 70 kilometer bedraagt, te voorkomen. jaar oud. kilometer (43,5 mijl) van Transnistrië.
Als gevolg hiervan is de rol van Transnistrië als centrum voor smokkel en witwassen van geld drastisch afgenomen.
‘Tekenen van zwakte en ineenstorting’
Oleg Serebian, vice-premier van Moldavië en minister van Reïntegratie van Transnistrië, zei na de toespraak van Poetin dat hij optimistisch was dat de macht van Rusland in de separatistische regio aan het afnemen was en dat er in Tiraspol “verschillende machtscentra waren en daarom tekenen van zwakte en ineenstorting. “
Hij omschreef de oproep van Transnistrië aan Rusland om bescherming als “een operatie bedoeld om de problemen van het separatistische regime te verdoezelen”.
“Het gaat slecht in Transnistrië, zowel economisch als sociaal,” zei Serebrian, “en de mensen daar hebben een verklaring nodig. Wat ze te horen krijgen is dat Chisinau en de nieuwe gebruiken de moeder van alle kwaad zijn en dat is de reden waarom de dingen zo gaan. Het gaat slecht met de regio. De realiteit is echter dat het in Transnistrië al een hele tijd slecht gaat.”
Russische troepen en munitie uit het Sovjettijdperk
Feit is dat Rusland vanwege het gebrek aan directe toegang tot Moldavië vrijwel geen mogelijkheid heeft om dat land aan te vallen. Bovendien heeft Moskou tussen de 1.500 en 2.000 troepen in het land, naast zijn eigen Transnistrische strijdkrachten. Samen zijn ze waarschijnlijk veel sterker dan het kleine, zeer slecht uitgeruste leger van 5.000 soldaten van Moldavië.
Bovendien ligt nabij het dorp Cobasna in het noorden van Transnistrië het grootste munitiedepot van Europa, met daarin ongeveer 20.000 ton munitie en uitrusting uit het Sovjettijdperk. Als Rusland erin slaagt op te rukken naar de regio Odesa, zou dit het begin kunnen inluiden van een invasie van Moldavië.
Rusland zou onder de juiste omstandigheden aanvallen
Vanuit politiek perspectief is Moldavië net zo verloren voor Rusland als Oekraïne. Afgelopen december besloot de EU toetredingsonderhandelingen met Moldavië te openen. De meeste Moldaviërs zijn pro-Europees, velen hebben Roemeense – en dus EU-paspoorten, en honderdduizenden werken in EU-landen.
De hybride oorlog van Moskou tegen dat land laat echter zien dat het land zijn rechten op Moldavië nog niet heeft opgegeven en het land inderdaad zou aanvallen als de omstandigheden goed waren.
Pro-Russische partijen, onder meer gefinancierd door de Israëlische pro-Russische oligarch Ilan Sor, voeren bittere campagnes tegen president Maia Sandu en de pro-westerse regering van premier Dorin Recean. Ook daar worden de sociale netwerken overspoeld met pro-Russische propaganda en desinformatie.
Dit najaar zouden presidentsverkiezingen en een referendum over de toetreding van het land tot de EU moeten plaatsvinden. Volgens de Moldavische minister van Buitenlandse Zaken Mihai Popsoi merken de autoriteiten “al pogingen op om de situatie te destabiliseren” in het land.
Dit artikel is oorspronkelijk in het Duits gepubliceerd.