SpaceX heeft donderdag met succes een robotachtige maanlander gelanceerd, gebouwd door het particuliere ruimtevaartbedrijf Intuitive Machines, in de hoop het eerste Amerikaanse ruimtevaartuig te zijn dat met succes op het maanoppervlak landt sinds Apollo 17 in 1972. De Nova-C-lander genaamd “Odyssey” werd in een baan om de aarde gebracht door de SpaceX Falcon 9-raket gelanceerd vanaf Cape Canaveral om 01.05 uur ET 15 februari.
De lancering stond oorspronkelijk gepland voor woensdag, maar werd uitgesteld vanwege zorgen over de temperatuur van de methaanbrandstof van de raket. Kort na de lancering bevestigde SpaceX dat de landing van de Odyssey-missie IM-1 werd met succes ingezet en dat het ook de eerste trap had van de Falcon 9-raket die hem de ruimte in bracht geland terug naar Cape Canaveral. Odyssey is nu op weg naar de zuidpool van de maan – een gebied van bijzonder wetenschappelijk belang vanwege de aanwezigheid van waterijs – waar hij naar verwachting op 22 februari zal landen.
Het Nova-C-ruimtevaartuig heeft een lanceermassa van 1.908 kilogram (4.206 pond) en is vier meter hoog en 1,57 meter breed (vijf voet), door NASA beschreven als een “zeshoekige cilinder” op zes landingspoten. Intuitive Machines verwacht dat de lander veertien aardse dagen actief zal zijn, waarna de maannacht hem waarschijnlijk zal dwingen uit te schakelen, omdat Odyssey niet is ontworpen om zo’n periode van extreme kou te weerstaan.
Een succesvolle landing van Odyssey op de maan zou niet alleen Amerika’s terugkeer naar de maan voor het eerst in meer dan 50 jaar markeren, maar het zou ook het eerste particuliere ruimtevaartuig zijn dat dit zou doen. De Astrobotic Peregrine-lander die vorige maand door United Launch Alliance werd gelanceerd, was ook een kanshebber voor deze prestatie, voordat een storing in het voortstuwingssysteem van de lander ervoor zorgde dat hij de maan niet kon bereiken. De Japanse particuliere Hakuto-R-missie kreeg afgelopen april een soortgelijke tegenslag te verwerken toen het contact verloren ging vlak voordat de lander op de maan zou landen, net als de Israëlische Beresheet-lander die in 2019 neerstortte.
Net als Peregrine heeft de IM-1-missie verschillende wetenschappelijke en onderzoeksladingen voor het Commercial Lunar Services (CLPS)-programma van NASA, waaronder de Laser Retroreflector Array (LRA) om toekomstige ruimtevaartuigen te helpen precisielandingen uit te voeren, en de LN-1-radio, een navigatiebaken dat zou nauwkeurige geolocatiegegevens kunnen opleveren voor landers, rovers en astronauten. De instrumenten zijn ontworpen om belangrijke gegevens over het maanoppervlak te verzamelen in de aanloop naar NASA’s Artemis-programma, dat hoopt volgend jaar mensen naar de maan terug te brengen.
Odysseus vervoert ook ladingen van andere klanten, waaronder het “EagleCam” CubeSat-camerasysteem gebouwd door studenten van de Embry-Riddle Aeronautical University in Daytona Beach, Florida, ontworpen om stof te analyseren. Moon Phases – een kunstproject van Jeff Koons bestaande uit 125 miniatuurmaansculpturen – is ook aan boord, waarvan de kunstenaar beweert dat het “het eerste geautoriseerde kunstwerk op de maan” zal zijn.
Hoewel de lancering succesvol was, moet Odyssey nog steeds de hindernis overwinnen om op een van de moeilijkste maanlandingsgebieden te landen. De zuidpool van de maan is permanent in de schaduw – ideaal voor ijs, maar niet ideaal voor landernavigatie. India werd in augustus vorig jaar het vierde land dat een zachte landing in de buurt van de regio wist te realiseren. Hopelijk kan Odysseus dit voorbeeld volgen en met succes een eigen touchdown behalen.